Tom 18, Nr 2 (2021)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2021-02-18
Wyświetlenia strony
816
Wyświetlenia/pobrania artykułu
1258
Psychoterapia — metoda leczenia prowadzona przez kobiety i dla kobiet? O zjawisku feminizacji w psychoterapii
1
, 2
, 2
Psychiatria 2021;18(2):152-158.
Streszczenie
W ciągu ostatnich dziesięcioleci następuje istotna zmiana w psychoterapii. Przed laty była ona definiowana
i uprawiana przez mężczyzn, a obecnie w Polsce aż 80% czynnych psychoterapeutów to kobiety, co jest dowodem
postępującej feminizacji tego zawodu. Autorzy rozważają możliwe implikacje tego procesu na społeczny wizerunek
psychoterapii, a także na sposób jej prowadzenia. Analizują profil „dobrego pacjenta” w psychoterapii, zastanawiając
się, czy obecnie nie staje się on profilem kobiecym. Wśród rozważanych przyczyn wskazują na odrębności
w procesie socjalizacji kobiet i mężczyzn; różnice w stosowanych przez nich mechanizmach obronnych oraz
odrębne preferencje odnośnie do psychoterapii. W podsumowaniu zarekomendowano aktywności terapeutów
sprzyjające poprawie jakości pracy w tym obszarze.
Słowa kluczowe: psychoterapiapłeć kulturowaYAVISfeminizacja
Referencje
- Ostertag P, McNamara J. “Feminization” of psychology: the changing sex ratio and its implications for the profession. Psychology of Women Quarterly. 2016; 15(3): 349–369.
- Norcross JC, Prochaska JO, Farber JA. Psychologists cunducting psychotherapy: findings and historical comparisons on the psychotherapy division membership. Psychotherapy. 1993; 30(3): 692–697.
- Broverman IK, Broverman DM, Clarkson FE, et al. Sex-role stereotypes and clinical judgments of mental health. J Consult Clin Psychol. 1970; 34(1): 1–7.
- Brown LS. Subversive dialogues: theory in feminist therapy. Basic Books 1994.
- https://www.apa.org/gradpsych/2011/01/cover-men (6.12.2020).
- Suszek H, Grzesiuk L, Styła R, et al. Kto i w jaki sposób prowadzi psychoterapię w Polsce. Część II. Wyniki ogólnopolskiego badania. Psychiatria. 2017; 14(2): 90–100.
- Frąckowiak-Sochańska M. Społeczne konstruowanie kategorii zdrowia, choroby i zaburzenia psychicznego w społeczeństwie późnej nowoczesności. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019: 583–584.
- Diamond S.A. End of Men: The "Feminization" of psychotherapy. https://www.psychologytoday.com/au/blog/evil-deeds/201210/end-men-the-feminization-psychotherapy (12.12.2020).
- Reskin BF. Bringing the men back. Sex differentiation and the devaluation of women's work. Gender an Society. 1981; 2: 58–81.
- Englar-Carlson M. Masculine norms and the therapy process. https://www.researchgate.net/publication/232501251_Masculine_norms_and_the_therapy_process (30.12.2020).
- Fischer A, Good G. Men and psychotherapy: An investigation of alexithymia, intimacy, and masculine gender roles. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training. 1997; 34(2): 160–170.
- Murawiec S, Iwaszkiewicz A. Kobieta w psychoterapii. In: Dudek D, Rymaszewska J. ed. Psychiatria na obcasach. Medical Education, Warszawa 2014: 251–275.
- Murawiec S, Srebrny K. Mężczyzna w psychoterapii. Mężczyzna jako psychoterapeuta. In: Dudek D, Rymaszewska J. ed. Psychiatria pod krawatem. Medical Education, Warszawa 2016: 285–305.
- Józefik B, Janusz B. Rozpoznawanie znaczenia problematyki płci biologicznej i kulturowej wśród polskich psychoterapeutów. Psychoterapia. 2017; 3(182): 15–30.
- Kaplan A. Reflections on Gender and Psychotherapy. Women & Therapy. 1987; 6(1-2): 11–24.
- Ogrodniczuk J. Men, women, and their outcome in psychotherapy. Psychotherapy Research. 2006; 16(4): 453–462.
- Szymańska A, Dobrenko K, Grzesiuk L. Cechy pacjenta, jego doświadczenia z przebiegu psychoterapii i skuteczność psychoterapii. Roczniki Psychologiczne. 2016; 19(3): 583–603.
- Grzesiuk L. Psychoterapia. Teoria. Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa 2005.
- Szymańska A, Grzesiuk L, Suszek H, et al. Badania polskich psychoterapeutów – z jakimi pacjentami pracują i jakie stosują metody psychoterapii. Psychiatria Polska. 2018; 52(4): 731–751.
- Klatkiewicz A. Kobieta i mężczyzna w procesie pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej – czy płeć ma znaczenie? Nowiny Lekarskie. 2010; 79(1): 39–46.
- Addis ME, Mahalik JR. Men, masculinity, and the contexts of help seeking. Am Psychol. 2003; 58(1): 5–14.
- Frąckowiak-Sochańska M. Psychoterapeuci o klientkach i klientach – płeć społeczno-kulturowa jako kategoria analizy wzorów funkcjonowania kobiet i mężczyzn w procesie psychoterapii. Rocznik Lubuski. 2016; 42(1): 193–211.
- Cramer P. Anger and the use of defense mechanisms in college students. J Pers. 1991; 59(1): 39–55.
- Petraglia J, Thygesen KL, Lecours S, et al. Gender differences in self-reported defense mechanisms: a study using the new Defense Style Questionnaire-60. Am J Psychother. 2009; 63(1): 87–99.
- Schofield W. Psychotherapy. The purchase of Friendship. Englewood Cliffs, New York 1964.
- Goldstein A. Maximizing the initial psychotherapeutic relationship. American Journal of Psychotherapy. 1969; 23(3): 430–451.
- Parloff MB. Some factors affecting the quality of therapeutic relationships. J Abnorm Psychol. 1956; 52(1): 5–10.
- Heatherington L, Stets J, Mazzarella S. Whither the bias: The female client's "edge" in psychotherapy? Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training. 1986; 23(2): 252–256.
- Stearns B, Penner L, Kimmel E. Sexism among psychotherapists: A case not yet proven. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1980; 48(4): 548–550.
- Gomes B, Abramowitz S. Sex-related patient and therapist effects on clinical judgment. Sex Roles. 1976; 2(1): 1–13.
- Phillips E, Fagan P. Attrition: Focus on the intake and therapy interviews. Paper presented at the 90th annual convention of the American Psychological Association. Washington DC. Rabin AS, Kaslow NJ,Rehm LP Factors influencing continuation in behavioural therapy. Behaviour Research and Therapy. 1985; 23(6): 695–698.
- Józefik B. Płeć w psychoterapii i psychiatrii. In: Barbaro B. ed. Konteksty psychiatrii. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego , Kraków 2014: 209–222.
