Miejsce inhibitorów IL-17A w leczeniu MIZS z towarzyszącym zapaleniem przyczepów ścięgnistych oraz MŁZS — stanowisko ekspertów PTR i Sekcji Reumatologii Wieku Rozwojowego PTR

Streszczenie

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów z zapaleniem przyczepów ścięgnistych (MIZS-ERA, enthesitis-related arthritis) oraz postać młodzieńcza łuszczycowego zapalenia stawów (MŁZS) są przewlekłymi chorobami reumatycznymi wieku dziecięcego, objawiającymi się zapaleniem stawów obwodowych lub kręgosłupa oraz objawami pozastawowymi. Brak możliwości optymalnego leczenia zapalenia stawów powoduje pogorszenie sprawności fizycznej, upośledzenie wzrostu i wpływa na obniżenie jakości życia.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów z zapaleniem przyczepów ścięgnistych i MŁZS, łącznie stanowią około 25% ogółu pacjentów z rozpoznaniem MIZS. Objawy MŁZS mogą wystąpić już w 2. roku życia, typowe objawy pozwalające rozpoznać MIZS-ERA występują zwykle powyżej 6. roku życia, problemem powszechnie zauważalnym jest opóźnienie prawidłowego rozpoznania, czasem nawet o kilka lat. Kluczowe dla dobrej kontroli aktywności choroby jest szybkie wdrożenie skutecznego leczenia, które ma umożliwić chorym prawidłowy rozwój oraz dalsze życie bez aktywnej choroby i odległych powikłań.

Wytyczne dotyczące farmakoterapii dzieci z MIZS obejmują stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), glikokortykosteroidów (GKS), konwencjonalnych leków modyfikujących przebieg choroby (kLMPCh) oraz leków biologicznych (bLMPCh). Spośród bLMPCh w populacji chorych z różnymi kategoriami MIZS od dawna stosowane są leki z grupy inhibitorów czynnika martwicy nowotworu (TNF, tumour necrosis factor), interleukiny 1 (IL-1) lub IL-6.

Dla dużej grupy pacjentów wymienione terapie są niewystarczająco skuteczne lub niedostępne. W przypadku postaci MIZS-ERA i MŁZS żadna terapia biologiczna w Polsce nie jest obecnie refundowana, mimo że adalimumab, etanercept i tofacytynib mają odpowiednie wskazania rejestracyjne. Spośród terapii o innych mechanizmach działania w populacji pacjentów z MIZS-ERA i MŁZS skuteczne okazało się leczenie hamujące działanie interleukiny 17A (IL-17A). Na podstawie badania rejestracyjnego JUNIPERA pierwszy lek z tej grupy, sekukinumab, został w czerwcu 2022 roku zarejestrowany do stosowania w obu tych postaciach choroby.

W badaniu JUNIPERA wykazano, że zastosowanie sekukinumabu razem z kLMPCh powoduje istotną redukcję ryzyka zaostrzenia choroby w porównaniu z grupą leczoną placebo u dzieci chorujących na MIZS-ERA i MŁZS. Wyniki tego badania pokazują, że pacjenci z MIZS-ERA i MŁZS uzyskali nową, skuteczną i bezpieczną opcję terapeutyczną. Odpowiednio wcześnie zastosowane leki blokujące IL-17A mogą zapobiec niepełnosprawności ruchowej oraz powikłaniom pozastawowym u tych pacjentów.