Vol 3, No 4 (2010)
Program edukacyjny "Zagadnienia współczesnej nefrologii" - Nefro Club
Published online: 2010-12-30
Aktualne problemy dotyczące rozpoznawania i terapii niedokrwistości nerkopochodnej
Forum Nefrologiczne 2010;3(4):291-297.
Abstract
W artykule wyjaśniono niektóre kontrowersje,
które powstały ostatnio wokół leczenia czynnikami
stymulującymi erytropoezę (ESA). Okazało się
bowiem po ponad 20-letnim pomyślnym stosowaniu
leków z tej grupy, że ich działanie nie jest
całkowicie pozbawione negatywnych następstw.
Nie oznacza to, że leki te powinno się wykreślić
z receptariusza praktyka nefrologa. Należy natomiast
zwrócić większą uwagę na indywidualizację
i optymalizację terapii, tak aby przy minimalnych
dawkach ESA osiągnąć zamierzony efekt,
czyli stężenie hemoglobiny nieprzekraczające
12 g/dl. Jednocześnie szczególną ostrożność należy
zachować u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek
i współistniejącą chorobą nowotworową, u których
stosowanie ESA może potencjalnie się przyczynić
do przyspieszenia rozrostu nowotworu.
Forum Nefrologiczne 2010, tom 3, nr 4, 291-297
Forum Nefrologiczne 2010, tom 3, nr 4, 291-297
Keywords: niedokrwistość nerkopochodnakontrowersjediagnostykaterapia
References
- Kazmi WH, Kausz AT, Khan S, et al. Anemia: an early complication of chronic renal insufficiency. Am J Kidney Dis. 2001; 38(4): 803–812.
- Dębska-Ślizień A, Rutkowski B, Biedunkiewicz B. Rozpoznanie i leczenie niedokrwistości nerkopochodnej. In: Rutkowski B, Czekalski S. ed. Rozpoznanie i leczenie chorób nerek — wytyczne, zalecenia i standardy postępowania. . Termedia, Poznań 2008.
- Rutkowski B, Więcek A, Nowicki M, et al. Stanowisko Zespołu Ekspertów dotyczące leczenia niedokrwistości nerkopochodnej u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek w okresie przeddializacyjnym. Nefrol Dial Pol. 2010; 14: 11.
- Rutkowski B. Erytropoetyna — od odkrycia do zastosowań klinicznych. . MAKmed, Gdańsk, Gdańsk 2001.
- Rutkowski B. Optymalizacjia terapii niedokrwistości erytropoetyną u pacjentów hemodializowanych. Przewodnik praktyczny. Graphis, Poznań 2004.
- Macdougall IC, Ashenden M. Current and upcoming erythropoiesis-stimulating agents, iron products, and other novel anemia medications. Adv Chronic Kidney Dis. 2009; 16(2): 117–130.
- Klinger M, Arias M, Vargemezis V, et al. Efficacy of intravenous methoxy polyethylene glycol-epoetin beta administered every 2 weeks compared with epoetin administered 3 times weekly in patients treated by hemodialysis or peritoneal dialysis: a randomized trial. Am J Kidney Dis. 2007; 50(6): 989–1000.
- Drüeke TB, Locatelli F, Clyne N, et al. CREATE Investigators. Normalization of hemoglobin level in patients with chronic kidney disease and anemia. N Engl J Med. 2006; 355(20): 2071–2084.
- Małyszko J. Niedokrwistość w chorobach nerek — spojrzenie po CHOIR, CREATE I ACORD. Nefrol Dial Pol. 2009; 13: 5–9.
- Solomon SD, Uno H, Lewis EF, et al. Trial to Reduce Cardiovascular Events with Aranesp Therapy (TREAT) Investigators. Erythropoietic response and outcomes in kidney disease and type 2 diabetes. N Engl J Med. 2010; 363(12): 1146–1155.
- Szczech LA, Barnhart HX, Inrig JK, et al. Secondary analysis of the CHOIR trial epoetin-alpha dose and achieved hemoglobin outcomes. Kidney Int. 2008; 74(6): 791–798.
- Palmer SC, Navaneethan SD, Craig JC, et al. Meta-analysis: erythropoiesis-stimulating agents in patients with chronic kidney disease. Ann Intern Med. 2010; 153(1): 23–33.
