Wstęp: W dotychczasowych analizach wykazano przydatność badań przesiewowych z wykorzystaniem ultrasonografii w zmniejszaniu śmiertelności powodowanej przez pęknięcie tętniaków aorty brzusznej (AAA). Celem badania było określenie częstości występowania tętniaków aorty i niedrożności aortalno-biodrowej w populacji mężczyzn w wieku powyżej 50 lat, z czynnikami ryzyka rozwoju powikłań naczyniowych, z wykorzystaniem obrazowania ultrasonograficznego, mieszkających na terenie Wielkopolski.
Materiał i metody: Do analizy włączono 313 mężczyzn w wieku 52–89 lat, przebadanych w okresie od marca 2009 do stycznia 2010 roku, w wieku powyżej 65 lat, z co najmniej jednym czynnikiem rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych i w wieku powyżej 50 lat z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku AAA. U każdej osoby zebrano wywiad, przeprowadzono badanie przedmiotowe, oznaczono wskaźnik kostka–ramię, wykonano badanie dupleksowe aorty i tętnic biodrowych oraz oznaczono glikemię i gospodarkę lipidową.
Wyniki: U 14 osób (4,5%) wykryto obecność AAA o średnicy 32–93 mm. W 2 przypadkach pacjentów z tętniakami objawowymi zakwalifikowano do leczenia zabiegowego w trybie pilnym. U osób z AAA stwierdzono znamiennie wyższe stężenie glikemii, częstsze aktualne palenie tytoniu, przebyte udary mózgu oraz występowanie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i chorób układowych. U 11 osób (3,5%) wykryto niedrożność aortalno-biodrową, w tym w 2 przypadkach z objawami krytycznego niedokrwienia. Osoby te charakteryzowały się wyższymi stężeniami cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, niższym stężeniem HDL oraz częstszym aktywnym paleniem tytoniu i przebytymi udarami mózgu. Czułość badania palpacyjnego w wykrywaniu AAA wyniosła 21%, natomiast specyficzność badania ultrasonograficznego 100%. Ograniczoną wartość diagnostyczną miało 3,8% oznaczeń USG, z tego w 0,9% przypadków badanie było niediagnostyczne i wymagało powtórzenia. Średnica poszerzonych odcinków aorty oceniona w USG i w angio-CT różniła się o 0–2,4 mm (śr. 1,8 ± 0,6 mm).
Wnioski: W przeprowadzonym badaniu potwierdzono, że częstość występowania AAA oraz czynniki ryzyka ich rozwoju w populacji mężczyzn w Wielkopolsce są podobne do opisywanych we wcześniejszych pracach. Wykryto 14 przypadków AAA, z tego 2 wymagające zaopatrzenia w trybie pilnym. Potwierdzono przydatność ultrasonografii jamy brzusznej w wykrywaniu AAA oraz konieczność kontynuacji programu przesiewowego w podobnej formule.