Wstęp: Powszechna dostępność badań obrazowych ułatwiających wykrywanie i różnicowanie guzów wątroby przyczyniła się do wcześniejszego wdrażania leczenia chirugicznego i poprawy osiąganych wyników operacji. Dzięki temu w ostatnich latach wzrosła ilość wykonywanych na narządzie operacji. Autorzy pracy dokonują oceny wyników leczenia operacyjnego guzów wątroby w ostatnich 15 latach, ze szczególnym uwzględnieniem obserwowanych po zabiegach powikłań oraz analizą przyczyn zgonów we wczesnym okresie pooperacyjnym.
Materiał i metody: W okresie od września 1991 roku do stycznia 2006 roku w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej i Naczyń leczono 242 chorych z guzem wątroby, rozpoznawanym głównie na podstawie ultrasonografii i tomografii komputerowej. Wśród nich było 104 mężczyzn (43%) i 138 kobiet (57%), w wieku od 22 do 77 lat (średnio 53 lata). Objawy choroby stwierdzano u 203 osób (84%). U 156 chorych wykonano zabieg resekcyjny, u 29 drenaż dróg żółciowych metodą Goetze-Rodney-Smitha, natomiast u pozostałych, z powodu nieoperacyjności zmiany, zabieg ograniczono do pobrania wycinków do badania histopatologicznego, wykonywano alkoholizację guza lub poprzestawano wyłącznie na laparotomii. U wszystkich chorych zabieg resekcyjny wykonywano z dostępu brzusznego, wykonując manewr Pringle’a na czas preparowania miąższu wątroby. Usuwany płat czy segment preparowano metodą digitaloklazji.
Wyniki: W okresie pooperacyjnym zmarło 19 chorych, z czego 7 po paliatywnym drenażu Goetze-Rodney- Smitha, 9 po zabiegu resekcyjnym oraz 3 po laparotomii. Przyczynami zgonów po zabiegach paliatywnych były: zawał serca, śpiączka wątrobowa, ostra niewydolność krążeniowo-oddechowa, masywne krwawienie z przewodu pokarmowego i wyniszczenie nowotworowe, a po laparotomii - znaczne zaawansowanie procesu nowotworowego, wyniszczenie, niewydolność wątroby. Po zabiegach resekcyjnych przyczynami zgonów były: ostra niewydolność krążenia w przebiegu zawału serca, ostra niewydolność krążenia spowodowana znaczną śródoperacyjną utratą krwi, ostra niewydolność wątroby i nerek oraz niewydolność wątroby z narastającą żółtaczką połączona z leukocytozą. Spośród powikłań obserwowanych w okresie pooperacyjnym do najczęstszych należały: gorączka i przedłużające się stany podgorączkowe, niewydolność krążenia, ropienie rany, żółtaczka.
Wnioski: 1. Paliatywne odbarczenie żółtaczki mechanicznej zabiegami drenażowymi u chorych z nieoperacyjnymi guzami wnęki wątroby zwiększa ich komfort życia.
2. Resekcja części wątroby u chorych z operacyjnym guzem nowotworowym jest leczeniem z wyboru.
3. Operacyjne leczenie chorych z łagodnymi guzami wątroby jest leczeniem z wyboru w przypadkach braku możliwości lub przeciwwskazań do jednoznacznego udokumentowania rozpoznania choroby.