Wstęp: Miażdżyca jest chorobą ogólnoustrojową obejmującą zarówno naczynia szyjne, jak i wieńcowe, czego dowiodły badania autopsyjne. Istnieje więc prawdopodobieństwo ścisłej korelacji między zaawansowaniem zmian miażdżycowych w tętnicach szyjnych i wieńcowych, a także między typowymi czynnikami ryzyka choroby wieńcowej (CHD). Celem pracy była ocena związku pomiędzy obecnością zmian miażdżycowych w tętnicach szyjnych a obecnością istotnych zwężeń w tętnicach wieńcowych oraz wpływu czynników ryzyka CHD na zaawansowanie procesu miażdżycowego.
Materiał i metody: Badaniem objęto 150 pacjentów (122 mężczyzn i 28 kobiet) w wieku 39–85 lat (średnio 60,4 ± 8,9 roku) ze stabilną dławicą piersiową i stwierdzaną w badaniu koronarograficznym chorobą jedno-, dwu-, trójnaczyniową (50 badanych w każdej grupie), którzy zostali poddani badaniu ultrasonograficznemu tętnic szyjnych metodą B-mode - biopsji ultradźwiękowej (BU). Zmiany miażdżycowe w tętnicach szyjnych sklasyfikowano według następujących kryteriów: I - prawidłowy kompleks intima-media, II - zmiany zwyrodnieniowe śródbłonka, III - wczesne (< 2 mm), IV - jednorodne (> 2 mm), V - niejednorodne (> 2 mm), VI - liczne, różnorodne blaszki miażdżycowe, VII - niedrożność tętnicy. Każdej klasie została przypisana odpowiadająca wartość biopsji ultradźwiękowej (w punktach). Zaawansowanie miażdżycy w naczyniach szyjnych u każdego pacjenta oceniono za pomocą sumy wskaźnika BU, powstałej po dodaniu poszczególnych wyników BU dla obydwu tętnic szyjnych: większa suma wskaźnika BU świadczyła o większym zaawansowaniu procesu miażdżycowego.
Wnioski: U większości (ok. 95%) pacjentów z CHD występują zmiany miażdżycowe w tętnicach szyjnych, u 15% stwierdza się istotne hemodynamicznie zwężenia. Stopień nasilenia zmian, częstość występowania krytycznych zwężeń w tętnicach szyjnych koreluje z liczbą krytycznie zwężonych tętnic wieńcowych. Na nasilenie procesu miażdżycowego w tętnicach szyjnych wpływa istotnie starszy wiek i płeć męska. Nie stwierdzono związku między typowymi czynnikami ryzyka CHD a zmianami w naczyniach szyjnych. (Folia Cardiol. 2003; 10: 759–767)