Wstęp: Zachowawcze leczenie kardiomiopatii niedokrwiennej obarczone jest dużą śmiertelnością. Uznaną metodą leczenia choroby wieńcowej jest chirurgiczna rewaskularyzacja serca. Celem pracy była ocena odległych wyników pomostowania naczyń wieńcowych (CABG) u pacjentów z kardiomiopatią niedokrwienną.
Materiał i metody: Badaniem objęto 61 chorych operowanych z powodu choroby wieńcowej z frakcją wyrzutową lewej komory (LVEF) mniejszą lub równą 25%. Wśród 61 chorych było 8 (13,1%) kobiet i 52 (86,9%) mężczyzn, średnia wieku wynosiła 58,1 ± 7,7 roku. Przynajmniej jeden zawał serca przebyło przed zabiegiem 59 (96,7%) chorych. Trzecią lub IV klasę dolegliwości według klasyfikacji CCS stwierdzono u 52 (85,2%) pacjentów, a u 47 (77,1%) odnotowano III lub IV stopień dolegliwości według klasyfikacji NYHA. Zabieg z wykorzystaniem tylko pomostów żylnych przeprowadzono u 6 (9,8%) chorych, u 3 (4,9%) zastosowano wyłącznie zespolenia tętnicze, a u 52 (85,2%) wykonano rewaskularyzację z użyciem pomostów tętniczych i żylnych.
Wyniki: W średnim okresie obserwacji (52,8 ± 30,6 miesiąca) u 37 (60,6%) nie występowały dolegliwości, u 7 (11,5%) stwierdzono nawrót dolegliwości wieńcowych lub niewydolności serca, 17 (27,9%) osób zmarło. Odnotowano istotne zmniejszenie skali dolegliwości według klasyfikacji CCS z 3,3 ± 0,8 przed zabiegiem do 1,4 ± 0,7 w okresie obserwacji (p = 0,0001). Znamienną różnicę stwierdzono także w średnich wartościach dolegliwości związanych z niewydolnością serca: 3,2 ± 0,8 vs. 1.8 ± 0,9 (p = 0,0001). Odnotowano istotny wzrost średniej wartości LVEF przed operacją w porównaniu z okresem obserwacji (odpowiednio: 23,3 ± 2,7% vs. 32,5 ± 7,2%; p = 0,0001).
Wnioski: Chorzy z ciężką kardiomiopatią niedokrwienną odnoszą istotne korzyści (zmniejszenie dolegliwości wieńcowych, poprawa wydolności) po zabiegu CABG w okresie obserwacji odległej. Pomostowanie aortalno-wieńcowe prowadzi w tej grupie chorych do poprawy czynności lewej komory serca. (Folia Cardiol. 2003; 10: 751–758)