Tom 3, Nr 2 (2023)
Przypadek kliniczny
Opublikowany online: 2023-07-07
Zespół wypalenia u opiekuna prowadzącego asystowaną dializę otrzewnową
Forum Nefrologiczne - Edukacja 2023;3(2):44-48.
Streszczenie
W pracy opisano historię 90-letniej chorej leczonej przez 11 lat w programie asystowanej dializy otrzewnowej. W prawidłowym prowadzeniu dializoterapii pomagała córka pacjentki. Opieka sprawowana przez bliskich stanowi najczęstszą formę opieki długoterminowej. Jednak czas trwania choroby, rodzaj sprawowanej opieki, stała dyspozycyjność i konieczność zaakceptowania postępujących ograniczeń podopiecznego, może powodować u opiekuna wyczerpanie fizyczne, psychiczne oraz utratę więzi społecznych.
Słowa kluczowe: wspomagana dializa otrzewnowapacjent w podeszłym wiekuzespół wypalenia u opiekuna
Referencje
- Jassal SV, Watson D. Dialysis in late life: benefit or burden. Clin J Am Soc Nephrol. 2009; 4(12): 2008–2012.
- Lichodziejewska-Niemierko M. Dializoterapia u pacjentów w podeszłym wieku. Gerontologia Polska. 2005; 13(4): 230–237.
- Kooman JP, Cornelis T, van der Sande FM, et al. Renal replacement therapy in geriatric end-stage renal disease patients: a clinical approach. Blood Purif. 2012; 33(1-3): 171–176.
- Kopeć J, Sułowicz W. Dializoterapia u pacjentów w podeszłym wieku - wybrane aspekty. Czy chory objęty leczeniem powtarzalnymi hemodializami może zaprzestać dializy? Przegl Lek. 2014; 71(7): 374–377.
- Kusztal M. Człowiek w wieku podeszłym - przewlekła choroba nerek (PChN stadium 5) - leczenie hemodializą i dializą otrzewnową. In: Kusztal M, Mazanowska O. ed. Chory w wieku podeszłym - spojrzenie nefrologa na leczenie nadciśnienia tętniczego i przewlekłą chorobę nerek. Wydawnictwo Naukowe Atla2, Wrocław 2015: 61–74.
- Wańkowicz Z. Dializa otrzewnowa - metoda leczenia chorych w podeszłym wieku. Forum Nefrologiczne. 2009; 2(2): 74–79.
- Brown EA. How to address barriers to peritoneal dialysis in the elderly. Perit Dial Int. 2011; 31 Suppl 2: S83–S85.
- Gayomali C, Sutherland S, Finkelstein FO. The challenge for the caregiver of the patient with chronic kidney disease. Nephrol Dial Transplant. 2008; 23(12): 3749–3751.
- Karczewska B, Bień B, Ołdak E, et al. Opiekunowie rodzinni osób starszych z otępieniem lub zaburzeniami poznawczymi w Polsce - czynniki ryzyka obciążenia opieką. Gerontologia Polska. 2012; 20(2): 59–67.
- Bień B, Doroszkiewicz H. Opieka długoterminowa w geriatrii: dom czy zakład opieki. Przewodnik Lekarza. 2006; 10: 48–57.
- Szewczyczak M, Adryan E, Stachowska M, et al. Obciążenie rodziny w opiece nad pacjentem z chorobą Alzheimera. Problemy Pielęgniarstwa. 2012; 20(2): 223–227.
- Rachel W, Turkot A. Jak pomóc opiekunom pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera? Psychoterapia. 2015; 172(1): 59–71.
- Consortium E.: EUROFAMCARE Consortium (red.). Supporting services for family carers of older people in Europe; characteristics, coverage and usage. Trans-European report of the 6-country EUROFAMCARE survey. Medical University Hamburg-Eppendorf, Hamburg 2006. http//www.uke.uni-hamburg.de/extern/eurofamcare/publikationen.
- Grochowska J. Poczucie satysfakcji oraz obciążenia obowiązkami nieformalnych opiekunów osób starszych w zależności od poziomu sprawności podopiecznych. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2014; 20(1): 46–50.
