Tom 14, Nr 1-2 (2012)
Prace poglądowe
Opublikowany online: 2012-11-19
Powikłania żółciowe po ortotopowym przeszczepieniu wątroby u dorosłych
Anna Stańczyk, Robert Król, Jacek Ziaja, Jacek Pawlicki, Lech Cierpka
Chirurgia Polska 2012;14(1-2):81-94.
Tom 14, Nr 1-2 (2012)
Prace poglądowe
Opublikowany online: 2012-11-19
Streszczenie
Przeszczepianie wątroby stało się obecnie leczeniem z wyboru w przypadku schyłkowej niewydolności
wątroby.
Wraz z ciągłym rozwojem transplantologii i immunologii wyniki przeszczepiania wątroby ulegają stopniowej
poprawie. Obecnie średnie 5-letnie przeżycie po ortotopowym przeszczepieniu wątroby (OLT) biorców
kształtuje się na poziomie 72–77% w zależności od stopnia niewydolności wątroby.
Z procedurą transplantacji wątroby nierozerwalnie wiąże się obecność powikłań, które w 80% występują
w ciągu pierwszych 6 miesięcy po OLT. Do najczęściej spotykanych należą powikłania dotyczące dróg żółciowych.
Najważniejsze i najszerzej opisywane to: wycieki żółci, zwężenia — zarówno w miejscu, jak i poza
miejscem zespolenia dróg żółciowych, złogi w drogach żółciowych, dysfunkcja zwieracza Oddiego oraz ucisk
na drogi żółciowe. Są one groźne, gdyż niejednokrotnie prowadzą do utraty przeszczepu lub zgonu chorego.
Obecnie częstość powikłań żółciowych kształtuje się na poziomie 6–35% wszystkich transplantacji, najczęściej
oscylując wokół 20% przy utrzymującej się od wielu lat stałej tendencji spadkowej. Do istotnych
czynników prognozujących wystąpienie powikłań żółciowych po OLT należą: przedoperacyjne stężenie
bilirubiny w surowicy krwi oraz wskaźnik INR biorcy, zastosowanie drenażu Kehra, liczba przetoczonych
podczas operacji jednostek osocza świeżo mrożonego, a także rodzaj graftu wątrobowego.
Zmienia się sposób postępowania w przypadku podejrzenia powikłań żółciowych. Referencyjną metodą
diagnostyczną stał się magnetyczny rezonans dróg żółciowych (MRCP). W przypadku potwierdzenia rozpoznania
powikłań żółciowych leczenie operacyjne w większości zostało zastąpione technikami endoskopowymi
i przezskórnymi. Przy nieskuteczności powyższego postępowania konieczna staje się retransplantacja
wątroby.
Z powodu ciągle niewystarczającej liczby zmarłych dawców wciąż poszukuje się nowszych metod pozyskiwania
narządów do przeszczepienia. Wprowadzono metodę pozyskiwania graftów z częściowej hepatektomii
od dawców żywych oraz podziału na mniejsze części wątroby pochodzącej od zmarłego dawcy.
Cele niniejszego artykułu to analiza i podsumowanie doniesień dotyczących powikłań żółciowych po
OLT u dorosłych. Problem ten wydaje się szczególnie istotny z powodu coraz większej liczby transplantacji
wątroby w Polsce.
Streszczenie
Przeszczepianie wątroby stało się obecnie leczeniem z wyboru w przypadku schyłkowej niewydolności
wątroby.
Wraz z ciągłym rozwojem transplantologii i immunologii wyniki przeszczepiania wątroby ulegają stopniowej
poprawie. Obecnie średnie 5-letnie przeżycie po ortotopowym przeszczepieniu wątroby (OLT) biorców
kształtuje się na poziomie 72–77% w zależności od stopnia niewydolności wątroby.
Z procedurą transplantacji wątroby nierozerwalnie wiąże się obecność powikłań, które w 80% występują
w ciągu pierwszych 6 miesięcy po OLT. Do najczęściej spotykanych należą powikłania dotyczące dróg żółciowych.
Najważniejsze i najszerzej opisywane to: wycieki żółci, zwężenia — zarówno w miejscu, jak i poza
miejscem zespolenia dróg żółciowych, złogi w drogach żółciowych, dysfunkcja zwieracza Oddiego oraz ucisk
na drogi żółciowe. Są one groźne, gdyż niejednokrotnie prowadzą do utraty przeszczepu lub zgonu chorego.
Obecnie częstość powikłań żółciowych kształtuje się na poziomie 6–35% wszystkich transplantacji, najczęściej
oscylując wokół 20% przy utrzymującej się od wielu lat stałej tendencji spadkowej. Do istotnych
czynników prognozujących wystąpienie powikłań żółciowych po OLT należą: przedoperacyjne stężenie
bilirubiny w surowicy krwi oraz wskaźnik INR biorcy, zastosowanie drenażu Kehra, liczba przetoczonych
podczas operacji jednostek osocza świeżo mrożonego, a także rodzaj graftu wątrobowego.
Zmienia się sposób postępowania w przypadku podejrzenia powikłań żółciowych. Referencyjną metodą
diagnostyczną stał się magnetyczny rezonans dróg żółciowych (MRCP). W przypadku potwierdzenia rozpoznania
powikłań żółciowych leczenie operacyjne w większości zostało zastąpione technikami endoskopowymi
i przezskórnymi. Przy nieskuteczności powyższego postępowania konieczna staje się retransplantacja
wątroby.
Z powodu ciągle niewystarczającej liczby zmarłych dawców wciąż poszukuje się nowszych metod pozyskiwania
narządów do przeszczepienia. Wprowadzono metodę pozyskiwania graftów z częściowej hepatektomii
od dawców żywych oraz podziału na mniejsze części wątroby pochodzącej od zmarłego dawcy.
Cele niniejszego artykułu to analiza i podsumowanie doniesień dotyczących powikłań żółciowych po
OLT u dorosłych. Problem ten wydaje się szczególnie istotny z powodu coraz większej liczby transplantacji
wątroby w Polsce.
Słowa kluczowe
przeszczep wątroby; powikłania żółciowe; zakrzepica tętnicy wątrobowej
Tytuł
Powikłania żółciowe po ortotopowym przeszczepieniu wątroby u dorosłych
Czasopismo
Chirurgia Polska
Numer
Tom 14, Nr 1-2 (2012)
Strony
81-94
Opublikowany online
2012-11-19
Wyświetlenia strony
2537
Wyświetlenia/pobrania artykułu
2667
Rekord bibliograficzny
Chirurgia Polska 2012;14(1-2):81-94.
Słowa kluczowe
przeszczep wątroby
powikłania żółciowe
zakrzepica tętnicy wątrobowej
Autorzy
Anna Stańczyk
Robert Król
Jacek Ziaja
Jacek Pawlicki
Lech Cierpka