Wstęp: Spośród wielu metod stosowanych w leczeniu ostrego krwotoku z żylaków przełyku u chorych na marskość wątroby najistotniejsze znaczenie mają metody endoskopowe, takie jak EVS i EVL, których skuteczność w opanowaniu ostrego krwawienia ocenia się na 75–95%.
Celem przedstawionej poniżej analizy własnego materiału była ocena skuteczności EVS w leczeniu krwotoków z żylaków przełyku i ich eradykacji w odniesieniu do systematycznej kontroli endoskopowej w okresie follow-up.
Materiał i metody: W okresie styczeń 1991 - grudzień 2000 EVS wykonano u 271 chorych na marskość wątroby (etiologia marskości: wirusowa - 63%, alkoholowa - 26%, AIH - 3,7%, PBC - 3%, kryptogenna - 3,7%). Terapię podzielono na dwa etapy, pierwszy obejmował leczenie ostrego krwotoku z następowymi zabiegami EVS powtarzanymi co 3 dni, aż do eradykacji i/lub pojawienia się powikłań EVS, nie więcej jednak niż 10 sesji. W razie braku eradykacji ponawiano EVS w ramach drugiego etapu, nie więcej niż 10 sesji sklerotyzacyjnych, a następnie kwalifikowano chorych do 48-miesięcznego okresu follow-up, w czasie którego co 2 miesiące wykonywano endoskopię i powtarzano EVS w przypadku nawrotu żylaków.
Wyniki: Spośród 271 chorych krwawienie zahamowano u 259 (95,6%). Sześciu chorych zmarło w pierwszych 48 godzinach hospitalizacji. Stu trzydziestu jeden chorych zgłaszało się do kontroli endoskopowych regularnie co około 2 miesiące, a 101 - nieregularnie, los 27 chorych był nieznany. Nawrotowe krwawienie wystąpiło u 52 chorych (22,5%), z czego 32% chorych było w grupie nieregularnie poddawanej endoskopii, a 16% - w grupie regularnie poddawanej endoskopii (p > 0,05). Spośród chorych z niepełną eradykacją u 77,5% wystąpił krwotok nawrotowy.
Wnioski: Stosując endoskopową sklerotyzację żylaków przełyku, można uzyskać nie tylko wysoką skuteczność w opanowaniu ostrego krwawienia, ale również w prewencji krwawień nawrotowych - to drugie zależy od regularnie wykonywanych i ewentualnie powtarzanych kontroli endoskopowych.