Basic HTML Version
43
Wytyczne postępowania u chorych leczonych doustnymi inhibitorami czynników IIa i Xa
www.angiologia.pl
Wytyczne postępowania
w planowych i nagłych sytuacjach
klinicznych
I. Nawrót żylnej choroby zakrzepowo-
-zatorowej (ŻChZZ)
W przypadku stosowania rivaroxabanu w terapii
ostrej fazy lub prowadzenia przewlekłej profilaktyki
przeciwzakrzepowej zakrzepicy żył głębokich lub
profilaktyki udaru mózgu może dojść do nawrotu
lub nowego epizodu ŻChZZ [1]. W każdym tego
typu przypadku należy przerwać stosowanie InhFXa,
wdrażając do terapii heparyny drobnocząsteczko-
we (HDCz) lub heparynę niefrakcjonowaną (HNF),
zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami dawkowania
[2] (zalecenie klasy A). W przypadku zaistnienia na-
wrotu ŻChZZ należy podjąć próbę wyjaśnienia jego
przyczyny. W różnicowaniu przyczyn należy wziąć
pod uwagę współistnienie ukrytego procesu nowo-
tworowego. Wybór leku stosowanego w przewlekłej
profilaktyce przeciwzakrzepowej nawrotu ŻChZZ
musi być oparty na analizie współistniejących cho-
rób i liście czynników ryzyka ŻChZZ. W przypadku
współistnienia choroby nowotworowej lekiem z wy-
boru w profilaktyce wtórnej są HDCz [2].
II. Zabiegi
a. Planowa ekstrakcja zęba w przypadku
stosowania profilaktycznych dawek
doustnych InhFXa lub InhFIIa
Ekstrakcji zęba można bezpiecznie dokonać po
około 18 godzinach upływających od przyjęcia ostat-
niej dawki rivaroxabanu, 24 godzinach od ostatniej
dawki apixabanu i 30–54 godzinach od ostatniej dawki
dabigatranu [średnie okresy półtrwania (T½) — riva-
roxaban: 7–11 h; apixaban: 12 h; dabigatran: jeśli kli-
rens kreatyniny jest
≥
80 ml/min, to T½wynosi 13,4 h;
jeżeli mieści się w przedziale
≥
50 do < 80 ml/min,
to T½wynosi 15,3 h, a jeśli klirens mieści się w prze-
dziale
≥
30 do < 50, to T½ wynosi aż 27,2 h] [3]
(charakterystyki produktów leczniczych: www.
thrombosis.pl).
Jak uprzednio wspomniano w uwagach ogól-
nych, szacunkowy czas, po którym można wyko-
nywać stosunkowo bezpiecznie drobne zabiegi
chirurgiczne (w tym ekstrakcję zęba) po zasto-
sowaniu profilaktycznych dawek nowych leków
przeciwzakrzepowych, oblicza się ze wzoru:
czas = 2 × okres półtrwania danego leku (zalece-
nie klasy C). Kolejna dawka doustnych InhFXa lub
InhFIIa powinna być podana po 4–6 godzinach od
zakończenia zabiegu, jeśli hemostaza jest zadowa-
lająca (zalecenie klasy C).
b. Planowa ekstrakcja zęba w przypadku
stosowania rivaroxabanu w dawkach
leczniczych (dawki 15 mg 2 × d.
lub 20 mg 1 × d. oraz 15 mg 1 × d.
u pacjentów z upośledzoną funkcją nerek)
W przypadku stosowania 15 mg lub 20 mg rivaro-
xabanu ekstrakcji zęba można bezpiecznie dokonać
po około 28–30 godzinach upływających od ostatniej
dawki rivaroxabanu. Eksperci są zgodni, że zalecany
dla dawek profilaktycznych czas upływający od ostat-
niej dawki do wykonania drobnego zabiegu należy
wydłużyć w przypadku stosowania dawek większych
— leczniczych (zalecenie klasy C). Kolejna dawka
rivaroxabanu może być podana po 4–6 godzinach od
zakończenia zabiegu, jeśli hemostaza jest zadowala-
jąca (zalecenie klasy C). Optymalny czas powrotu
do terapii lekami przeciwzakrzepowymi powinien
być każdorazowo wypadkową oceny prawdopodo-
bieństwa wystąpienia powikłań zakrzepowych w od-
niesieniu do ryzyka powikłań krwotocznych — po-
stępowanie to wymaga indywidualnego podejścia
w każdym przypadku klinicznym.
c. Planowa ekstrakcja zęba w przypadku
stosowania dabigatranu w dawce dobowej
2 × 150 mg lub 2 × 110 mg
W przypadku stosowania dabigatranu w daw-
kach zarejestrowanych w profilaktyce udarówmózgu
u chorych z migotaniem przedsionków bezpiecznie
ekstrakcji zęba można dokonać po około 40–54 go-
dzinach upływających od przyjęcia ostatniej dawki
dabigatranu (czas od ostatniej dawki leku do chwili za-
biegu określa się na podstawie analizy dawki i klirensu
kreatyniny, posługując się podanymi powyżej infor-
macjami). Eksperci są zgodni, że zalecany dla dawek
profilaktycznych czas upływający od ostatniej dawki
do wykonania drobnego zabiegu należy wydłużyć
(zalecenie klasy C). Kolejna dawka dabigatranu może
być podana po 4–6 godzinach od chwili zakończenia
zabiegu, jeśli hemostaza jest zadowalająca (zalecenie
klasy C). Optymalny czas powrotu do terapii lekami