Cel pracy: Ocena równowagi sympatyczno-wagalnej (SVB), wyrażonej parametrami zmienności rytmu zatokowego (HRV), w różnych typach przerostu i geometrii lewej komory serca w nadciśnieniu tętniczym.
Materiał i metody: Badaniami objęto 78 chorych, średnia wieku 50,9 ± 11, z łagodnym i umiarkowanym nadciśnieniem tętniczym samoistnym bez objawów choroby niedokrwiennej serca. Wyróżniono: prawidłową geometrię (N) - 15%, koncentryczny remodeling (RK) - 20%, przerost koncentryczny (PK) - 48% i przerost ekscentryczny (PE) - 17%. Grupę kontrolną (GK) stanowiło 16 osób zdrowych, średnia wieku 49 ± 6,8. Przeprowadzono analizę spektralną HRV i obliczano moc widma niskich i wysokich częstotliwości (LF, HF), wskaźnik równowagi sympatyczno-wagalnej (LF/HF). Przeprowadzono 24-godzinne monitorowanie ciśnienia krwi (ABPM). Na podstawie różnicy dzienno-nocnej średniego ciśnienia skurczowego i rozkurczowego wyróżniono model dippers i non-dippers. Wyróżniono arytmię komorową (VA) prostą (klasy < 3 według Lowna, n = 66) i złożoną (klasa > = 3 według Lowna, n = 12).
Wyniki: U osób z PK i PE znaleziono istotnie niższe wartości mocy widma HF w porównaniu z osobami z N i GK, odzwierciedlające zmniejszone napięcie układu parasympatycznego. Analiza regresji wykazała ujemne korelacje pomiędzy masą lewej komory (LVM) i składową LF i HF, odpowiednio r = -0,38, r = -0,27, oraz dodatnie korelacje pomiędzy zmiennością ciśnienia skurczowego (VSBP), komponentą LF i wskaźnikiem LF/HF, odpowiednio r = 0,41, r = 0,41. Krokowa analiza regresji wykazała, że niezależnymi czynnikami wpływającymi na wielkość składowej LF są LVM i jej wskaźnik oraz zmienność ciśnienia skurczowego w czasie czuwania, LVMI i VSBPD, przy r = 0,68. Czynnikami wpływającymi na komponentę HF okazały się LVM i VSBPD, przy r = 0,58. Wieloczynnikowa analiza, w której uwzględniano wpływ masy lewej komory, parametrów HRV i ABPM, modelu dippers i non-dippers na występowanie złożonej VA wykazała, że jedynie LVMI stanowił niezależny czynnik ryzyka dla występowania VA klasy > = 3 według Lowna - dla LVMI > 125 g/m2, r = 4,0.
Wnioski: U osób z nadciśnieniem tętniczym z przerostem lewej komory wykazano zmniejszone napięcie układu przywspółczulnego wyrażone redukcją mocy widma HF w największym stopniu uwidocznione u osób z PK i PE. LVMI i VSBP okazały się najważniejszymi determinantami SVB. Nie wykazano zależności pomiędzy parametrami HRV a stopniem zaawansowania VA.