Wstęp: Celem niniejszej pracy była ocena częstości występowania zmian miażdżycowych w tętnicach szyjnych i udowych u chorych kwalifikowanych do koronarografii oraz ocena czynników warunkujących ich występowanie.
Materiał i metody: U 410 kolejnych pacjentów przyjętych w celu wykonania koronarografii przeprowadzono badanie ultradźwiękowe tętnic szyjnych i tętnic udowych. Oceniono grubość błony wewnętrzno-środkowej i średnicę tętnic oraz występowanie i grubość blaszek miażdżycowych.
Wyniki: U 79,5% pacjentów stwierdzono miażdżycę badanych tętnic obwodowych, u 52,2% - tętnic szyjnych, a u 68,5% - tętnic udowych. Do czynników ryzyka miażdżycy tętnic szyjnych należały: u mężczyzn - wiek (OR = 1,05; p < 0,003), obecność typowych bólów dławicowych (OR = 2,03; p < 0,01) oraz okres palenia tytoniu (OR = 1,2; p < 0,05); u kobiet - stężenie cholesterolu frakcji HDL w osoczu krwi żylnej (OR = 0,60; p < 0,009). Czynnikami ryzyka miażdżycy tętnic udowych były: u mężczyzn - wymiar średnicy prawej tętnicy udowej wspólnej (OR = 0,471; p < 0,008), podwyższone ciśnienie tętna (OR = 2,26; p < 0,02), przebyty zawał serca (OR = 2,10; p < 0,03), okres palenia tytoniu (OR = 1,47; p < 0,0007); u kobiet - ciśnienie tętna (OR = 1,56; p < 0,05) i stężenie cholesterolu frakcji HDL w osoczu krwi żylnej (OR = 0,551; p < 0,004). Grubość blaszek miażdżycowych w tętnicach udowych była większa u osób z hipercholesterolemią (p < 0,001) oraz u palących tytoń (p < 0,0004). Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w grubości blaszek miażdżycowych w tętnicach szyjnych w zależności od faktu palenia tytoniu i obecności hipercholesterolemii, a we wszystkich badanych tętnicach obwodowych - w zależności od obecności nadciśnienia tętniczego i cukrzycy.
Wnioski: Miażdżyca dużych tętnic obwodowych występuje u 4/5 chorych kwalifikowanych do koronarografii. Obecność blaszek miażdżycowych w tętnicach szyjnych zależy od płci męskiej, wieku, podwyższonego ciśnienia tętna i czasu palenia tytoniu, a w tętnicach udowych - od płci męskiej, wieku, palenia tytoniu, stężenia cholesterolu całkowitego w osoczu krwi żylnej i stężenia cholesterolu frakcji LDL.