Wspomnienie • In memoriam
Dr n. med. Janusz Pluta
W sierpniu 2015 roku w wieku 85 lat zmarł dr med. Janusz Pluta. Był wybitnym chirurgiem i doskonałym klinicystą, a dla wielu pokoleń łódzkich chirurgów-onkologów wspaniałym nauczycielem. Dla mnie był wzorem dobrego człowieka.
Dr Janusz Pluta urodził się 14 czerwca 1930 roku w Łodzi z ojca Alojzego i matki Wandy z domu Wilk. Do roku 1939 ukończył 2 klasy szkoły powszechnej. Po rozpoczęciu wojny wraz z rodzicami został internowany w obozie na Radogoszczy, a następnie w grudniu 1939 roku wraz z nimi został przesiedlony do Krakowa.
Życie w Krakowie było bardzo ciężkie, mimo to jego mama ukrywała przed Niemcami rodzinę żydowską, pomagając im przetrwać okupację hitlerowską. W Krakowie Janusz Pluta ukończył siedmioletnią szkołę powszechną oraz pierwszą klasę gimnazjalną na tajnych kompletach.
Po wojnie powrócił do Łodzi i rozpoczął naukę w I Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika, w którym w 1949 roku otrzymał świadectwo dojrzałości. W tym samym roku został przyjęty na Wydział Lekarski Uniwersytetu Łódzkiego. Po pięciu latach nauki, w roku 1954 ukończył studia, uzyskując tytuł lekarza medycyny.
Po studiach rozpoczął pracę w Stacji Pogotowia Ratunkowego oraz na Oddziale Chirurgicznym Szpitala im. Dr. Wł. Biegańskiego. W 1958 roku zdał egzamin specjalizacyjny I stopnia z chirurgii.
W 1959 roku został powołany do odbycia 2-letniej służby wojskowej. Pełnił ją, pracując jako starszy asystent na Oddziale Chirurgicznym w 105. Wojskowym Szpitalu Garnizonowym w Żarach. Dodatkowo sprawował opiekę lekarską w Państwowym Zakładzie Wychowawczym dla Dzieci Głuchych. Służbę wojskową ukończył w stopniu kapitana.
Po powrocie do Łodzi rozpoczął pracę na Oddziale Chirurgicznym Szpitala im. W Biegańskiego, pracując także w Ambulatorium Pomocy Doraźnej w Stacji Pogotowia Ratunkowego.
W 1962 roku dr Janusz Pluta rozpoczął pracę w Polskich Liniach Oceanicznych, pełniąc obowiązki lekarza okrętowego na Liniach Dalekiego Wschodu i Australii, a także na Bliskim Wschodzie i w rejonie Morza Czarnego. W późniejszym czasie lubił opowiadać historie z dalekich, egzotycznych podróży, dodając kolorytu szarym czasom późnego komunizmu.
Po zakończeniu pracy lekarza okrętowego, w 1966 roku powrócił do Łodzi. Został zatrudniony na oddziale chirurgicznym Ośrodka Onkologicznego im. Dr. L. Rydygiera, mieszczącego się przy ul. Szterlinga 13. Wraz z ordynatorem oddziału dr. Ryszardem Sosińskim oraz doktorami Tadeuszem Nagańskim, Zbigniewem Piotrowskim oraz Januszem Maciejczykiem budował podwaliny łódzkiej chirurgii onkologicznej. Od roku 1968 pracował w nowo powstałym Ośrodku Onkologicznym przy ulicy Gagarina, włączonym w 1973 roku do Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. Mikołaja Kopernika w Łodzi. W latach 1973–76 i 1981–84 dr Janusz Pluta pełnił funkcję zastępcy ordynatora Oddziału Chirurgii Onkologicznej.
Specjalizację II stopnia z onkologii i chirurgii onkologicznej uzyskał w 1970 roku.
W 1980 r. nadano Mu tytuł doktora nauk medycznych w Akademii Medycznej w Łodzi za rozprawę „Leczenie chirurgiczne raka wargi dolnej”. Promotorem pracy był prof. dr hab. med. Jan Goldstein, a recenzentami — prof. dr hab. med. Leszek Woźniak i prof. dr hab. med. Andrzej Kułakowski. W przedstawionym materiale dr Janusz Pluta opisał własną modyfikację zabiegu wycięcia i rekonstrukcji wargi dolnej metodą Estlandera. Opracowanie to, dzięki przejrzystym rycinom i przystępnym opisom technik chirurgicznych, do dzisiaj cieszy się zainteresowaniem chirurgów poznających tajniki operacji wargi dolnej.
W uznaniu za doświadczenie i wiedzę w zakresie leczenia chorych na nowotwory dr Janusz Pluta został powołany na stanowisko specjalisty (konsultanta) wojewódzkiego ds. onkologii dla miasta Łodzi i województwa łódzkiego, które sprawował w latach 1983–1991. Przez wiele lat pełnił również funkcję kierownika Wojewódzkiej Poradni Onkologicznej w Łasku.
Dr Janusz Pluta był Członkiem Zarządu i Członkiem Honorowym Łódzkiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Onkologicznego oraz Członkiem Zwyczajnym Towarzystwa Chirurgów Polskich.
Za swoją pracę został wyróżniony Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984), Złotym Krzyżem Zasługi (1984), odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1986), Honorową Odznaką Miasta Łodzi za zasługi dla Województwa Łódzkiego (1988), odznaką „Za zasługi dla województwa sieradzkiego (1988).
Dr Janusz Pluta był lekarzem oddanym chorym, cenionym specjalistą, współtwórcą łódzkiej chirurgii onkologicznej, nauczycielem młodych chirurgów. Posiadał szczególne umiejętności w zakresie leczenia nowotworów głowy i szyi oraz operacji naprawczych powikłań popromiennych.
Z moim Ojcem dane było mi operować jedynie kilka razy. Zapamiętam go jako chirurga o niezwykłej sprawności manualnej i niezrównanym spokoju w trakcie operacji. Chętnie dzielił się swoją wiedzą, ale też bardzo cenił młodych chirurgów, oddanych i zafascynowanych tą piękną gałęzią medycyny. Lubił przy tym przypominać, że „chirurgia to coś więcej niż zawód; to powołanie”.
Dr n. med. Piotr Pluta
chirurg-onkolog
Łódź
e-mail: piotr.pluta@umed.lodz.pl