Wstęp: Operacje chirurgiczno-ginekologiczne mogą być wykonywane w sytuacjach doraźnych lub planowych. W przypadku współistnienia schorzeń ginekologicznych i chirurgicznych — przy wdrożeniu właściwego modelu współpracy chirurgów i ginekologów — operacje planowe wykonuje się najczęściej wspólnie, w zespołach chirurgiczno-ginekologicznych.
Celem pracy była ocena współpracy klinicznej chirurga i ginekologa w warunkach szpitala rejonowego, w kolejnych 5-letnich okresach.
Materiał i metody: W pracy analizowano wskazania do skojarzonego leczenia chirurgiczno-ginekologicznego na oddziale chirurgicznym i zakres wykonywanego zabiegu oraz porównano rozpoznanie wstępne z rozpoznaniem ostatecznym. Materiał stanowiły protokoły operacyjne, historie chorób i wyniki badań histopatologicznych preparatów pooperacyjnych pochodzących od pacjentek operowanych na oddziale chirurgicznym z powodu schorzeń ginekologicznych w ciągu 15 lat.
Wyniki: W latach 1985–1999 na Oddziale Chirurgii Ogólnej wykonano 9529 operacji, w tym u 195 pacjentek wykonano również operacje ginekologiczne, co stanowiło 2,0% wszystkich operacji na oddziale. Odsetek powyższych operacji w wyróżnionych kolejnych 5-letnich okresach działalności oddziału wynosił odpowiednio 1,9% (70/3634), 2,6% (96/3634) i 1,3% (29/2261). Istotnym czynnikiem wpływającym na powyższe wyniki w pierwszych dwóch 5-letnich okresach był między innymi brak aparatury ultrasonograficznej, a następnie praca z aparaturą o niskiej jakości. Doraźne operacje chirurgiczno-ginekologiczne wykonano u 144 chorych (73,8%), planowe u 51 (26,2%). U 13 pacjentek (6,7%) poza schorzeniami ginekologicznymi nie stwierdzono schorzeń chirurgicznych. Najczęstszymi wskazaniami do interwencji operacyjnej u kobiet ze współistniejącymi schorzeniami ginekologicznymi były: schorzenia wyrostka robaczkowego - 118 (60,5%), zapalenie pęcherzyka żółciowego - 33 (16,9%), schorzenia nowotworowe - 11 (5,6%). Do najczęściej stwierdzanych schorzeń ginekologicznych w trakcie interwencji chirurgicznej należały: torbiele jajnika - 73 (37,4%), krwawienia z jajnika do jamy otrzewnowej - 55 (28,2%), schorzenia jajowodów, ciąże ektopowe, inne schorzenia przydatków (w tym zapalne) - 36 przypadków (18,5%).
Wnioski: 1. W skojarzonych zabiegach chirurgiczno-ginekologicznych dominują operacje przeprowadzane w trybie doraźnym na przydatkach u kobiet w wieku do lat 30. 2. Wprowadzenie nowoczesnej diagnostyki obrazowej narządów jamy brzusznej, a także właściwego modelu współpracy chirurgiczno-ginekologicznej spowodowało znamienne obniżenie odsetka operacji ginekologicznych wykonywanych na oddziale chirurgicznym.