Wszystko, co zawsze chciałeś wiedzieć o twardzinie układowej, ale obawiałeś się zapytać. Część 2: Patofenotypy przejściowe — najlepsze założenie patogenetyczne twardziny układowej

Streszczenie

Twardzina układowa (SSc) jest przewlekłą układową chorobą tkanki łącznej o złożonej, ciągle jeszcze nie w pełni poznanej patogenezie, w przebiegu której coraz częściej zwraca się uwagę na dynamiczny, sekwencyjny przebieg mechanizmów patogenetycznych w zależności od okresu choroby. Coraz lepsze zrozumienie różnorodności mechanizmów leżących u podłoża tej choroby, a także przewagi pewnych elementów patogenetycznych, zależnych m.in. od okresu choroby, w przyszłości pozwoli na skuteczniejsze interwencje terapeutyczne. SSc może więc być postrzegana jako złożony proces, w którym głównymi graczami są komórki układu immunologicznego, komórki endotelium i fibroblasty, a centralnym punktem jest prawdopodobnie upośledzenie czynności, a następnie uszkodzenie komórek śródbłonka.

SSc jest też końcowym etapem pewnego kontinuum zdarzeń, począwszy od stanu podatności na rozwój choroby (zależnej od uwarunkowań genetycznych i wpływów środowiska), poprzez zaburzenia homeostazy i inicjację procesów patologicznych (np. w wyniku zakażeń wirusowych), progresję patologicznych reakcji (zapalenie, uszkodzenie endotelium, włóknienie) oraz w konsekwencji uszkodzenie narządów. Zdaniem większości autorów kluczowym zdarzeniem i centralnym punktem kaskady zjawisk jest uszkodzenie komórek endotelium, a mechanizmy prowadzące do tego uszkodzenia są związane z aktywacją układu immunologicznego. Coraz powszechniej akceptowana jest teza wskazująca na autoimmunologiczne podłoże choroby z udziałem mechanizmów odporności wrodzonej i nabytej, zarówno komórkowej, jak i humoralnej.