- Dębska-Ślizień A, Kabata J, Rutkowski B, et al. Ocena odnowy układu czerwonokrwinkowego pod wpływem rekombinowanej erytropoetyny (R-EPO) u pacjentów dializowanych. Pol Arch Med Wewnętrz. 1991; 85: 341.
- Rutkowski B. Postępowanie w przypadku niedokrwistości u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Nefrol Nadc Tętn. 2009; 2: 77.
- European Best Practice Guidelines for the Managment of Anemia in Patients with Chronic Renal Failure. Nephrol Dial Transplant. 1999; 14(supl. 5): 1–50.
- Locatelli F, Aljama P, Bárány P, et al. European Best Practice Guidelines Working Group. Revised European best practice guidelines for the management of anaemia in patients with chronic renal failure. Nephrol Dial Transplant. 2004; 19 Suppl 2: ii1–i47.
- Locatelli F, Nissenson AR, Barrett BJ, et al. Clinical practice guidelines for anemia in chronic kidney disease: problems and solutions. A position statement from Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO). Kidney Int. 2008; 74(10): 1237–1240.
- Więcek A, Rutkowski B. w imieniu Zespołu Ekspertów. . Stanowisko Zespołu Ekspertów dotyczące aktualnych problemów dotyczących leczenia niedokrwistości nerkopochodnej. Nefrol Dial Transplant. 2007; 11: 87–88.
- Locatelli F, Covic A, Eckardt KU, et al. ERA-EDTA ERBP Advisory Board. Anaemia management in patients with chronic kidney disease: a position statement by the Anaemia Working Group of European Renal Best Practice (ERBP). Nephrol Dial Transplant. 2009; 24(2): 348–354.
- Rutkowski B, Więcek A, Durlik M. z Grupą Ekspertów. Stanowisko Zespołu Ekspertów dotyczące aktualnych problemów diagnostyki i terapii zaburzeń układu czerwonokrwinkowego u pacjentów po przeszczepieniu nerki. Nefrol Dial Pol. 2010; 14: 173–175.
- Locatelli F, Aljama P, Canaud B, et al. Anaemia Working Group of European Renal Best Practice (ERBP). Target haemoglobin to aim for with erythropoiesis-stimulating agents: a position statement by ERBP following publication of the Trial to reduce cardiovascular events with Aranesp therapy (TREAT) study. Nephrol Dial Transplant. 2010; 25(9): 2846–2850.
- Singh AK. Does TREAT give the boot to ESAs in the treatment of CKD anemia? J Am Soc Nephrol. 2010; 21(1): 2–6.
- Goldsmith D, Covic A. Time to Reconsider Evidence for Anaemia Treatment (TREAT) = Essential Safety Arguments (ESA). Nephrol Dial Transplant. 2010; 25(6): 1734–1737.
- Wiecek A. Anemia: To TREAT or not to TREAT--that is the question. Nat Rev Nephrol. 2010; 6(5): 254–255.
- Singh AK. Diabetes, anemia and CKD: Why TREAT? Curr Diab Rep. 2010; 10(4): 291–296.
- Goldsmith D. 2009: a requiem for rHuEPOs--but should we nail down the coffin in 2010? Clin J Am Soc Nephrol. 2010; 5(5): 929–935.
- Tsubakihara Y. To treat or not to treat renal anemia of chronic kidney disease patients? Ther Apher Dial. 2010; 14(3): 235–239.
- Folkert VW, Meyer TW, Hostetter TH. Anemia therapy in ESRD: time to move on. Clin J Am Soc Nephrol. 2010; 5(7): 1163–1164.
- Alcázar R, Tato A, García F, et al. [Would prescription of erythropoiesis-stimulating agents in pre-dialysis change after results from TREAT study?]. Nefrologia. 2010; 30(1): 114–118.
- Agarwal R. Individualizing decision-making--resurrecting the doctor-patient relationship in the anemia debate. Clin J Am Soc Nephrol. 2010; 5(7): 1340–1346.
- Bern JS. Are there implications from trial to reduce Cardiovascular Events with Aransep Therapy (TREAT) study for anemia management in dialysis patients? Curr Opin Nephrol Hypertens. 2010; 14.
