Powikłania terapii sulfasalazyną w praktyce reumatologicznej
Streszczenie
Sulfasalazyna jest lekiem powszechnie stosowanym w reumatologii i gastrologii, niestety nawet do 50% pacjentów zgłasza objawy niepożądane podczas terapii. W większości mają one łagodny przebieg, a istotnym ich czynnikiem jest genetycznie uwarunkowany metabolizm leku, który prowadzi do gromadzenia metabolitu — sulfapirydyny, odpowiedzialnego za objawy toksyczne
Poważne działania niepożądane występują rzadziej i mogą mieć zróżnicowany patomechanizm. Zwykle są trudne do rozpoznania, ponieważ we wczesnym okresie mogą imitować przebieg wielu chorób zapalnych i układowych, dlatego nie od razu ich pojawienie jest łączone z przyjmowaniem przez chorego sulfasalazyny, co może opóźniać właściwe postępowanie i być tragiczne w skutkach dla pacjenta. Celem naszej pracy było przedstawienie ciężkich powikłań, które obserwowaliśmy u pacjentów leczonych sulfasalazyną tj. polekowej wysypki z eozynofilii i objawami układowymi (zespół DRESS), gorączki neutropenicznej i ciężkiego zespołu nerczycowego. Omówione zostały trudności diagnostyczno-terapeutyczne w poszczególnych jednostkach chorobowych.
Słowa kluczowe: sulfasalazynapolekowa wysypkagorączka neutropenicznazespół nerczycowy
Referencje
- Choi J, Fenando A. Sulfasalazine. [Updated 2021 Jun 29]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557809/ (6.09.2022).
- Damjanov N, Shehhi WAl, Huang F, et al. Assessment of clinical efficacy and safety in a randomized double-blind study of etanercept and sulfasalazine in patients with ankylosing spondylitis from Eastern/Central Europe, Latin America, and Asia. Rheumatol Int. 2016; 36(5): 643–651.
- Kardaun SH, Sidoroff A, Valeyrie-Allanore L, et al. Variability in the clinical pattern of cutaneous side-effects of drugs with systemic symptoms: does a DRESS syndrome really exist? Br J Dermatol. 2007; 156(3): 609–611.
- Plosker GL, Croom KF. Sulfasalazine: a review of its use in the management of rheumatoid arthritis. Drugs. 2005; 65(13): 1825–1849.
- Ransford RAJ, Langman MJS. Sulphasalazine and mesalazine: serious adverse reactions re-evaluated on the basis of suspected adverse reaction reports to the Committee on Safety of Medicines. Gut. 2002; 51(4): 536–539.
- Tas S, Simonart T. Drug rash with eosinophilia and systemic symptoms (DRESS syndrome). Acta Clin Belg. 1999; 54(4): 197–200.
- Morimoto T, Sato T, Matsuoka A, et al. Trimethoprim-sulfamethoxazole-induced hypersensitivity syndrome associated with reactivation of human herpesvirus-6. Intern Med. 2006; 45(2): 101–105.
- Shiohara T, Inaoka M, Kano Y. Drug-induced hypersensitivity syndrome (DIHS): a reaction induced by a complex interplay among herpesviruses and antiviral and antidrug immune responses. Allergol Int. 2006; 55(1): 1–8.
- Lee AYS. Clinical use of anti-histone antibodies in idiopathic and drug-induced lupus. Immunol Med. 2022; 45(4): 180–185.
- Niknahad H, Heidari R, Mohammadzadeh R, et al. Sulfasalazine induces mitochondrial dysfunction and renal injury. Ren Fail. 2017; 39(1): 745–753.
- Amos RS, Pullar T, Bax DE, et al. Sulphasalazine for rheumatoid arthritis: toxicity in 774 patients monitored for one to 11 years. Br Med J (Clin Res Ed). 1986; 293(6544): 420–423.
