Wstęp. Celem pracy jest ocena czynników ryzyka ukrwotocznienia zawału mózgu, oparta na analizie klinicznej u chorych leczonych w Klinice Neurologii AM we Wrocławiu w latach 2002-2005.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 125 chorych (46 kobiet i 79 mężczyzn) w wieku 21-84 lat (śr. 57 lat), z rozpoznaniem udaru niedokrwiennego mózgu o lokalizacji nadnamiotowej. U każdego pacjenta 2-krotnie wykonano tomografię komputerową (CT, computed tomography) głowy: w 1. (CT1) i 5. dobie (CT2) udaru. Na podstawie obrazu CT chorych podzielono na dwie grupy: grupa I - udar niedokrwienny bez cech ukrwotocznienia (n = 99), grupa II - udar niedokrwienny ukrwotoczniony (n = 26). W obu grupach porównano czynniki ryzyka, które mogły wpływać na ukrwotocznienie zawału: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, migotanie przedsionków, niedrożność tętnicy szyjnej wewnętrznej, zaburzenia gospodarki lipidowej. Pod uwagę brano także podłoże udaru (zatorowe, zakrzepowe) oraz głębokość deficytu neurologicznego w pierwszej dobie udaru oraz po upływie 2 tygodni od początku choroby, ocenianego za pomocą skali Orgogozo.
Wyniki. U 113 chorych (90,4%) zawał obejmował obszar unaczynienia tętnicy środkowej mózgu (MCA, middle cerebral artery), a u 12 (9,6%) zmiany niedokrwienne znajdowały się w obszarze unaczynienia tętnicy tylnej mózgu (PCA, posterior cerebral artery). Ukrwotocznienie zawału wystąpiło u 26 osób (21%), w tym u 23 pacjentów z zawałem w zakresie unaczynienia MCA i u 3 chorych w zakresie unaczynienia PCA. W grupie osób z zawałem ukrwotocznionym podłoże udaru często było zatorowe, deficyt neurologiczny przy przyjściu - głęboki (średnio 23 pkt. w skali Orgogozo), a w badaniu CT1 występowały przeważnie wczesne, rozległe zmiany hipodensyjne. Zamknięcie tętnicy szyjnej wewnętrznej (ICA, internal carotid artery) częściej wykazywano w badaniu doplerowskim u osób bez ukrwotocznienia zawału. Pozostałe analizowane czynniki nie wpływały na ukrwotocznienie zawału.
Wnioski. Zatorowe podłoże udaru, głęboki deficyt neurologiczny oraz wczesne, rozległe zmiany niedokrwienne w badaniu CT zwiększają ryzyko ukrwotocznienia zawału mózgu.