dostęp otwarty
Porównanie wczesnych i późnych wyników endowaskularnego oraz chirurgicznego leczenia objawowego zwężenia tętnicy szyjnej wewnętrznej
dostęp otwarty
Streszczenie
Materiał i metody: Endarterektomię tętnicy szyjnej wewnętrznej wykonano u 54 pacjentów (36 mężczyzn i 18 kobiet) w wieku 58–76 lat (średnio 65 lat). Czas zabiegu wahał się od 42 do 82 min (średnio 65 min). Po zabiegu chorych leczono w warunkach szpitalnych od 4 do 27 dni (średnio 8 dni). Do leczenia endowaskularnego włączono 50 chorych (38 mężczyzn i 12 kobiet) w wieku 6-81 lat (średnio 74 lata). Zabieg wykonano w czasie 15-45 min (średnio 25 min). Po zabiegu pacjentów hospitalizowano od 2 do 24 dni (średnio 3,4 dnia). U niektórych chorych zastosowano neuroprotekcję.
Wyniki: W okresie okołooperacyjnym podczas angioplastyki u 2 chorych wystąpił udar mózgu, w 3 kolejnych przypadkach obserwowano objawy przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA). Stosunkowo częstymi powikłaniami były bradykardia i hipotonia. Po endarterektomii u 3 chorych wystąpił udar mózgu, a u 1 pacjenta nastąpił zgon. U kolejnych 3 chorych obserwowano TIA, a u następnego rozpoznano zawał serca. Porównując skumulowany odsetek udarów mózgu i zgonów w obydwu grupach chorych w okresie okołooperacyjnym nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic (p > 0,05).
W obydwu grupach w okresie 12 miesięcy obserwacji wystąpiły 2 zgony. Przyczyną zgonów po implantacji stentu był zawał serca; po endarterektomii w 1 przypadku - zawał serca, w drugim - udar mózgu. Restenozę odnotowano po wszczepieniu stentu - w 4% przypadków, a po leczeniu chirurgicznym - w 1,9%. Analizując powikłania późne w obydwu grupach, nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w ich występowaniu (p > 0,05).
Wnioski: Wyniki okołooperacyjne i odległe po 12 miesiącach obserwacji po leczeniu endowaskularnym i chirurgicznym krytycznego zwężenia tętnicy szyjnej (> 70%) w grupie chorych obarczonych wysokim ryzykiem nie różnią się statystycznie. Należy przeprowadzić dalsze obserwacje odległych wyników oraz wykonać badania na dużych grupach chorych. Ze względu na duże doświadczenie, znane i zadawalające wczesne i odległe wyniki - endarterektomia tętnicy szyjnej jest leczeniem z wyboru w wypadku jej krytycznego zwężenia.
Streszczenie
Materiał i metody: Endarterektomię tętnicy szyjnej wewnętrznej wykonano u 54 pacjentów (36 mężczyzn i 18 kobiet) w wieku 58–76 lat (średnio 65 lat). Czas zabiegu wahał się od 42 do 82 min (średnio 65 min). Po zabiegu chorych leczono w warunkach szpitalnych od 4 do 27 dni (średnio 8 dni). Do leczenia endowaskularnego włączono 50 chorych (38 mężczyzn i 12 kobiet) w wieku 6-81 lat (średnio 74 lata). Zabieg wykonano w czasie 15-45 min (średnio 25 min). Po zabiegu pacjentów hospitalizowano od 2 do 24 dni (średnio 3,4 dnia). U niektórych chorych zastosowano neuroprotekcję.
Wyniki: W okresie okołooperacyjnym podczas angioplastyki u 2 chorych wystąpił udar mózgu, w 3 kolejnych przypadkach obserwowano objawy przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA). Stosunkowo częstymi powikłaniami były bradykardia i hipotonia. Po endarterektomii u 3 chorych wystąpił udar mózgu, a u 1 pacjenta nastąpił zgon. U kolejnych 3 chorych obserwowano TIA, a u następnego rozpoznano zawał serca. Porównując skumulowany odsetek udarów mózgu i zgonów w obydwu grupach chorych w okresie okołooperacyjnym nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic (p > 0,05).
W obydwu grupach w okresie 12 miesięcy obserwacji wystąpiły 2 zgony. Przyczyną zgonów po implantacji stentu był zawał serca; po endarterektomii w 1 przypadku - zawał serca, w drugim - udar mózgu. Restenozę odnotowano po wszczepieniu stentu - w 4% przypadków, a po leczeniu chirurgicznym - w 1,9%. Analizując powikłania późne w obydwu grupach, nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w ich występowaniu (p > 0,05).
Wnioski: Wyniki okołooperacyjne i odległe po 12 miesiącach obserwacji po leczeniu endowaskularnym i chirurgicznym krytycznego zwężenia tętnicy szyjnej (> 70%) w grupie chorych obarczonych wysokim ryzykiem nie różnią się statystycznie. Należy przeprowadzić dalsze obserwacje odległych wyników oraz wykonać badania na dużych grupach chorych. Ze względu na duże doświadczenie, znane i zadawalające wczesne i odległe wyniki - endarterektomia tętnicy szyjnej jest leczeniem z wyboru w wypadku jej krytycznego zwężenia.
Słowa kluczowe
udar mózgu; tętnica szyjna wewnętrzna; zwężenie krytyczne; endarterektomia; angioplastyka; stent; neuroprotekcja
Informacje o artykuleTytuł
Porównanie wczesnych i późnych wyników endowaskularnego oraz chirurgicznego leczenia objawowego zwężenia tętnicy szyjnej wewnętrznej
Czasopismo
Numer
Strony
123-132
Opublikowany online
2004-10-04
Wyświetlenia strony
679
Wyświetlenia/pobrania artykułu
995
Rekord bibliograficzny
Chirurgia Polska 2004;6(3):123-132.
Słowa kluczowe
udar mózgu
tętnica szyjna wewnętrzna
zwężenie krytyczne
endarterektomia
angioplastyka
stent
neuroprotekcja
Autorzy
Wacław Kuczmik
Damian Ziaja
Jacek Kostyra
Krzysztof Szaniewski
Grzegorz Biolik
Tomasz Urbanek
Przemysław Nowakowski
Marcin Kucharzewski
Arkadiusz Krupowies
Krzysztof Ziaja
