Dootrzewnowa chemioterapia w hipertermii: element skojarzonego leczenia zrakowacenia otrzewnej u chorych na raka jelita grubego

Streszczenie

Zrakowacenie otrzewnej (ZO) w przebiegu raka jelita grubego klasyfikowane jest jako choroba uogólniona (M1b). Z uwagi na gorsze rokowanie niż innych przerzutów odległych (M1a), do niedawna u chorych na ZO wskazane było jedynie postępowanie paliatywne. Leczenie łączące maksymalną operację cytoredukcyjną (CRS) z chemioterapią dootrzewnową w hipertermii (HIPEC) stwarza realną szansę na długoterminowe przeżycia u chorych z ograniczonym ZO, u których wykonano doszczętną operację. Wskaźnik zrakowacenia (PCI) większy niż 30, resekcja ponad 5 narządów wewnętrznych i zły stan ogólny są czynnikami ryzyka powikłań pooperacyjnych, które stwierdza się u 33% chorych, a śmiertelność okołooperacyjna wynosi 3%. Całkowitą cytoredukcję (CCR0/1) można osiągnąć u prawie 90% właściwie dobranych chorych. Istnieje ścisła zależność pomiędzy doświadczeniem ośrodka a wynikami leczenia. Wyniki odległe są uzależnione od możliwości uzyskania całkowitej cytoredukcji. Chorzy z ograniczonym ZO (PCI < 20) w przebiegu raka jelita grubego, u których możliwe było wykonanie całkowitej cytoredukcji, powinni mieć jednocześnie wykonaną HIPEC, a później najlepszą uzupełniającą terapię systemową. W Polsce po raz pierwszy CRS i HIPEC zastosowano w 1998 r., a dedykowane urządzenia do perfuzji dootrzewnowej funkcjonują od 2010 r. w Gdańsku i Lublinie. Łącznie w obydwu tych ośrodkach do kwietnia 2013 r. wykonano 93 operacje z zastosowaniem HIPEC. CRS i HIPEC jest skuteczną metodą leczenia chorych na ZO, której wyniki wczesne są porównywalne do dużych operacji nowotworów układu pokarmowego. Ze względu na długą krzywą uczenia się konieczna jest regionalizacja leczenia, w ośrodkach dysponujących wyspecjalizowaną kadrą oraz dedykowanym sprzętem do perfuzji dootrzewnowej. Wyłącznie paliatywne leczenie systemowe ograniczonego ZO w przebiegu raka jelita grubego jest niewystarczające.