Nefrotoksyczność inhibitorów punktów kontrolnych stosowanych w immunoterapii chorych onkologicznych

Streszczenie

Inhibitory punktów kontrolnych (ICIs) to przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko cząsteczkom supresorowym obecnym na limfocytach T, takim jak CTLA4, cząsteczka programowanej śmierci-1 (PD-1) i jej ligand (PD-L1). Leki te stymulują układ odpornościowy do niszczenia komórek nowotworowych, ale mogą również powodować działania niepożądane związane z reakcją immunologiczną (irEAs), obejmujące różne narządy, w tym nerki. Nefrotoksyczność może się przejawiać ostrym uszkodzeniem nerek (AKI), wystąpieniem białkomoczu, leukocyturii czy krwinkomoczu, spowodowanych najczęściej zmianami o charakterze cewkowo-śródmiąższowym. W zależności od nasilenia objawów, po wykluczeniu innych przyczyn AKI, takich jak infekcja, odwodnienie, uropatia zaporowa, nefrotoksyczność stosowanych wcześniej leków, postępowanie uwzględnia odstawienie ICIs lub dodatkowo dołączenie steroidoterapii przez minimum 4–6 tygodni. Należy rozważyć wykonanie biopsji nerki w celu wykluczenia innych rzadszych przyczyn, jak nefropatia submikroskopowa, kłębuszkowe zapalenie nerek z obecnością kompleksów immunologicznych czy mikroangiopatia zakrzepowa. U pacjentów z dobrą odpowiedzią na leczenie steroidami i wycofaniem się zmian można rozważyć powrót do immunoterapii. Brak jest jednoznacznych danych oceniających bezpieczeństwo i skuteczność ICIs u pacjentów dializowanych, wydaje się jednak, że upośledzona funkcja nerek nie powinna być przeciwwskazaniem do stosowania immunoterapii w tej grupie chorych. U biorców nerek trzeba rozważyćryzyko i korzyści stosowania tej terapii.