W artykule omówiono odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące leczenia inhibitorami pompy protonowej (PPI), posługując się przykładami z codziennej praktyki. Rozpoczynanie leczenia choroby refluksowej przełyku od ponadstandardowej dawki PPI poprawia jego skuteczność u chorych, którzy nie byli wcześniej badani endoskopowo. Ponadstandardowa dawka jest szczególnie uzasadniona u osób aktywnych zawodowo, ale także u chorych powyżej 65. roku życia ze względu na większe ryzyko w tej grupie wiekowej ciężkich postaci nadżerkowego zapalenia przełyku o przebiegu skąpoobjawowym. W leczeniu przewlekłym należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę PPI, z wyjątkiem powikłań ze strony przełyku (przełyk Barretta, zwężenie przełyku) i chorób przebiegających z hipersekrecją kwasu solnego w żołądku, w których niezbędna jest dawka ponadstandardowa. Szybki nawrót objawów dyspeptycznych po odstawieniu PPI może utrudniać zakończenie leczenia. Często jest on wynikiem hipersekrecji kwasu solnego „z odbicia” w następstwie hipergastrynemii i hiperplazji komórek ECL (enterochromaffin-like) w żołądku. Inhibitory pompy protonowej są powszechnie zalecane u chorych leczonych klopidogrelem i kwasem acetylosalicylowym (aspiryną) w celu zmniejszenia ryzyka krwawienia z przewodu pokarmowego. Ochronne działanie PPI nie budzi wątpliwości, natomiast sugerowane wcześniej niekorzystne interakcje z klopidogrelem do tej pory nie zostały udowodnione. Do osłabienia siły działania klopidogrelu może dochodzić u chorych z polimorfizmem cytochromów CYP2C19 w wątrobie. Inhibitory pompy protonowej zmniejszają nie tylko częstość powikłań ze strony przewodu pokarmowego u osób po zawale serca leczonych małymi dawkami aspiryny, ale także ryzyko wystąpienia kolejnego zawału, ponieważ poprawiają tolerancję leczenia aspiryną. Profilaktyczne stosowanie PPI jest u tych chorych efektywne kosztowo. Nie ma konieczności modyfikacji dawki PPI jedynie ze względu na wiek lub wartość indeksu masy ciała pacjenta, pod warunkiem, że nie stwierdza się cech niewydolności wątroby.
Gastroenterologia Kliniczna 2011, tom 3, nr 4, 137–145