Basic HTML Version
48
www.fmr.viamedica.pl
WYBRANE
PROBLEMY
KLINICZNE
szczepienia
Bacillus Calmette Guerin
(BCG)
największym problemem jest stwierdzenie,
czy dodatni wynik próby jest wynikiem zaka-
żenia czy wakcynacji. W metodzie tej mogą
wystąpić również wyniki fałszywie ujemne, co
może mieć miejsce w przypadku immunosu-
presji, zakażenia HIV, wyniszczenia, nowo-
tworów oraz u osób w starszym wieku [15].
Testy interferonowe
(IGRAs,
interferon
g
release assays
) są pośrednią metodą oceny
latentnego zakażenia prątkami gruźlicy lub
aktywnej choroby. Testy te bazują na detek-
cji interferonu-
g
(IFN-
g
) produkowanego
przez limfocyty T w odpowiedzi na swoiste
antygeny
M. tuberculosis.
Obecnie dostępne
są na rynku 2 testy
Quantiferon-TBGold
oraz
T-SPOT.TB
. Wyniki stwierdzające obecność
lub wykluczające zakażenie są możliwe do
otrzymania po 24 godzinach. Testy te
w ostatnich latach stały się ważnym narzę-
dziemdiagnostycznymwTB niepotwierdzo-
nej bakteriologicznie. W porównaniu z te-
stem tuberkulinowym charakteryzują się
wysoką swoistością oraz eliminacją fałszywie
dodatnich wyników w populacjach podda-
nych wcześniej szczepieniom BCG. Jednak
ani reakcja skórna na tuberkulinę, ani
IGRAs nie pozwalają na odróżnienie popu-
lacji osób zakażonych prątkami TB od cho-
rych na TB. Wykonanie testów IGRAs wy-
maga odpowiedniej infrastruktury laborato-
ryjnej i kwalifikacji personelu [14–16].
Obraz histopatologiczny (ryc. 7)
jest zróż-
nicowany w zależności od postaci klinicznej
TB skóry. W przypadku najczęściej występu-
jącej odmiany toczniowej widoczne są gruzeł-
ki gruźlicze z obecnościąmartwicy serowacie-
jącej. Bakterie
Mycobacterium tuberculosis
są
nieliczne i prawie nigdy nie wykrywane
w badaniu mikroskopowym. Naskórek zwy-
kle ulega zanikowi, chociaż może wystąpić
nadmierne rogowacenie, a czasemnawet rze-
komonabłonkowy rozrost nabłonka, jak
w postaci TB skóry brodawkującej [11].
Współistnienie TB skóry z procesem
gruźliczymw innych narządach szacuje się na
około 0–50% przypadków. Sugeruje to ko-
nieczność poszukiwania w każdym przypad-
ku potwierdzonej TB skóry ognisk chorobo-
wych o innym umiejscowieniu [12]. Diagno-
styka ta przekracza ramy tego opracowania.
LECZENIE
Leczenie TB pozapłucnej podlega tym sa-
mym zasadom, jakie stosuje się w TB płuc,
a wynik leczenia ocenia się przede wszystkim
na podstawie poprawy stanu klinicznego.
W TB skóry zwykle podaje się leki zgod-
ne z kategorią III według Narodowego Pro-
gramu Zwalczania Gruźlicy odnośnie do le-
czenia przeciwprątkowego (tab. 1). Lecze-
nie zazwyczaj jest prowadzone przez 6 mie-
sięcy. Pierwsza intensywna 2-miesięczna
faza leczenia ma na celu zahamowanie mno-
żenia i zabicie prątków, natomiast 4-mie-
Rycina 7.
Rozległa ziarnina gruźlicza z obecnością
licznych komórek olbrzymich
Współistnienie TB skóry
z procesem gruźliczym
w innych narządach
szacuje się na około
0–50% przypadków
Leczenie TB pozapłucnej
podlega tym samym
zasadom, jakie stosuje
się w TB płuc
Tabela 1
Kategorie leczenia gruźlicy (TB) według Narodowego Programu
Zwalczania Gruźlicy [20]
Kategoria I
Nowy przypadek TB płuc z dodatnim wynikiem rozmazu plwociny
Nowy przypadek TB płuc z ujemnym wynikiem rozmazu plwociny,
z rozległymi zmianami w płucach
Ciężkie postacie TB pozapłucnej
Kategoria II
Wznowa TB (dodatni rozmaz plwociny)
Leczenie po przerwie (rozmaz dodatni)
Kategoria III
Nowe przypadki TB płuc z ujemnym rozmazem plwociny
z wyjątkiem chorych w stanie ciężkim
Lżejsze postacie TB pozapłucnej
Kategoria IV Chorzy przewlekle prątkujący