Zaparcie oporne na leczenie — jak rozpoznać i leczyć?

Streszczenie

U chorych z zaparciem opornym na leczenie zastosowanie błonnika i klasycznych środków przeczyszczających nie przynosi spodziewanego efektu. Weryfikując oporność na leczenie, należy zwrócić uwagę na kilka czynników zależnych od lekarza lub pacjenta, które mogą wpływać na ocenę. Do czynników tych należą: niewłaściwa diagnoza, nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych oraz mylne wyobrażenia pacjenta dotyczące zaparcia. Rozpoznanie zaparcia opornego na leczenie wymaga wykonania dodatkowych badań w celu wykluczenia wtórnego charakteru zaparcia oraz określenia typu zaparcia pierwotnego, co umożliwia wybór odpowiedniego postępowania terapeutycznego. Wyróżnia się trzy typy zaparcia pierwotnego: zaparcie z prawidłowym lub wydłużonym pasażem oraz zaburzenia defekacji. Rekomendowana jest następująca kolejność badań: 1) manometria anorektalna i test wydalania balonu, 2) defekografia oraz 3) ocena czasu pasażu jelitowego. W leczeniu zaparcia z prawidłowym lub wydłużonym pasażem stosowana jest farmakoterapia skojarzona oraz nowe leki, takie jak prukalopryd, linaklotyd lub lubiproston. W leczeniu skojarzonym najczęściej łączy się osmotyczne i stymulujące środki przeczyszczające. Stosowane są także wlewki doodbytnicze. W przypadku defekacji dyssynergicznej podstawą leczenia jest trening defekacyjny. Strukturalne zmiany anorektum (uchyłek odbytniczo-pochwowy, wgłobienie i wypadanie odbytnicy) oraz ciężkie przypadki inercji okrężnicy są wskazaniem do leczenia chirurgicznego.