- Bień B, Doroszkiewicz H, Wojszel ZB. Poziom niesprawności osób starszych a korzystanie z usług medycznych i pozamedycznych w badaniu EUROFAMCARE. GerontologiaPolska. 2008; 16(2): 101–110.
- Błędowski P, Pędich W, Bień B. Supporting family carers of older people in Europe-the national backbround report for Poland. LIT Verlag Hamburg. ; 2006.
- Walczak M. Narażenie osób opiekujących się pacjentami z otępieniem wynikające z podejmowanych obowiązków wobec tych pacjentów. In: Kojder I. ed. Annales Academiae Medicae Stetinensis. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.Neurokognitywistyka w patologii i zdrowiu 2009-2011. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Szczecin 2011.
- Rachel W, Datka W, Zyss T, et al. Obciążenie opiekunów z otępieniem w chorobie Alzheimera. Gerontologia Polska. 2014; 22(1): 14–23.
- Raś P, Opala G. Obciążenie opiekunów osób z otępieniem. Wiadomości Lekarskie, 2001, 54(1-2. : 91–94.
- Burns A, Rabins P. Carer burden in dementia. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2000; 15(S1): S9–S13, doi: 10.1002/1099-1166(200007)15:1+<::aid-gps160>3.0.co;2-n.
- Schulz R, Beach SR. Caregiving as a risk factor for mortality: the Caregiver Health Effects Study. JAMA. 1999; 282(23): 2215–2219.
- Sherwood PR, Given CW, Given BA, et al. Caregiver burden and depressive symptoms: analysis of common outcomes in caregivers of elderly patients. J Aging Health. 2005; 17(2): 125–147.
- Tong A, Sainsbury P, Craig JC. Support interventions for caregivers of people with chronic kidney disease: a systematic review. Nephrol Dial Transplant. 2008; 23(12): 3960–3965.
- Kristjanson LJ, Aoun S. Palliative care for families: remembering the hidden patients. Can J Psychiatry. 2004; 49(6): 359–365.
- Mausbach BT, Aschbacher K, Patterson TL, et al. Effects of placement and bereavement on psychological well-being and cardiovascular risk in Alzheimer's caregivers: a longitudinal analysis. J Psychosom Res. 2007; 62(4): 439–445.
- Pinquart M, Sörensen S. Correlates of physical health of informal caregivers: a meta-analysis. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2007; 62(2): P126–P137.
- Sezer MT, Eren I, Ozcankaya R, et al. Psychological symptoms are greater in caregivers of patients on hemodialysis than those of peritoneal dialysis. Hemodial Int. 2003; 7(4): 332–337.
- Avsar U, Avsar UZ, Cansever Z, et al. Psychological and emotional status, and caregiver burden in caregivers of patients with peritoneal dialysis compared with caregivers of patients with renal transplantation. Transplant Proc. 2013; 45(3): 883–886.
- Visser-Meily A, van Heugten C, Post M, et al. Intervention studies for caregivers of stroke survivors: a critical review. Patient Educ Couns. 2005; 56(3): 257–267.
- Foster M, Chaboyer W. Family carers of ICU survivors: a survey of the burden they experience. Scand J Caring Sci. 2003; 17(3): 205–214.
- Blake H, Lincoln NM. Factors associated with strain in co-resident spouses of patients following stroke. Clin Rehabil. 2002; 14(3): 307–314.
- Adamiak G, Juczyński Z. Zmaganie się ze stresem u opiekunów chorych z chorobą Alzheimera. Postępy Psychiatrii i Neurologii. 2002; 11(1): 71–80.
- Gilbertson EL, Krishnasamy R, Foote C, et al. Burden of Care and Quality of Life Among Caregivers for Adults Receiving Maintenance Dialysis: A Systematic Review. Am J Kidney Dis. 2019; 73(3): 332–343.
- Rutkowski B. Czy nefrologia staje się gerontonefrologią? Przewodnik Lekarza. 2011; 1: 80–83.
- Lichodziejewska-Niemierko M, Rutkowski B. Palliativecare in nephrology. J Nephrol. 2008; 21(Suppl 13): S153–157.