- Prisant A. TREAT versus treatment: a patient's view of a scientific interpretation. Am J Kidney Dis. 2010; 55(3): A31–A32.
- Horl W, Jacobs C, Macdougall IC, et al. European Survey on Anemia Management ESAM. Nephrol Dial Transplant. 2000; 15(supl. 14): 43–45.
- Jacobs C, Frei D, Perkins AC, et al. Results of European Survey of Anemia Management 2003 (ESAM 2003); current status of anaemia management in dialysis patients, factors affecting epoetin dosage and changes in anaemia management over last 5 years. Nephrol Dial Transplant. 2005; 20(supl. 2): 1–47.
- Valderrabano F. PRE-dialysis survey on anaemia management. Nephrology Dialysis Transplantation. 2003; 18(1): 89–94.
- Czekalski S, Rutkowski B. Nowe Europejskie Zalecenia Niedokrwistości Nerkopochodnej (EBPG-2). Komentarz. In: Rutkowski B. ed. Optymalizacja terapii niedokrwistości erytropoetyną u pacjentów hemodializowanych. Graphis, Poznań 2004.
- Rutkowski B. Czynniki wpływające na efektywność leczenia niedokrwistości. In: Rutkowski B. ed. Optymalizacja niedokrwistości erytropoetyną u pacjentów hemodializowanych. Graphis, Poznań 2004.
- Rutkowski B., Lichodziejewska-Niemierko M., Grenda R. i wsp. Raport o stanie leczenia nerkozastępczego w Polsce — 2007, Polski Rejestr Nefrologiczny Gdańsk, 2009.
- Schatell D. Quality vs. quantity of life with ESAs: only patients should decide. Nephrol News Issues. 2010; 24(6): 14.
- Locatelli F, Del Vecchio L. Debate: CON Position. Should hemoglobin targets for anemic patients with chronic kidney disease be changed? Am J Nephrol. 2010; 31(6): 557–560.
- Desai A, Lewis E, Solomon S, et al. Impact of erythropoiesis-stimulating agents on morbidity and mortality in patients with heart failure: an updated, post-TREAT meta-analysis. Eur J Heart Fail. 2010; 12(9): 936–942.
- Singh AK. What is causing the mortality in treating the anemia of chronic kidney disease: erythropoietin dose or hemoglobin level? Curr Opin Nephrol Hypertens. 2010; 19(5): 420–424.
- Pisoni RL, Bragg-Gresham JL, Young EW, et al. Anemia management and outcomes from 12 countries in the Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study (DOPPS). Am J Kidney Dis. 2004; 44(1): 94–111.
- Stompór T. Wahania stężenia hemoglobiny — czy mają wpływ na rokowanie chorych z przewlekłą chorobą nerek leczonych erytropoetyną? Przew Lek. 2007; 4(96): 10–22.
- Boudville NC, Djurdjev O, Macdougall IC, et al. Hemoglobin variability in nondialysis chronic kidney disease: examining the association with mortality. Clin J Am Soc Nephrol. 2009; 4(7): 1176–1182.
- Kalantar-Zadeh K, Aronoff GR. Hemoglobin variability in anemia of chronic kidney disease. J Am Soc Nephrol. 2009; 20(3): 479–487.
- Singh AK. The FDA's perspective on the risk for rapid rise in hemoglobin in treating CKD anemia: Quo Vadis. Clin J Am Soc Nephrol. 2010; 5(4): 553–556.
- Nowicki M, Rutkowski B, et al. Krótko- i długodziałające czynniki pobudzające erytropoezę — kiedy, komu, dlaczego? Forum Nefrologiczne. 2010; 3: 132–137.
- Kokot F, Rutkowski B. Oporność na erytropoetynę u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek. In: Kokot F, Franek E. ed. Niedokrwistość u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek przed rozpoczęciem leczenia nerkozastępczego. Medical. Medical. Press, Gdańsk 2003.
- FDA Briefing Document. 10 May 2007: Oncologic Drugs Advisory Committee. Continuing reassessment of the risk of erythropoiessis-stimulating agents (ESAs) administered for the treatment of anemia assiociated with cancer chemotherapy. http://www.fda.gov/ohrms/dockets/ac/07/briefing/ /2007-4301b2-02-FDA.pdf (10.05.2007).
