Poprawa przeżyć chorych na nowotwory złośliwe w Polsce. Analiza przeżyć pacjentów zdiagnozowanych w latach 2003–2005

Abstract

Wstęp. Populacyjne wskaźniki przeżyć są narzędziem pozwalającym ocenić skuteczność leczenia chorób nowotworowych.Dysponując danymi dotyczącymi różnych okresów, można ocenić zmiany w skuteczności leczenia wynikającezarówno z wprowadzenia nowych metod leczenia, jak i wszystkich działań z zakresu profi laktyki zdrowotnej.Przedstawione wskaźniki przeżyć oszacowano dla chorych zdiagnozowanych w Polsce w latach 2003–2005. Nowedane zostały porównane ze wskaźnikami obliczonymi dla okresu 2000–2002.Materiał i metody. Analizę przeżyć przeprowadzono w oparciu o zbiór zachorowań na nowotwory, zgłoszonych doKrajowego Rejestru Nowotworów. Do analizy włączono 341 241 pacjentów w wieku 15–99 lat, u których nowotwórzłośliwy rozpoznano w latach 2003–2005. Oszacowane wskaźniki przeżyć względnych wyliczone zostały metodąHakulinena przy użyciu programu SURV3. Analizę wykonano dla 17 najczęstszych nowotworów u mężczyzn i kobiet.Wyniki zostały porównane ze wskaźnikami oszacowanymi dla pacjentów zdiagnozowanych w latach 2000–2002 orazze wskaźnikami zbliżonych okresów diagnozy, przedstawionymi przez rejestry wojewódzkie, które takie wskaźnikiopublikowały. Wyniki bieżącej analizy dla Polski nie zostały porównane ze wskaźnikami europejskimi, ponieważwskaźniki przeżyć dla chorych zdiagnozowanych po 2003 roku przygotowywane przez EUROCARE-5 nie zostałyjeszcze opublikowane.Wyniki. Wskaźnik 5-letnich przeżyć względnych oszacowany dla chorych na nowotwory ogółem (bez względu napłeć), zdiagnozowanych w latach 2003–2005 w Polsce, wynosił 45,5%. Średni wiek pacjenta w chwili diagnozy wynosił63 lata, a odsetek utraconych w wyniku choroby lat życia szacuje się na blisko 79%. Wartość wskaźników przeżyciachorych na nowotwory ogółem znacząco różniła się w zależności od płci. Ich wartość była niższa u mężczyzn — 37,3%niż u kobiet — 53,5%. Wśród włączonych do analizy nowotworów najwyższe wskaźniki przeżyć w populacji mężczyznzanotowano u chorych na nowotwory: jądra (87,6%), chłoniaka Hodgkina (77,8%), gruczołu krokowego (76,4%) orazpęcherza moczowego (61,4%). Najniższe wskaźniki zaobserwowano w przypadku nowotworów: przełyku (7,1%),płuca (11,9%) oraz żołądka (16,4%). W populacji kobiet najwyższe wskaźniki przeżyć zarejestrowano u chorychz nowotworami: tarczycy (93,3%), chłoniakiem Hodgkina (82,7%), trzonu macicy (78,7%), piersi (77,2%) oraz czerniakiemskóry (71,3%). Najgorsze rokowania zanotowano u pacjentek z nowotworami: płuca (16,9%) i żołądka (19,8%).W porównaniu z poprzednim analizowanym okresem (lata 2000–2002) nastąpiła poprawa 5-letnich przeżyć u chorychzdiagnozowanych w latach 2003–2005: u mężczyzn o 4,4 punkty procentowe, a u kobiet o 2,3 punkty procentowe.Porównując długość przeżycia chorych mieszkających w trzech włączonych do analizy województwach, obserwujesię zróżnicowanie w zależności od lokalizacji nowotworu: o ± 4 punkty procentowe u mężczyzn oraz nieco większeu kobiet — o około ± 6 punktów procentowych.Podsumowanie. Analiza przeżyć chorych na choroby onkologiczne w Polsce, zdiagnozowanych w latach 2003–2005,wykazała wzrost 5-letnich wskaźników przeżyć w porównaniu z obserwowanymi w latach poprzednich. Podobnekorzystne zmiany obserwuje się we wszystkich województwach, które systematycznie liczą i analizują wskaźnikiprzeżyć. Wzrost przeżywalności chorych nowotworowych wynika prawdopodobnie z wielu przyczyn, z którychnajważniejszymi wydają się być poprawa świadomości zdrowotnej pacjentów i związana z tym „czujność epidemiologiczna”skutkująca wcześniejszym zgłaszaniem się do lekarza oraz stopniowa poprawa leczenia wynikająca z ogólnejpoprawy standardów leczenia.