Ocena dostępności dawców koncentratów krwinek płytkowych o oznaczonych antygenach leukocytarnych i płytkowych dla pacjentów z przeciwciałami anty-HLA i/lub anty-HPA
Streszczenie
Wstęp. Skuteczność przetoczeń koncentratów krwinek płytkowych (KKP) u pacjentów uodpornionych antygenami HLA (Human Leukocyte Antigens) i/lub HPA (Human Platelet Antigens) można zwiększyć, stosując KKP od dawców nieposiadających antygenów, do których pacjent wytworzył przeciwciała anty-HLA i/lub anty-HPA. Szczególną grupę biorców KKP stanowią noworodki z alloimmunologiczną małopłytkowością płodowo-noworodkową (AIMPN), wynikającą z niszczenia płytek dziecka przez matczyne przeciwciała skierowane do antygenów płytek (szczególnie HPA-1a), które matka tworzy z powodu konfliktu płytkowego. W krajach wysoko rozwiniętych dla pacjentów zimmunizowanych dostępni są dawcy o oznaczonych antygenach HLA i HPA.
Cel. Celem pracy była ocena zapotrzebowania i dostępności takich dawców w Polsce na podstawie wyników ankiety rozesłanej do 23 Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (CKiK) oraz dodatkowych informacji ustnych uzyskanych z CKiK.
Wyniki. Wyniki uzyskane z 21 CKiK wykazały, że:
1) zapotrzebowania na KKP od dawców z oznaczonymi antygenami HLA i/lub HPA zgłoszono do 7/21 (33,3%) CKiK;
2) w skali całego kraju w ciągu 1,5 roku przygotowano: 1788 KKP dla pacjentów z przeciwciałami anty-HLA, 63 KKP dla pacjentów z anty-HPA, 58 KKP dla pacjentów z anty-HLA i anty-HPA; dla noworodków z AIMPN przygotowano 35 KKP od dawców bez antygenu, do którego były skierowane przeciwciała u matki i 176 KKP pochodzących od dawców przypadkowych;
3) w 13/21 (61,9%) CKiK dobór dawców KKP dla pacjentów zimmunizowanych odbywa się głównie na podstawie próby krzyżowej w teście limfocytotoksycznym (LCT);
4) rejestry dawców z oznaczonymi antygenami HLA klasy I zawierają dane 12 885 osób, u 417 z nich zbadano antygeny HPA;
5) w skali kraju do przetoczeń dla pacjentów zimmunizowanych antygenami HPA dostępnych
jest 133 dawców HPA-1a ujemnych, wyselekcjonowanych na podstawie badań 5872 dawców.
Wnioski. W Polsce, w porównaniu z innymi krajami, liczba dawców z oznaczonymi antygenami HLA i/lub HPA dla pacjentów zimmunizowanych jest niewystarczająca. Ponadto zapotrzebowanie na dawców z rejestru ciągle rośnie dzięki rozwojowi diagnostyki AIMPN wykonywanej nie tylko w Instytucie Hematologii i Transuzjologii (IHiT), ale także w laboratoriach CKiK. Pion krwiodawstwa jest zobowiązany do zabezpieczenia dostępności dawców KKP przeznaczonych dla pacjentów uodpornionych.
Słowa kluczowe: przetaczanie KKPpacjenci uodpornieni HLA i/lub HPAmetody doboru KKP dla pacjentów uodpornionychrejestry dawców z oznaczonymi HLA i/lub HPA
Referencje
- Kaufman RM, Djulbegovic B, Gernsheimer T, et al. AABB. Platelet transfusion: a clinical practice guideline from the AABB. Ann Intern Med. 2015; 162(3): 205–213.
- Klein HG, Anstee DJ. Immunology of leucocytes, plateletes and plasma components. W: Mollison’s blood transfusion in clinical medicine. 12th Edition. Jphn Woley & Sons Ltd Oxford UK 2014; 549-610.
- Kumar A, Mhaskar R, Grossman BJ, et al. AABB Platelet Transfusion Guidelines Panel. Platelet transfusion: a systematic review of the clinical evidence. Transfusion. 2015; 55(5): 1116–27; quiz 1115.
- Maślanka K, Łopacz P, Łętowska M. Zasady przetaczania koncentratów krwinek płytkowych. Robak T, Warzocha K, (red). Hematologia. Via Medica. Gdańsk 2016; 281-292.
- Kakaiya RM, Triulzi DJ, Wright DJ, et al. National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI) Retrovirus Epidemiology Donor Study-II. Prevalence of HLA antibodies in remotely transfused or alloexposed volunteer blood donors. Transfusion. 2010; 50(6): 1328–1334.
- Maślanka K. Współczesne poglądy na występowanie oporności na przetaczanie koncentratów krwinek płytkowych. Acta Haematol Pol. 2011; 42: 453–485.
- Maślanka K, Uhrynowska M, Apel D, et al. Przydatność prób zgodności z użyciem limfocytów/płytek krwi w przewidywaniu skuteczności przetoczeń koncentratów krwinek płytkowych u chorych zimmunizowanych. Acta Haematol Pol. 2004; 35: 71–78.
