Droga do standardu medycznego leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów — praktyczny poradnik
Streszczenie
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest najczęstszą zapalną chorobą reumatyczną wymagającą długotrwałego stosowania leków działających w różnych mechanizmach tak, aby była możliwość skutecznej terapii tej choroby. Aktualnie kryteria kwalifikacyjne pozwalają na wczesne rozpoznanie tej choroby, co powinno przekładać się na wczesne zastosowanie leczenia. Istotną składową terapii jest dobra współpraca z pacjentem, który ma wpływ na tak zwane czynniki modyfikowalne wpływające na przebieg choroby i skuteczność leczenia, takie jak: leczenie zakażeń przyzębia, redukcja masy ciała i zaprzestanie palenia tytoniu. Leczenie choroby powinno być zgodne z zasadą T2T, zgodnie z którą należy stale monitorować chorego pod kątem skuteczności leczenia i modyfikować terapię tak, aby po 3 miesiącach osiągnąć poprawę, a po 6 miesiącach remisję choroby. Dostępna jest coraz większa liczba leków, które pozwalają na bardziej precyzyjny dobór terapii, jednak nadal jest mała dostępność do leków refundowanych w ramach Programu lekowego B33. W trakcie terapii konieczne jest również monitorowanie bezpieczeństwa stosowanego leczenia.
Słowa kluczowe: reumatoidalne zapalnie stawówmodyfikowalne czynnika ryzyka RZSmetotreksatstrategia T2Tklasyczne leki modyfikujące przebieg chorobyremisja chorby
Referencje
- Batko B, Stajszczyk M, Świerkot J, et al. Prevalence and clinical characteristics of rheumatoid arthritis in Poland: a nationwide study. Arch Med Sci. 2019; 15(1): 134–140.
- Tanaka Y. Rheumatoid arthritis. Inflammation and Regeneration. 2020; 40(1).
- Aletaha D, Neogi T, Silman AJ, et al. 2010 Rheumatoid arthritis classification criteria: an American College of Rheumatology/European League Against Rheumatism collaborative initiative . Arthritis Rheum. 2010; 62(9): 2569–2581.
- Delft Mv, Huizinga T. An overview of autoantibodies in rheumatoid arthritis. Journal of Autoimmunity. 2020; 110: 102392.
- Combe B, Landewe R, Daien C, et al. 2016 update of the EULAR recommendations for the management of early arthritis. Annals of the Rheumatic Diseases. 2016; 76(6): 948–959.
- Saevarsdottir S, Rezaei H, Geborek P, et al. SWEFOT study group. Current smoking status is a strong predictor of radiographic progression in early rheumatoid arthritis: results from the SWEFOT trial. Ann Rheum Dis. 2015; 74(8): 1509–1514.
- Cosgarea R, Tristiu R, Dumitru RB, et al. Effects of non-surgical periodontal therapy on periodontal laboratory and clinical data as well as on disease activity in patients with rheumatoid arthritis. Clin Oral Investig. 2019; 23(1): 141–151.
- George MD, Giles JT, Katz PP, et al. Impact of Obesity and Adiposity on Inflammatory Markers in Patients With Rheumatoid Arthritis. Arthritis Care Res (Hoboken). 2017; 69(12): 1789–1798.
- Smolen JS, Landewé R, Bijlsma J, et al. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2019 update . Ann Rheum Dis. 2020; 79(6): 685–699.
- Sun KJ, Liu LL, Hu JH, et al. Methotrexate can prevent cardiovascular events in patients with rheumatoid arthritis: An updated meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2021; 100(7): e24579.
- Baghdadi LR. Correction: Effect of methotrexate use on the development of type 2 diabetes in rheumatoid arthritis patients: A systematic review and meta-analysis. PLOS ONE. 2020; 15(12): e0243960.
- Juge PA, Lee J, Lau J, et al. Methotrexate and rheumatoid arthritis associated interstitial lung disease. European Respiratory Journal. 2020; 57(2): 2000337.
- Wasko MC, Dasgupta A, Sears GI, et al. Prednisone Use and Risk of Mortality in Patients With Rheumatoid Arthritis: Moderation by Use of Disease-Modifying Antirheumatic Drugs. Arthritis Care & Research. 2016; 68(5): 706–710.
- Poór G, Strand V. Leflunomide Multinational Study Group. Efficacy and safety of leflunomide 10 mg versus 20 mg once daily in patients with active rheumatoid arthritis: multinational double-blind, randomized trial. Rheumatology (Oxford). 2004; 43(6): 744–749.
- Fajardo-Robledo NS, Jacobo-Cuevas H, Perez-Guerrero EE, et al. Research Group for Factors Related to Therapeutic Outcomes in Autoimmune Diseases. Therapeutic response to leflunomide in combo therapy and monotherapy is associated to serum teriflunomide (A77 1726) levels. Sci Rep. 2022; 12(1): 1877.
- CHPL Adalimumab (Hyrimoz). https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/hyrimoz-epar-product-information_pl.pdf.
- Furer V, Rondaan C, Heijstek M, et al. 2019 update of EULAR recommendations for vaccination in adult patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases. Ann Rheum Dis. 2020; 79(1): 39–52.