Rośnie liczba osób z rozpoznaniem mikroskopowego zapalenia jelit — co nowego w leczeniu?
Streszczenie
Mikroskopowe zapalenia jelit, do których zalicza się dwie postacie — kolagenową i limfocytową, są chorobami zapalnymi o zazwyczaj łagodnym, nawrotowym lub przewlekłym przebiegu i dobrym rokowaniu (nie wykazano zwiększonego ryzyka nowotworowego w porównaniu z populację ogólną). Klinicznie manifestuje się wodnistą biegunką bez domieszki krwi. Rozpoznanie opiera się na badaniu histopatologicznym: w kolagenowym zapaleniu stwierdza się podnabłonkowe pogrubienie kolagenu, a w limfocytowym obecna jest znamienna limfocytoza śródnabłonkowa. Pozostałe badania, w tym endoskopowe, obrazowe oraz mikrobiologiczne są w normie. Choroba dotyczy ludzi w piątej lub szóstej dekadzie życia, z przewagą wśród kobiet w przypadku kolagenowego zapalenia jelit. W ostatnich latach w związku z upowszechnieniem zagadnienia mikroskopowych zapaleń jelit obserwuje się zwiększoną liczbę nowych rozpoznań. Na podstawie nowych rekomendacji Amerykańskiego Stowarzyszenia Gastroenterologów z 2016 roku w leczeniu w pierwszej kolejności, prócz leków objawowych (loperamid), powinno się stosować steroidoterapię (budezonid). Odstępuje się od stosowania dotychczas dość popularnej mesalazyny, ponieważ nie ma pewności, że stosowanie leku przynosi remisję.
Słowa kluczowe: mikroskopowe zapalenie jelitbudezonidkolonoskopia
Referencje
- Levison DA, Lazenby AJ, Yardley JH. Microscopic colitis cases revisited. Gastroenterology. 1993; 105(5): 1594–1596.
- Lazenby AJ, Yardley JH, Giardiello FM, et al. Lymphocytic ("microscopic") colitis: a comparative histopathologic study with particular reference to collagenous colitis. Hum Pathol. 1989; 20(1): 18–28.
- Pardi DS, Loftus EV, Smyrk TC, et al. The epidemiology of microscopic colitis: a population based study in Olmsted County, Minnesota. Gut. 2007; 56(4): 504–508.
- Nguyen GC, Smalley WE, Vege SS, et al. Clinical Guidelines Committee. American Gastroenterological Association Institute Guideline on the Medical Management of Microscopic Colitis. Gastroenterology. 2016; 150(1): 242–6; quiz e17.
- Bohr J, Tysk C, Eriksson S, et al. Collagenous colitis in Orebro, Sweden, an epidemiological study 1984-1993. Gut. 1995; 37(3): 394–397.
- Olesen M, Eriksson S, Bohr J, et al. Microscopic colitis: a common diarrhoeal disease. An epidemiological study in Orebro, Sweden, 1993-1998. Gut. 2004; 53(3): 346–350.
- Fernández-Bañares F, Salas A, Forné M, et al. Incidence of collagenous and lymphocytic colitis: a 5-year population-based study. Am J Gastroenterol. 1999; 94(2): 418–423.
- Williams JJ, Kaplan GG, Makhija S, et al. Microscopic colitis-defining incidence rates and risk factors: a population-based study. Clin Gastroenterol Hepatol. 2008; 6(1): 35–40.
- Beaugerie L, Pardi DS. Review article: drug-induced microscopic colitis - proposal for a scoring system and review of the literature. Aliment Pharmacol Ther. 2005; 22(4): 277–284.
- Kitchen PA, Levi AJ, Domizio P, et al. London Inflammatory Bowel Disease Forum. Microscopic colitis: the tip of the iceberg? Eur J Gastroenterol Hepatol. 2002; 14(11): 1199–1204.
- Tremaine WJ. Collagenous colitits and lymphocytic colitis. J Clin Gastroenterol. 2000; 30: 245–249.
- Pardi DS, Ramnath VR, Loftus EV, et al. Lymphocytic colitis: clinical features, treatment, and outcomes. Am J Gastroenterol. 2002; 97(11): 2829–2833.
- Bohr J. A review of collagenous colitis. Scand J Gastroenterol. 1998; 33(1): 2–9.
- Sylwestrowicz T, Kelly JK, Hwang WS, et al. Collagenous colitis and microscopic colitis: the watery diarrhea-colitis syndrome. Am J Gastroenterol. 1989; 84(7): 763–768.
- van Tilburg AJ, Lam HG, Seldenrijk CA, et al. Familial occurrence of collagenous colitis. A report of two families. J Clin Gastroenterol. 1990; 12(3): 279–285.
- Mulder CJJ, Harkema IM, Meijer JWR, et al. Microscopic colitis. Rom J Gastroenterol. 2004; 13(2): 113–117.
- Bohr J, Tysk C, Yang P, et al. Autoantibodies and immunoglobulins in collagenous colitis. Gut. 1996; 39: 73–76.
- Freeman H. Perinuclear Antineutrophil Cytoplasmic Antibodies in Collagenous or Lymphocytic Colitis with or without Celiac Disease. Canadian Journal of Gastroenterology. 1997; 11(5): 417–420.
- Yagi K, Nakamura A, Sekine A, et al. Nonsteroidal anti-inflammatory drug-associated colitis with a histology of collagenous colitis. Endoscopy. 2001; 33(7): 629–632.
- Giardiello FM, Hansen FC, Lazenby AJ, et al. Collagenous colitis in setting of nonsteroidal antiinflammatory drugs and antibiotics. Dig Dis Sci. 1990; 35(2): 257–260.
- Bjarnason I, Hayllar J, MacPherson AJ, et al. Side effects of nonsteroidal anti-inflammatory drugs on the small and large intestine in humans. Gastroenterology. 1993; 104(6): 1832–1847.
- Riddell RH, Tanaka M, Mazzoleni G. Non-steroidal anti-inflammatory drugs as a possible cause of collagenous colitis: a case-control study. Gut. 1992; 33(5): 683–686.
- Fernández-Bañares F, Esteve M, Espinós JC, et al. Drug consumption and the risk of microscopic colitis. Am J Gastroenterol. 2007; 102(2): 324–330.
- Chande N, Driman DK. Microscopic colitis associated with lansoprazole: report of two cases and a review of the literature. Scand J Gastroenterol. 2007; 42(4): 530–533.
- Günther U, Schuppan D, Bauer M, et al. Fibrogenesis and fibrolysis in collagenous colitis. Patterns of procollagen types I and IV, matrix-metalloproteinase-1 and -13, and TIMP-1 gene expression. Am J Pathol. 1999; 155(2): 493–503.
- Bohr J, Tysk C, Eriksson S, et al. Collagenous colitis: a retrospective study of clinical presentation and treatment in 163 patients. Gut. 1996; 39(6): 846–851.
- Bürgel N, Bojarski C, Mankertz J, et al. Mechanisms of diarrhea in collagenous colitis. Gastroenterology. 2002; 123(2): 433–443.
- Bonderup OK, Folkersen BH, Gjersøe P, et al. Collagenous colitis: a long-term follow-up study. Eur J Gastroenterol Hepatol. 1999; 11(5): 493–495.