- Forest SK, Hod EA. Management of the Platelet Refractory Patient. Hematol Oncol Clin North Am. 2016; 30(3): 665–677.
- Kiefel V, Santoso S, Weisheit M, et al. Monoclonal antibody--specific immobilization of platelet antigens (MAIPA): a new tool for the identification of platelet-reactive antibodies. Blood. 1987; 70(6): 1722–1726.
- Maślanka K, Guz K, Uhrynowska M, et al. Rejestr dawców z oznaczonymi swoistymi antygenami płytek krwi (HPA) i jego zastosowanie w transfuzjologii. Acta Haematol Pol. 2005; 36: 189–196.
- Uhrynowska M, Niznikowska-Marks M, Zupańska B. Neonatal and maternal thrombocytopenia: incidence and immune background. Eur J Haematol. 2000; 64(1): 42–46.
- Kamphuis MM, Tiller H, van den Akker ES, et al. Fetal and Neonatal Alloimmune Thrombocytopenia: Management and Outcome of a Large International Retrospective Cohort. Fetal Diagn Ther. 2017; 41(4): 251–257.
- Uhrynowska ME, Dębska M, Guz K, et al. [PREVFNAIT prevention of foetal/neonatal alloimmune thrombocytopenia (FNAIT) in Polish foetuses and newborns--the PREVFNAIT program]. Ginekol Pol. 2015; 86(1): 62–66.
- Brojer E, Husebekk A, Dębska M, et al. Fetal/Neonatal Alloimmune Thrombocytopenia: Pathogenesis, Diagnostics and Prevention. Arch Immunol Ther Exp (Warsz). 2016; 64(4): 279–290.
- Guz K, Uhrynowska M, Kopeć I, et al. Recent advances in understanding the clinical relevance of antiplatelet alloantibodies. Pol Arch Intern Med. 2017; 127(3): 190–194.
- Dębska M, Uhrynowska M, Guz K, et al. Identification and follow-up of pregnant women with platelet-type human platelet antigen (HPA)-1bb alloimmunized with fetal HPA-1a. Arch Med Sci. 2018; 14(5): 1041–1047.
- Żupańska B, Maślanka K, Michur H, et al. Jaką strategię należy zastosować, aby zwiększyć rozpo¬znawanie alloimmunologicznej małopłytkowości płodów i noworodków? Ginekologia po dyplomie. 2008; 4: 62–64.
- Allen D, Verjee S, Rees S, et al. Platelet transfusion in neonatal alloimmune thrombocytopenia. Blood. 2007; 109(1): 388–389.
- Kiefel V. Antigen-positive platelet transfusion in neonatal alloimmune thrombocytopenia (NAIT). Blood. 2006; 107(9): 3761–3763.
- Lucas GF, Bendukidize N. HPA-1a(-), 5b(-) platelets for use in neonatal alloimmune thrombocytopenia--from 'Cinderella' product to standard component. Transfus Med. 2014; 24(2): 127–129.
- Allen DL, Samol J, Benjamin S, et al. Survey of the use and clinical effectiveness of HPA-1a/5b-negative platelet concentrates in proven or suspected platelet alloimmunization. Transfus Med. 2004; 14(6): 409–417.
- Kamphuis MM, Paridaans NP, Porcelijn L, et al. Incidence and consequences of neonatal alloimmune thrombocytopenia: a systematic review. Pediatrics. 2014; 133(4): 715–721.
- Maslanka K, Guz K, Zupanska B. Antenatal screening of unselected pregnant women for HPA-1a antigen, antibody and alloimmune thrombocytopenia. Vox Sang. 2003; 85(4): 326–327.
- Wróbel A, Guz K, Orzińska A, et al. Automatyzacja przesiewowego fenotypowania antygenu HPA-1a u kobiet ciężarnych – doświadczenia własne. Acta Haematologica Polonica. 2015; 46: 20–21.
- Skogen B, Bellissimo DB, Hessner MJ, et al. Rapid determination of platelet alloantigen genotypes by polymerase chain reaction using allele-specific primers. Transfusion. 1994; 34(11): 955–960.
- Ficko T, Galvani V, Rupreht R, et al. Real-time PCR genotyping of human platelet alloantigens HPA-1, HPA-2, HPA-3 and HPA-5 is superior to the standard PCR-SSP method. Transfus Med. 2004; 14(6): 425–432.
- Guz K, Krzemienowska M, Orzińska A, et al. Polimorfizm +24G>del w 3 intronie genu ITGB3 w regionie diagnostycznym genotypowania allelu HPA-1a: konsekwencje i metody weryfikacji. J Transfus Med. 2013; 6(2): 33–40.
- Pavenski K, Freedman J, Semple JW. HLA alloimmunization against platelet transfusions: pathophysiology, significance, prevention and management. Tissue Antigens. 2012; 79(4): 237–245.
- Merieux Y, Schwab C, Saint-Cyr M, et al. Evaluation of Diagnostic Tests by Evanescence Biosensor Technology for Rapid Phenotyping of the Human Platelet Alloantigens 1a and 5b. Transfusion Medicine and Hemotherapy. 2018.
