Wstęp: Chirurgiczne leczenie migotania przedsionków ma bogatą historię. Chociaż klasyczna metoda "labiryntu" opisana przez Coxa charakteryzowała się znakomitymi wynikami, wiązała się ona jednak z dużą rozległością i wysokim stopniem trudności zabiegu. Rozwój metody ewoluował już nie tylko w kierunku polepszenia wyników, co ograniczenia jej inwazyjności. Rozwój badań elektrofizjologicznych spowodowały, że badacze i chirurdzy zwrócili swoją uwagę na obszar ujść żył płucnych do lewego przedsionka jako obszaru inicjacji, a także podtrzymywania migotania przedsionków. Wdrożenie nowych technik daje szanse na skuteczne, znacznie mniej inwazyjne leczenie (w tym bez krążenia pozaustrojowego), szczególnie gdy rośnie liczba chorych z migotaniem przedsionków niezwiązanym z wadą mitralną.
Materiał i metody: Epikardialną izolację żył płucnych za pomocą krioablacji wykonano u 3 mężczyzn w wieku 57–74 lat (średnio 66 lat) jako zabieg towarzyszący odpowiednio: pomostowaniu aortalno-wieńcowemu (CABG) - bez zastosowania krążenia pozaustrojowego, wymianie zastawki aortalnej (AVR) i obu tym zabiegom łącznie. Oceniano możliwość zastosowania metody, przebieg śródoperacyjny i wczesny pooperacyjny.
Wyniki: U chorych w badanym okresie występował rytm zatokowy. U pacjenta I uzyskano powrót rytmu zatokowego w trakcie krioaplikacji. U pacjenta III wystąpił napad migotania przedsionków w 2 dobie po operacji.
Wnioski: Epikardialna izolacja żył płucnych z zastosowaniem krioablacji jest metodą prostą, powtarzalną i tanią. Umożliwia chirurgiczne leczenie migotania przedsionków w zasadzie w każdej grupie operowanych, w tym bez użycia krążenia pozaustrojowego. Konieczne są dalsze badania eksperymentalne i kliniczne. (Folia Cardiol. 2003; 10: 381–385)