Zaburzenia rytmu, analiza zmienności rytmu zatokowego i dyspersja odstępu Q–T u dorosłych chorych z zespołem Ebsteina

Abstract

Wstęp: W bardzo rzadko obserwowanej w populacji dorosłych anomalii Ebsteina, polegającej na przemieszczeniu płatków zastawki trójdzielnej w kierunku prawej komory, dochodzi do licznych nadkomorowych i komorowych zaburzeń rytmu oraz utrudnienia przewodzenia, co istotnie pogarsza stan kliniczny i rokowanie chorych.
Cel pracy: Ocena zaburzeń rytmu i przewodzenia oraz parametrów czasowych zmienności rytmu zatokowego (HRV) i dyspersji QT u dorosłych chorych z zespołem Ebsteina.
Materiał i metody: Badaniem objęto 15 nieoperowanych chorych (4 kobiety i 11 mężczyzn) w wieku 21–60 lat (śr. 38,5 ± 11,9 lat), u których dokonano analizy 12-odprowadzeniowego EKG w celu oceny dyspersji QT oraz wykonano całodobowe monitorowanie EKG metodą Holtera, aby zbadać HRV.
Wyniki: Rytm zatokowy, przewiedziony z blokiem prawej odnogi pęczka Hisa, stwierdzano u 14 pacjentów, u jednego utrwalone, a u kolejnego napadowe migotanie przedsionków. Ekstrasystolię nadkomorową zarejestrowano u 10 chorych, w tym u 4 z nich częstoskurcze nadkomorowe. Zespół preekscytacji obserwowano u 2 osób. U jednej z nich, u której napady częstoskurczów powodowały omdlenia, wykonano skuteczną ablację drogi dodatkowej. Komorowe zaburzenia rytmu występowały u 8 badanych, w tym formy złożone (pary, pobudzenia gromadne oraz różnokształtne) jedynie u 3 spośród nich. Zaburzenia przewodzenia pod postacią bloku przedsionkowo-komorowego (AV) I° obserwowano u 3 pacjentów, u dwóch nasilającego się w nocy do bloku AV II° typu 1, w tym u jednego również do bloku AV II° typu 2 i podobnie jak obserwowane nocą zahamowania zatokowe u 3 innych chorych, niepowodujące istotnych zwolnień. U 1 pacjenta wystąpił przemijający blok AV III°, z rytmem zastępczym około 50 uderzeń na minutę. Badane parametry HRV mieściły się w granicach normy dla wieku średniego i nie różniły się od stwierdzanych w grupie kontrolnej. Wartości dyspersji QT różniły się istotnie (p < 0,02) od grupy kontrolnej.
Wnioski: U większości badanych dorosłych pacjentów z chorobą Ebsteina obserwuje się liczne nadkomorowe zaburzenia rytmu, w tym częstoskurcze nawrotne, utrwalone i napadowe migotanie przedsionków, u części - zespół preekscytacji. Znacznie rzadziej rejestruje się złożone komorowe zaburzenia rytmu. Zaburzenia przewodzenia śródkomorowego pod postacią bloku prawej odnogi pęczka Hisa występują u wszystkich chorych, u części stwierdza się bloki AV Io, IIo oraz IIIo. Parametry czasowe HRV u pacjentów z zespołem Ebsteina są zbliżone do obserwowanych w populacji ludzi zdrowych. Wartości dyspersji QT są istotnie wyższe niż w grupie kontrolnej.
Ze względu na prawdopodobną wartość rokowniczą tego parametru wskazana jest dalsza obserwacja tej grupy pacjentów.