Wstęp: Relaparotomia jest zabiegiem operacyjnym wykonywanym we wczesnym okresie pooperacyjnym z powodu powikłań operacji pierwotnej, który składa się z otwarcia jamy brzusznej, rewizji i sanacji jamy brzusznej. Z piśmiennictwa krajowego i zagranicznego wynika, że coraz częściej wykonuje się zabiegi relaparotomii. W pracy zanalizowano 636 laparotomii wykonanych na Oddziale Chirurgii Ogólnej Radomskiego Szpitala Specjalistycznego, w 47 przypadkach wykonano relaparotomię. Celem pracy była ocena czynników prognostycznych relaparotomii u tych chorych.
Materiał i metody: W latach 1994-2003 wykonano 636 laparotomii z powodu raka jelita grubego i 47 relaparotomii (7,4%). Zanalizowano te przypadki pod względem zaawansowania nowotworu, lokalizacji, rodzaju wykonanego zabiegu, chorób współistniejących, wieku operowanych i trybu operacji.
Wyniki: Rak jelita grubego najczęściej był umiejscowiony w odbytnicy (38,5% przypadków) i esicy (29% przypadków). Największa grupa chorych - 203 osoby (32%) - była w grupie B2 według skali Astler-Coller zaawansowania raka jelita grubego. Po hemikolektomii lewostronnej najwięcej wykonano relaparotomii - 4 (10,2%), z czego wszystkie skończyły się zgonem. Najczęstszymi przyczynami relaparotomii były: wytrzewienie - 17 (36,2%), rozejście zespolenia - 15 (31,9%) i niedrożność zrostowa - 5 (10,6%). U pacjentów powyżej 60 roku życia wykonano 35 relaparotomii (7,5%), u 15 osób (43%) nastąpił zgon. W grupie chorych poniżej 65 roku życia wykonano 12 relaparotomii (6,9%), u 3 osób (25%) nastąpił zgon. Odsetek zgonów po relaparotomiach po zabiegach doraźnych był dwukrotnie wyższy (63%) w porównaniu z relaparotomią po zabiegach planowych (30%). Spośród 47 chorych, u których wykonano relaparotomię, u 35 (74,5%) wystąpiły choroby towarzyszące. U 22 chorych stwierdzono choroby układu krążenia.
Wnioski: Do czynników zwiększających ryzyko relaparotomii u chorych operowanych z powodu raka jelita grubego należą: zaawansowanie nowotworu, choroby towarzyszące, wiek chorego i tryb doraźny operacji pierwotnej. Najczęstszymi przyczynami relaparotomii były wytrzewienie, rozejście zespolenia i niedrożność zrostowa. Po hemikolektomii lewostronnej najczęściej wykonywano relaparotomię. Wiek powyżej 60 roku życia i tryb doraźny operacji istotnie zwiększają odsetek zgonów pooperacyjnych.