Wstęp. Udary niedokrwienne mózgu należą do najpoważniejszych chorób współczesnego społeczeństwa, stanowiąc jedną z najczęstszych postaci zaburzeń krążenia, trzecią co do częstości przyczynę zgonu i najczęstszą przyczynę trwałego upośledzenia sprawności w populacji osób po 40. roku życia. Celem pracy była ocena rozpowszechnienia podwyższonego stężenia homocysteiny (Hcy) u pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu oraz analiza związku między hiperhomocysteinemią a przebiegiem udaru, typem i liczbą udarów.
Materiał i metody. Zbadano 300 pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu leczonych na oddziale neurologii od maja 2005 roku do stycznia 2006 roku. Na podstawie wywiadu ustalano czynniki ryzyka udaru. W pierwszej dobie oznaczano stężenia Hcy, cholesterolu i triglicerydów we krwi. Za pomocą skal Barthel oraz Rankina badano pacjentów przy przyjęciu, przy wypisie i po 3 miesiącach od wypisu. Analizowano częstość zgonów w okresie szpitalnym i w czasie 3 miesięcy od wypisu. Ustalano etiologię udaru według klasyfikacji TOAST.
Wyniki. Podwyższone stężenie Hcy stwierdzono u 47% pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu. Stwierdzono, że stężenie Hcy zwiększa się z wiekiem, natomiast nie potwierdzono związku z płcią. W analizach statystycznych stwierdzono, że hiperhomocysteinemia wiąże się z gorszym stanem klinicznym pacjentów w pierwszej dobie udaru, natomiast nie ma związku ze stanem w dniu wypisu oraz po 3 miesiącach od zachorowania. Nie znaleziono związku śmiertelności w okresie szpitalnym z podwyższonym stężeniem Hcy; stwierdzono natomiast dodatnią zależność między hiperhomocysteinemią a liczbą zgonów w czasie 3 miesięcy od udaru. Nie wykazano związku podwyższonego stężenia Hcy z typem udaru ani z liczbą incydentów udarowych. Na podstawie regresji logistycznej stwierdzono dodatnią zależność między hiperhomocysteinemią a wiekiem, cukrzycą i paleniem tytoniu.
Wnioski. 1) Rozpowszechnienie podwyższonego stężenia Hcy u pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu wynosi 47%. 2) Stężenie Hcy zwiększa się z wiekiem, nie ma natomiast związku z płcią. 3) Podwyższone stężenie Hcy skutkuje cięższym stanem klinicznym w pierwszej dobie udaru oraz zwiększoną śmiertelnością w czasie 3 miesięcy od udaru. 4) Podwyższone stężenie Hcy nie ma związku ze stanem przy wypisie i po 3 miesiącach od udaru oraz ze śmiertelnością w okresie szpitalnym. 5) Nie znaleziono związku między hiperhomocysteinemią a typem udaru i liczbą incydentów udarowych. 6) Stwierdzono dodatnią zależność między hiperhomocysteimnemią a innymi czynnikami ryzyka udaru, takimi jak: wiek, cukrzyca i palenie tytoniu.
Udar Mózgu 2010; 12 (1–2): 10–19