Uzależnienie od papierosów i możliwości zwalczania nałogu tytoniowego

Streszczenie

Nałóg palenia papierosów należy do globalnych problemów z zakresu zdrowia publicznego. Według danych z 2017 roku w Polsce palenie papierosów dotyczy 24% dorosłych. Jego mnogie szkodliwe dla zdrowia efekty obejmują przede wszystkim zwiększone ryzyko nowotworów i rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Palenie papierosów skraca życie średnio o 10 lat, jednak efekt ten może zostać zminimalizowany w przypadku odpowiednio wczesnego zaprzestania nałogu. W terapii uzależnienia od nikotyny zastosowanie znajdują metody farmakologiczne takie jak: nikotynowa terapia zastępcza, bupropion, wareniklina i cy-tyzyna, których skuteczność, choć zróżnicowana, jest potwierdzona naukowo. W artykule omówiono badania na temat terapii tymi substancjami. Wśród metod niefarmakologicznych wskazana może być terapia poznawczo-behawioralna lub grupowa. Ze skutecznym rzuceniem nałogu tytoniowego koreluje pozostawanie w związku małżeńskim, wyższe wykształcenie, praca umysło-wa, abstynencja, przebyty zawał  serca. Obecnie dostępne badania naukowe nie dają podstaw, by uznać elektroniczne papierosy za metodę zwalczania nałogu palenia klasycznych papierosów. Wśród młodzieży i dorosłych do 30. roku życia udowodniono, że korzystanie z e-papierosów często prowadzi do rozpoczęcia nałogu palenia papierosów. W codziennej praktyce prostą i skutecz-ną metodą zwalczania nałogu tytoniowego jest minimalna interwencja antynikotynowa. By zwiększyć szansę na skuteczność terapii uzależnienia od nikotyny, należy monitorować u pacjenta stopień motywacji do rzucenia palenia, który można podnieść,  i zwracać uwagę na aspekty zdrowotne, finansowe czy rodzinne (np. zdrowie dzieci) związane z paleniem.