Wstęp: Pomimo licznych doniesień dotyczących czynników ryzyka powikłań i restenozy, w tym prac na temat białek ostrej fazy, dokładna stratyfikacja ryzyka u pacjentów poddanych angioplastyce wieńcowej (PTCA) jest wciąż przedmiotem badań. Celem pracy była ocena zależności występowania zgonów, zawałów serca i ponownych rewaskularyzacji (ocenianych łącznie) oraz restenozy u pacjentów z dławicą piersiową bolesną zależnie od stężenia biochemicznych markerów stanu zapalnego.
Materiał i metody: Badanie miało charakter prospektywnej, kohortowej próby z rocznym okresem klinicznej obserwacji chorych. Stężenia białka C-reaktywnego (CRP) i surowiczego białka amyloidowego (SAA) oznaczono metodą nefelometryczną u 138 pacjentów z dławicą piersiową stabilną i 16 chorych z dławicą piersiową niestabilną. Krew do oznaczeń pobierano przed zabiegiem oraz po 6, 18–24 godzinach, a także po 1, 3, 6, 12 miesiącach po zabiegu. Kliniczne objawy restenozy weryfikowano angiograficznie.
Wyniki: Stężenia CRP oznaczane 18–24 godzin i 6 miesięcy po angioplastyce okazały się czynnikami predykcyjnymi wystąpienia zgonu, zawału serca i potrzeby rewaskularyzacji, ocenianymi łącznie (MACE), oraz wystąpienia restenozy. Wartości SAA, zmierzone przed zabiegiem oraz po 6 i po 18–24 godzinach, a także po miesiącu od PTCA, jak również CRP oznaczone przed angioplastyką i po 6 godzinach, 1, 3, 12 miesiącach nie miały wpływu na występowanie wspomnianych kryteriów oceny. Szczytowe wartości stężeń CRP i SAA wystąpiły po 18–24 godzinach od zabiegu. Między stężeniami CRP oznaczanymi 18–24 godzin oraz 6 miesięcy po PTCA istnieje wysoka, istotna korelacja liniowa. Rozległość zmian miażdżycowych oceniana liczbą zajętych tętnic wieńcowych nie wiązała się ze stężeniem CRP.
Wnioski: Uzyskane wyniki potwierdzają kluczową rolę procesu zapalnego w destabilizacji zmian miażdżycowych i procesie restenozy oraz wskazują na istnienie odczynu zapalnego wywołanego zabiegiem angioplastyki wieńcowej. Pacjenci po PTCA z wysokim stężeniem CRP (> 6,3 mg/l) są bardziej zagrożeni ostrym incydentem wieńcowym i restenozą, dlatego wymagają szczególnego nadzoru kardiologicznego w okresie kilkunastu miesięcy po zabiegu w przeciwieństwie do chorych z niskim stężeniem tego markera (CRP < 2,5 mg/l), którzy znajdują się w grupie niskiego ryzyka (OR dla MACE 2,1; OR dla restenozy 2,2). (Folia Cardiol. 2003; 10: 733–742)