Wstęp: Splenektomia stanowi pomocniczą metodę leczniczą w wielu chorobach układu krwiotwórczego, w tym także w zespołach mieloproliferacyjnych.
Materiał i metody: U 50 chorych z różnymi hematologicznymi chorobami rozrostowymi wykonano splenektomię. Głównymi wskazaniami były objawy uciskowe, hipersplenizm i cele diagnostyczne. Czas obserwacji po splenektomii wynosił 6–82 miesięcy (średnio 26 miesięcy).
Wyniki: Poprawę trwającą nie krócej niż 6 miesięcy uzyskano u 52% chorych. Najlepsze wyniki dotyczyły chorych z pierwotnym chłoniakiem strefy brzeżnej śledziony, gdzie na 15 obserwowanych przypadków uzyskano 5 długotrwałych remisji klinicznych, a zgony wynikające z progresji choroby podstawowej wystąpiły u 3 chorych. Najgorsze rokowanie dotyczyło chorych z pierwotnym zwłóknieniem szpiku — u żadnego chorego nie uzyskano remisji klinicznej, a 6 na 9 chorych zmarło w wyniku progresji choroby. Splenektomia wykonana z powodu hipersplenizmu spowodowała wzrost liczby płytek powyżej 100 × 109/l u 89% chorych i wzrost liczby krwinek białych powyżej 3 × 109/l u wszystkich chorych. Średni wzrost liczby krwinek czerwonych po splenektomii u chorych z hipersplenizmem był niewielki (0,07 × 1012/l), jednak u 2 chorych wynosił 0,7 i 1,7 × 1012/l, co pozwoliło uniknąć dalszych przetaczań krwi. U 22% chorych wystąpiły po splenektomii ciężkie powikłania kliniczne, w tym 1 zgon z powodu wylewu do ośrodkowego układu nerwowego. W 50% przypadków wystąpiła nadpłytkowość, a w 28% bezobjawowa zakrzepica żyły śledzionowej.
Wnioski: Najlepsze rokowanie u chorych z hematologicznymi chorobami rozrostowymi stwierdzono w grupie osób z pierwotnym chłoniakiem śledziony strefy brzeżnej; odpowiednio najgorsze rokowanie dotyczy osób z pierwotnym zwłóknieniem szpiku (mielofibrozą).