Ocena zawartości metali i niemetali w blaszce miażdżycowej u objawowych chorych ze zwężeniem tętnicy szyjnej — w poszukiwaniu nowych czynników prognostycznych udaru mózgu?
Streszczenie
Wstęp: Ocena wpływu metali i niemetali na rozwój patologii naczyniowych była przedmiotem wielu doniesień. Nie do końca poznana jest rola pierwiastków śladowych, w tym metali i niemetali, na rozwoju miażdżycy. Celem niniejszej pracy jest ocena zawartości pierwiastków w blaszce miażdżycowej pobranej z krytycznie zwężonej tętnicy szyjnej wewnętrznej.
Materiał i metody: Badaniem objęto 79 pacjentów w wieku 43–89 lat, których poddano endarterektomii ewersyjnej.
Wyniki: Pobrane składu blaszki miażdżycowej wykazała istotną statystycznie różnicę w zawartości cynku (Zn) w blaszce miażdżycowej pobranej z tętnicy szyjnej. Blaszki mężczyzn zawierały istotnie więcej cynku niż blaszki kobiet. W przypadku innych pierwiastków nie obserwowano zależności istotnych statystycznie. U pacjentów < 70. roku życia wykazano istotnie większą zawartość boru (B) niż u chorych > 70 lat. Ponadto stwierdzono istotną statystycznie ujemną korelację między zawartością tego pierwiastka w blaszce miażdżycowej a zaawansowaniem wieku badanej osoby.
Wnioski: Zawartości metali i niemetali w blaszkach miażdżycowych tętnic szyjnych, z wyjątkiem Zn, nie cechują znamienne statystycznie różnice w zależności od płci. Z wiekiem zawartość tych pierwiastków wykazuje tendencję malejącą, ale różnice te nie uzyskują znamienności statystycznej, z wyjątkiem stężenia B. Konieczne są kolejne badania w celu stwierdzenia ewentualnych różnic w składzie chemicznym blaszek miażdżycowych pobranych z innych lokalizacji układu tętniczego. Ciekawych analiz i wniosków mogłaby dostarczyć analiza porównawcza składu blaszki miażdżycowej u pacjentów z innych geograficznie populacji.
Słowa kluczowe: miażdżycametale i niemetalezwężenie tętnic szyjnych
Referencje
- Herisson F, Heymann MF, Chétiveaux M, et al. Carotid and femoral atherosclerotic plaques show different morphology. Atherosclerosis. 2011; 216(2): 348–354.
- Jacobsen K, Lund MB, Shim J, et al. Diverse cellular architecture of atherosclerotic plaque derives from clonal expansion of a few medial SMCs. JCI Insight. 2017 [Epub ahead of print]; 2(19).
- Nakahara T, Dweck MR, Narula N, et al. Coronary artery calcification: from mechanism to molecular imaging. JACC Cardiovasc Imaging. 2017; 10(5): 582–593.
- Douglas GR, Brown AJ, Gillard JH, et al. Impact of fiber structure on the material stability and rupture mechanisms of coronary atherosclerotic plaques. Ann Biomed Eng. 2017; 45(6): 1462–1474.
- Poredos P, Poredos P, Jezovnik MK. Structure of atherosclerotic plaques in different vascular territories: clinical relevance. Curr Vasc Pharmacol. 2018; 16(2): 125–129.
- Fagerberg B, Kjelldahl J, Sallsten G, et al. Cadmium exposure as measured in blood in relation to macrophage density in symptomatic atherosclerotic plaques from human carotid artery. Atherosclerosis. 2016; 249: 209–214.
- Tasic NM, Tasic D, Veselinovic M, et al. Iron concentrations in atherosclerotic plaque and serum in patients with carotid atherosclerosis. Acta Physiol Hung. 2015; 102(2): 143–150.
- Tasić NM, Tasić D, Otašević P, et al. Copper and zinc concentrations in atherosclerotic plaque and serum in relation to lipid metabolism in patients with carotid atherosclerosis. Vojnosanit Pregl. 2015; 72(9): 801–806.
- Chelyshev Y, Gafurov M, Ignatyev I, et al. Paramagnetic manganese in the atherosclerotic plaque of carotid arteries. Biomed Res Int. 2016; 2016: 3706280.
- Sullivan JL. Iron in arterial plaque: modifiable risk factor for atherosclerosis. Biochim Biophys Acta. 2009; 1790(7): 718–723.
- Arslan C, Altan H, Akgün OO, et al. Trace elements and toxic heavy metals play a role in Buerger disease and atherosclerotic peripheral arterial occlusive disease. Int Angiol. 2010; 29(6): 489–495.
- Borné Y, Fagerberg B, Persson M, et al. Cadmium, carotid atherosclerosis, and incidence of ischemic stroke. J Am Heart Assoc. 2017; 6(12).
- Fagerberg B, Barregard L, Sallsten G, et al. Cadmium exposure and atherosclerotic carotid plaques — results from the Malmö diet and Cancer study. Environ Res. 2015; 136: 67–74.
- Sponder M, Fritzer-Szekeres M, Marculescu R, et al. Blood and urine levels of heavy metal pollutants in female and male patients with coronary artery disease. Vasc Health Risk Manag. 2014; 10: 311–317.
- de Jager SCA, Meeuwsen JAL, van Pijpen FM, et al. Preeclampsia and coronary plaque erosion: manifestations of endothelial dysfunction resulting in cardiovascular events in women. Eur J Pharmacol. 2017; 816: 129–137.
- Gu C, Wang F, Hou Z, et al. Sex-related differences in serum matrix metalloproteinase-9 screening non-calcified and mixed coronary atherosclerotic plaques in outpatients with chest pain. Heart Vessels. 2017; 32(12): 1424–1431.
- Singh N, Moody AR, Zhang B, et al. Age-Specific Sex Differences in Magnetic Resonance Imaging-Depicted Carotid Intraplaque Hemorrhage. Stroke. 2017; 48(8): 2129–2135.
