Wstęp: Ilość krwi dopływająca do serca jest równa ilości krwi opuszczającej serce (rzut serca — CO) i stanowi jeden z czynników najsilniej determinujących wielkość objętości wyrzutowej (SV). Zmiany wielkości powrotu żylnego odpowiadają za odruchową zmianę napięcia autonomicznego układu nerwowego, który zwrotnie moduluje zachowanie układu krążenia. W pracy określano zależność między CO i SV (jako pośrednich miar powrotu żylnego) a stężeniem norepinefryny oraz związki między stężeniem norepinefryny a częstością pracy serca (HR), oporem naczyniowym (TPR) oraz ciśnieniem tętniczym w czasie pionizacji u zdrowych, młodych osób.
Materiał i metody: Badaniem objęto 21 zdrowych ochotników (w wieku 22–30 lat, w tym 12 kobiet), których poddano kontrolowanej pionizacji z ciągłą rejestracją parametrów hemodynamicznych za pomocą impedancji elektrycznej klatki piersiowej (BioZ.com, Cardiodynamics, USA). W celu oznaczenia stężenia norepinefryny (HPLC z elektrochemiczną detekcją) pobierano krew żylną po 20 min wypoczynku w pozycji leżącej oraz 1 min po osiągnięciu kąta 90o. W ocenie związków między parametrami hemodynamicznymi a logarytmem naturalnym stężenia norepinefryny (ln NE) wykorzystano parametryczną korelację Pearsona.
Wyniki: Pionizacja spowodowała istotny wzrost stężenia norepinefryny (p = 0,0001), spadek CO (p < 0,0001) i SV (p < 0,0001), zwiększenie skurczowego ciśnienia tętniczego (p < 0,0001), rozkurczowego ciśnienia tętniczego (p < 0,0001), TPR (p < 0,0001) oraz przyspieszenie HR (p < 0,0001). Zaobserwowano istotną ujemną korelację między CO a ln NE (r = –0,3529; p = 0,0219) oraz SV a ln NE (r = –0,4726; p = 0,0016). Nie stwierdzono istotnej zależności między ln NE a skurczowym i rozkurczowym ciśnieniem tętniczym. Zanotowano dodatnią korelację między ln NE i TPR (r = 0,3546; p = 0,0212) i HR (r = 0,3980; p = 0,0090).
Wniosek: Istotne związki między stężeniem norepinefryny a parametrami hemodynamicznymi potwierdzają obecność ścisłych interakcji między układem krążenia i autonomicznym układem nerwowym. (Folia Cardiol. 2005; 12: 117–123)