Wstęp: Stymulacja dwukomorowa (BiV) jest obiecującą metodą leczenia wybranych pacjentów z zaawansowaną niewydolnością serca (CHF). Celem pracy była ocena wyników zastosowania stymulacji BiV u chorych leczonych w ośrodku autorów.
Materiał i metody: U 11 osób zastosowano przezżylną stymulację lewej komory (LV) poprzez zatokę wieńcową (CS), a u 1 - endokawitarną stymulację LV. Badania kontrolne obejmowały ocenę stanu klinicznego, parametrów stymulacji i sterowania, czasu trwania zespołów QRS oraz badanie echokardiograficzne.
Wyniki: U 3 chorych (25%) wystąpiły powikłania związane z implantacją elektrody w CS (dyslokacja - 1, exit block - 2, wpływ proarytmiczny - 1). W czasie obserwacji przez 11,2 ± 10,5 miesięcy odnotowano znaczącą poprawę kliniczną: redukcja klasy według NYHA z 3 ± 0,7 przez zabiegiem do 2,2 ± 0,5 po 3 miesiącach. Stwierdzono wzrost frakcji wyrzutowej (26% ± 5% vs. 29% ± 5%; p < 0,05), wydłużenie czasu napełniania LV (183 ± 28 ms vs. 325 ± 97 ms; p < 0,05), zmniejszenie wymiarów LV: końcowoskurczowego (59 ± 8 mm vs. 57 ± 7 mm; p < 0,1) oraz końcoworozkurczowego (72 ± 5 mm vs. 69 ± 6 mm; p < 0,05), ciśnienia skurczowego w prawej komorze (46 ± 15 mm Hg vs. 38 ± 17 mm Hg; p < 0,1) oraz skrócenie czasu opóźnienia międzykomorowego (47 ± 10 ms vs. 22 ± 10 ms; p < 0,001) i szerokości QRS (190 ± 33 ms vs. 168 ± 28 ms; p < 0,05). Jeden pacjent zmarł (progresja CHF) 26 miesięcy po zabiegu (śmiertelność ogólna 9%).
Wnioski: Stymulacja dwukomorowa przynosi istotną poprawę stanu klinicznego u pacjentów z zaawansowaną CHF. Wiąże się z większym odsetkiem powikłań i może wywierać efekt proarytmiczny. Alternatywą dla przezżylnej stymulacji LV jest stymulacja endokawitarna. (Folia Cardiol. 2003; 10: 91–103)