Wstęp: Operacje dróg żółciowych są jednymi z najczęściej wykonywanych zabiegów w chirurgii. Mimo dużego doświadczenia chirurgów zabiegi te nadal nie są pozbawione powikłań - zwłaszcza w dobie ekspansji leczenia laparoskopowego.
Materiał i metody: W okresie od października 1991 do grudnia 2005 roku w klinice autorów niniejszej pracy leczono 35 chorych z urazem dróg żółciowych. Powyższą grupę chorych stanowiło 25 kobiet oraz 10 mężczyzn, w wieku od 29 do 74 lat, średnia wieku wynosiła 56 lat. Analizowano sposób leczenia uszkodzenia dróg żółciowych, uwzględniając postać urazu, ewentualne niepowodzenia poszczególnych zabiegów naprawczych oraz powikłania z nimi związane. Przedstawiono również stan chorych w okresie obserwacji odległej.
Wyniki: Najczęściej do uszkodzenia dróg żółciowych prowadziły: cholecystektomia klasyczna - u 11 chorych, cholecystektomia laparoskopowa - u 9 pacjentów oraz cholecystektomia z rewizją dróg żółciowych - w 6 przypadkach. Najcześciej drogi żółciowe rekonstruowano za pomocą zespolenia koniec do końca oraz zespolenia przewodu wątrobowego z pętlą jelitową sposobem Roux-Y (odpowiednio 13 i 12 przypadków). W okresie okołooperacyjnym zanotowano 1 przypadek nieszczelności zespolenia koniec do końca, które zastąpiono zespoleniem przewodu wątrobowego z pętlą Roux-Y. Wyniki odległe oceniono u 30 osób, okres obserwacji wyniósł od 2 miesięcy do 13 lat. W tym okresie stwierdzono następujące powikłania: zgony - 3 przypadki, objawowe zwężenie zespolenia - 3, bezobjawowe zweżenie przewodu żółciowego wspólnego - 2, kamica dróg żółciowych - 1, przepuklina w bliźnie pooperacyjnej - 3 i niedrożność jelit w 2 przypadkach. U 27 chorych oceniono jakość życia w odległym okresie po zabiegu naprawy uszkodzenia dróg żółciowych, z czego 14 pacjentów określiło swój stan jako bardzo dobry, 12 jako dobry, a 1 jako zły.
Wnioski: Uzyskanie dobrych wyników leczenia uszkodzenia dróg żółciowych jest możliwe dzięki przyjętemu postępowaniu w przypadku kalectwa dróg żółciowych, które obejmuje między innymi: odpowiednie przygotowanie chorego do zabiegu (likwidacja zakażenia, wyrównanie niedoborów metabolicznych, poprawa stanu odżywienia), wykonywanie zabiegów rekonstrukcyjnych przez doświadczonego operatora, delikatne i ostrożne preparowanie uszkodzonych dróg żółciowych, wykonywanie beznapięciowych zespoleń oraz odpowiedni nadzór pooperacyjny.