Wstęp: Endoskopowa podpowięziowa chirurgia perforatorów stanowi istotny element leczenia chirurgicznego chorych z powikłaniami przewlekłej niewydolności żylnej. W pracy przedstawiono wczesne i odległe wyniki leczenia, dokonano przeglądu piśmiennictwa z uwzględnieniem aktualnych wskazań oraz ograniczeń metody
Materiał i metody: W latach 1996–2003 za pomocą zabiegów endoskopowych leczono 33 chorych z powikłaniami przewlekłej niewydolności żylnej. Do zabiegu z powodu czynnego żylnego owrzodzenia podudzia zakwalifikowano 10 chorych (30%). U 8 chorych (24%) w wywiadzie stwierdzano uprzednio wygojone owrzodzenie. Zabieg operacyjny wykonywano w znieczuleniu przewodowym. U 17 chorych operację endoskopową uzupełniono o zabieg obniżający nadciśnienie w układzie żył powierzchownych. Ocenie podano wyniki wczesne i odległe.
Wyniki: Wygojenie owrzodzenia w okresie do 3 miesięcy po operacji uzyskano u 9 z 10 chorych z czynnym owrzodzeniem podudzia. Wśród 33 operowanych pacjentów u 1 chorego po zabiegu wystąpiła zakrzepica żył głębokich, u 2 obserwowano powikłania pod postacią infekcji i nieprawidłowego gojenia się ran, natomiast u 2 kolejnych stwierdzono przejściowe parestezje. W okresie obserwacji odległej do nawrotu owrzodzenia doszło u 1 pacjenta w okresie powyżej 6 miesięcy od operacji.
Wnioski: 1. W wypadku odpowiedniej kwalifikacji endoskopowe podpowięziowe leczenie niewydolności perforatorów jest skutecznym sposobem leczenia oraz zapobiegania nawrotom powikłań przewlekłej niewydolności żylnej. 2. Chirurgiczne endoskopowe usunięcie niewydolnych perforatorów zmniejsza ryzyko nawrotu owrzodzenia, jednak, o ile możliwe, należy zawsze dążyć do obniżenia nadciśnienia w układzie żył powierzchownych. 3. Mimo prawidłowo przeprowadzonego leczenia operacyjnego obserwowany postęp niewydolności układu żylnego w obrębie operowanej kończyny może prowadzić do nawrotu owrzodzenia, co skłania do wnikliwej obserwacji odległej leczonych chorych.