Wstęp. Celem pracy była dynamiczna ocena obrazu tomografii komputerowej głowy w udarze niedokrwiennym mózgu oraz ustalenie zależności między rozległością ogniska zawałowego a czynnikami ryzyka oraz rokowaniem.
Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 371 chorych w wieku 32–88 lat (średnio 65,6 roku) z udarem mózgu (170 kobiet, 201 mężczyzn). Rozpoznanie ustalono na podstawie obrazu klinicznego oraz wielokrotnego badania CT głowy w 1–7 dobie od wystąpienia objawów udaru mózgu, a u chorych ze znaczną niewydolnością ruchową w 4–5 tygodniu choroby. We wszystkich przypadkach w leczeniu zastosowano kwas acetylosalicylowy oraz profilaktycznie heparynę drobnocząsteczkową w dawce 3,8 tys. jm. anty Xa (0,4 ml) lub 7,6 tys. jm. anty Xa (0,8 ml).
Wyniki. Obecność zmian hipodensyjnych stwierdzono ogółem u 299 chorych (79%), w tym - w 1 dobie u 61 chorych (20,4%), w 2–7 dobie u 238 chorych (79,6%). W 12 przypadkach (3,2%) obserwowano ukrwotocznienie ogniska zawałowego w 2–7 dobie od początku choroby, co wiązało się z wysokimi wyjściowymi wartościami ciśnienia tętniczego (> 180/100 mm Hg), współistnieniem cukrzycy, zaburzeń rytmu serca, gorączką oraz obecnością zmiany hipodensyjnej w obszarze zaopatrywanym przez tętnicę środkową mózgu z towarzyszącym efektem masy. Współistnienie więcej niż dwóch czynników ryzyka korelowało z rozległością ogniska niedokrwienia, ukrwotocznieniem zawału, cięższym wyjściowym stanem klinicznym pacjentów (0–6 pkt w skali ADL [Activities of Daily Living, skala czynności codziennych) i małą poprawą wydolności ruchowej (2–10 pkt w skali ADL) oraz gorszym rokowaniem (liczba zgonów w ciągu 28 dni od początku choroby - 33 chorych [11%]). Brak zmian hipodensyjnych w CT w pierwszej dobie udaru nie wpływało na rokowanie.
Wnioski. Rozległość ogniska niedokrwienia, wtórne ukrwotocznienie, współistnienie nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca i cukrzycy wpływały na gorsze rokowanie i wczesną śmiertelność (do 28 dni od wystąpienia udaru).