Roksadustat — nowe możliwości leczenia niedokrwistości u chorych z przewlekłą chorobą nerek

Streszczenie

Przewlekła choroba nerek (PChN) to coraz większy problem zdrowia publicznego. Szacuje się, że globalnie na świecie dotyka ona 8–16% populacji. Bardzo częstym powikłaniem choroby nerek jest niedokrwistość, a jej wystąpienie jest związane z obniżoną jakością życia oraz zwiększoną zachorowalnością i śmiertelnością. Za główne przyczyny niedokrwistości w przebiegu PChN uważane są: niedobór erytropoetyny (EPO) i niedobór żelaza (rzeczywisty i czynnościowy). Dodatkowo odpowiedź szpiku na EPO jest zmniejszona u chorych z przewlekłym stanem zapalnym, często występującym u chorych w zaawansowanych stadiach PChN i u chorych dializowanych. Zgodnie z obowiązującymi obecnie wytycznymi leczenie niedokrwistości w PChN obejmuje rekombinowane czynniki stymulujące erytropoezę (ESA) wraz z suplementacją żelaza. U części pacjentów intensywne wyrównywanie niedokrwistości wymagające wysokich dawek ESA i dożylnego żelaza może zwiększać ryzyko zdarzeń niepożądanych, a ponadto wymaga iniekcji, wizyt ambulatoryjnych i pobytów szpitalnych, co szczególnie niekorzystnie oddziałuje na pacjentów przed okresem dializ. Odkrycie czynników indukowanych hipoksją (HIF) — odpowiadających za pobudzenie komórek do syntezy EPO i do zwiększenia aktywności genów tlenozależnych umożliwiło opracowanie nowych leków, inhibitorów HIF-PHI (hypoxia inducible factor-prolyl hydroxylase inhibitors, inhibitorów hydroksylazy prolilowej). Związki te odwracalnie hamują aktywność enzymu odpowiedzialnego za inaktywowanie czynnika HIF, a poprzez to zwiększają m.in. syntezę endogennej EPO i wpływają na gospodarkę żelazem. Odkrycie to otworzyło nowe możliwości leczenia niedokrwistości u chorych z PChN. Badania 2. i 3. fazy prowadzone są dla kilku leków: daprodustatu (GSK-1278863), roksadustatu (FG-4592) i wadadustatu (AKB-6548). W chwili obecnej jedynie roksadustat został zarejestrowany do leczenia niedokrwistości związanej z PChN. Roksadustat (FG-4592) jest nowym, aktywnym po podaniu doustnym, silnym i odwracalnym inhibitorem hydroksylazy prolilowej (PHI), powodującym funkcjonalną aktywację docelowych genów, kodujących białka takie, jak EPO, receptor EPO, enzymy biosyntezy hemu oraz białka promujące wchłanianie i transport żelaza, które sprzyjają powstawaniu i dojrzewaniu czerwonych krwinek (RBC). Celem niniejszej pracy jest podsumowanie dostępnych wyników badań dotyczących zastosowania roksadustatu u chorych z PChN, którzy nie są jeszcze dializowani, jak również u chorych dializowanych.