Tom 3, Nr 1 (2023)
Praca poglądowa
Opublikowany online: 2023-03-31
Wyświetlenia strony
2066
Wyświetlenia/pobrania artykułu
42
Krwioupust. Ślepa uliczka medycyny czy nieustająca inspiracja dla współczesnej nefrologii. Cześć 1.
12
Forum Nefrologiczne - Edukacja 2023;3(1):7-13.
Streszczenie
Krwioupust stosowany jest obecnie w leczeniu nadkrwistości i hemochromatozy. Przez wiele setek lat stosowny był jednak w leczeniu innych licznych chorób, w większości bez uzasadnienia. Podstawą do wykonania krwioupustu była chęć usuwania nadmiaru „humoru”, którym była krew. W rzeczy samej, usunięcie nadmiaru wody mogło przynieść istotną poprawę stanu chorych z przełomem nadciśnieniowym i ostrą niewydolnością krążenia. Obecnie leki moczopędne i ultrafiltracja będąca częścią pozaustrojowego oczyszczania krwi zastąpiły krwioupust w terapii w tych schorzeń. W pracy przedstawiono zarys historyczny i podstawy fizjologiczne krwioupustu.
Słowa kluczowe: krwioupustprzetoka tętniczo-żylnapuchlina wodnadiuretykimetody leczenia nerkozastępczego
Referencje
- Bynum B, Bynum H, Bynum B, et al. Lancet. Lancet. 2015; 386(9997): 945.
- Cook LS. Therapeutic phlebotomy: a review of diagnoses and treatment considerations. J Infus Nurs. 2010; 33(2): 81–88.
- Hines LE. Benjamin Rush, venesectionist. Q Bull Northwest Univ Med Sch. 1947; 21(1): 61–64.
- Holman DV. Venesection, before Harvey and after. Bull N Y Acad Med. 1955; 31(9): 661–670.
- Jhang JS, Schwartz J. Phlebotomy or bloodletting: from tradition to evidence-based medicine. Transfusion. 2012; 52(3): 460–462.
- van Tellingen C. Bleeding-edge technology in cardiology - or the mixed blessings of phlebotomy throughout the ages. Neth Heart J. 2010; 18(4): 218–222.
- Mory RN, Mindell D, Bloom DA. The leech and the physician: biology, etymology, and medical practice with Hirudinea medicinalis. World J Surg. 2000; 24(7): 878–883.
- Aboushanab TS, AlSanad S. Cupping therapy: an overview from a modern medicine perspective. J Acupunct Meridian Stud. 2018; 11(3): 83–87.
- Parapia LA. History of bloodletting by phlebotomy. Br J Haematol. 2008; 143(4): 490–495.
- Munson J, Amati V, Collard M, et al. Classic Maya bloodletting and the cultural evolution of religious rituals: quantifying patterns of variation in hieroglyphic texts. PLoS One. 2014; 9(9): e107982.
- Jones FA. The Norwich schools of surgery. The evolution of surgery in an English city. Ann R Coll Surg Engl. 1976; 58(3): 203–221.
- de Cervantes Saavedra M.: Don Kichote z Manchy (tłum. Zakrzewski W), str. 91. https://wolnelektury.pl/.
- Wieniawska A. Metoda humoralna, metoda sympatyczna, wiara w magię i panaceum. In: Karpiński A. ed. Wśród córek Eskulapa: szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku. Instytut historyczny UW 2009: 265–277.
- Bénard V, Pichette M, Lafrance JP, et al. Impact of arteriovenous fistula creation on estimated glomerular filtration rate decline in Predialysis patients. BMC Nephrol. 2019; 20(1): 420.
- Golper TA, Hartle PM, Bian A. Arteriovenous fistula creation may slow estimated glomerular filtration rate trajectory. Nephrol Dial Transplant. 2015; 30(12): 2014–2018.
- Amerling R, Ronco C, Kuhlman M, et al. Arteriovenous fistula toxicity. Blood Purification. 2011; 31(1-3): 113–120.
- Greene JA, Jones DS, Podolsky SH. Therapeutic evolution and the challenge of rational medicine. N Engl J Med. 2012; 367(12): 1077–1082.
- Rosner F. Bloodletting in talmudic times. Bull N Y Acad Med. 1986; 62(9): 935–946.
- Kambic HE, Nosé Y. Historical perspective on plasmapheresis. Ther Apher. 1997; 1(1): 83–108.
- World Health Organization. (2010). Benchmarks for training in traditional / complementary and alternative medicine: Benchmarks for training in Unani medicine. World Health Organization. . https://apps.who.int/iris/handle/10665/4435.
- Tokarczuk O. Ksiegi Jakubowe. Wydawnictwo Literackie , Kraków 2014: 880.
- Rosiek A, Pogłód R. Niepożądane reakcje u krwiodawców oddających krew i jej składniki metodą manualną i automatyczną. Journal of Transfusion Medicine. 2014; 7(3): 73–83.
- https://www.gov.pl/web/nck/czesto-zadawane-pytania.
- Lippi G, Sanchis-Gomar F. Epidemiological, biological and clinical update on exercise-induced hemolysis. Ann Transl Med. 2019; 7(12): 270.
- Schurek HJ, Neumann KH, Schweda F, Czogalla JA. Laboratory manual of kidney perfusion techniques. University of Münster, Münster (Germany) 2017.
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Krew.
- Whayne TF. Clinical use of digitalis: A state of the art review. Am J Cardiovasc Drugs. 2018; 18(6): 427–440.
- Biblia Tysiąclecia. Ewangelia wg św. Łukasza. Łk 14, 1-6.
- Poświatowska H. Opowieść dla przyjaciela. In: Dzieła Tom 3. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998 : 46.
- Habak P, Mark A, Kioschos J, et al. Effectiveness of congesting cuffs ("rotating tourniquets") in patients with left heart failure. Circulation. 1974; 50(2): 366–371.
- Posner MD. Letter: Cardiac failure: tourniquets vs. phlebotomy. N Engl J Med. 1974; 290(26): 1485–1486.
- Post AC. Curative effects of blood-letting (1867). Bull N Y Acad Med. 1968; 44(9): 1187–1189.
- https://www.etymonline.com/word/dropsy.
- Kamath SA. The role of ultrafiltration in patients with decompensated heart failure. Int J Nephrol. 2010; 2011: 190230.
- Ricci Z, Romagnoli S, Ronco C. Renal replacement therapy. F1000Res. 2016; 5.
- Di Mise A, Wang X, Ye H, et al. Pre-clinical evaluation of dual targeting of the GPCRs CaSR and V2R as therapeutic strategy for autosomal dominant polycystic kidney disease. FASEB J. 2021; 35(10): e21874.
- Torres VE, Chapman AB, Devuyst O, et al. TEMPO 3:4 Trial Investigators. Tolvaptan in patients with autosomal dominant polycystic kidney disease. N Engl J Med. 2012; 367(25): 2407–2418.
- Vasquez-Rios G, Nadkarni GN. SGLT2 inhibitors: emerging roles in the protection against cardiovascular and kidney disease among diabetic patients. Int J Nephrol Renovasc Dis. 2020; 13: 281–296.
