Metody leczenia migotania przedsionków. Jak się poruszać po tym labiryncie?
Streszczenie
Artykuł jest kontynuacją omawiania problemu migotania przedsionków. Ma on na celu przybliżyć metody leczenia tej arytmii. Zagadnienie zilustrowano opisem pacjenta, u którego wykonano ablację ― izolację żył płucnych z użyciem nowoczesnej technologii ― elektrody DiamondTemp, która ma końcówkę chłodzoną obiegiem zewnętrznym i pozwala dostosowywać moc aplikacji do temperatury uzyskiwanej na styku elektroda-tkanka. Przed leczeniem należy udokumentować epizod migotania przedsionków w zapisie EKG (optymalnie 12-odprowadzeniowym, choć przydatne są wszystkie formy zapisu EKG). Przykładowy zapis przedstawiono w zapisie arytmii pacjenta z ilustracji klinicznej. Należy wydać pacjentowi oryginał lub kopię zapisu, by była dostępna podczas dalszego procesu diagnostyczno-leczniczego. W następnej kolejności należy ocenić, czy istnieją potencjalnie odwracalne przyczyny arytmii. Jeżeli zostaną stwierdzone, należy dążyć do ich eliminacji. Jeżeli ich nie ma lub nie udaje się ich wyeliminować, w dalszym leczeniu należy uwzględnić trzy filary: leczenie zmniejszające ryzyko udaru mózgu, kontrolę częstości rytmu komór w czasie migotania przedsionków oraz kontrolę rytmu serca, czyli dążenie do utrzymania rytmu zatokowego. Każdy z tych celów można realizować farmakologicznie i inwazyjnie. Autorzy omawiają zasady farmakoterapii oraz formy leczenia inwazyjnego (ablacja, stała stymulacja, wszczepienie okludera uszka lewego przedsionka) z uwzględnieniem wskazania/przeciwwskazania oraz sposób postępowania w okresach okołozabiegowym i późniejszym.
Słowa kluczowe: migotanie przedsionkówleki antyarytmiczneizolacja żył płucnychstała stymulacja sercaokluder uszka lewego przedsionkaelektroda DiamondTemp
Referencje
- Koźluk E, Piątkowska A, Rodkiewicz D, et al. Migotanie przedsionków ma więcej twarzy od Greya. Wiadomości wprowadzające w to złożone zagadnienie. Forum Medycyny Rodzinnej. 2021; 15(3): 103–123.
- Hindricks G, Potpara T, Dagres N, et al. ESC Scientific Document Group. 2020 ESC Guidelines for the diagnosis and management of atrial fibrillation developed in collaboration with the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS): The Task Force for the diagnosis and management of atrial fibrillation of the European Society of Cardiology (ESC) Developed with the special contribution of the European Heart Rhythm Association (EHRA) of the ESC. Eur Heart J. 2021; 42(5): 373–498.
- Task Force of the Working Group on Arrhythmias of the European Society of Cardiology. The Sicilian gambit. A new approach to the classification of antiarrhythmic drugs based on their actions on arrhythmogenic mechanisms. Task Force of the Working Group on Arrhythmias of the European Society of Cardiology. Circulation. 1991; 84(4): 1831–1851.
- Koźluk E, Zyśko D, Piątkowska A, et al. Modele kliniczno-anatomiczne ablacji podłoża migotania przedsionków u pacjentów ze wspólnym pniem żył płucnych - doniesienie wstępne. Polski Przegląd Kardiologiczny. 2013; 15(4): 241–249.
- Valgimigli M, Bueno H, Byrne R, et al. 2017 ESC focused update on dual antiplatelet therapy in coronary artery disease developed in collaboration with EACTS. Kardiologia Polska. 2017; 75(12): 1217–1299.
- Valgimigli M, Bueno H, Byrne RA, et al. ESC Scientific Document Group, ESC Committee for Practice Guidelines (CPG), ESC National Cardiac Societies. 2017 ESC focused update on dual antiplatelet therapy in coronary artery disease developed in collaboration with EACTS: The Task Force for dual antiplatelet therapy in coronary artery disease of the European Society of Cardiology (ESC) and of the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS). Eur Heart J. 2018; 39(3): 213–260.
- Haïssaguerre M, Jaïs P, Shah DC, et al. Spontaneous initiation of atrial fibrillation by ectopic beats originating in the pulmonary veins. N Engl J Med. 1998; 339(10): 659–666.
- Walczak F, Szufladowicz E, Baranowski R, et al. Żyła płucna punktem wyjścia migotania przedsionków. Kardiol Pol. 2000; 52: 475–478.
- Koźluk E, Lodziński P, Piątkowska A, et al. Ogniskowe migotanie przedsionków – gaszenie ognisk prądem o częstotliwości radiowej. Kardiologia po Dyplomie. 2003; 2: 72–77.
- Koźluk E, Piątkowska A, Lodziński P, et al. Ablacja z użyciem systemu CARTO trzepotania przedsionków po farmakologicznej transformacji migotania u pacjenta ze stałą stymulacją resynchronizującą przedsionków. Kardiologia po Dyplomie. 2004; 3: 62–66.
- Koźluk E, Lodzinski P, Kiliszek M, et al. ujarzmianiu proarytmii: farmakologiczna transformacja migotania w trzepotanie przedsionków z następową ablacją cieśni dolnej jako przykład leczenia hybrydowego. Kardiologia po Dyplomie. 2004; 3(6): 69–72.
- Szumowski Ł, Walczak F, Koźluk E, et al. Surgical dissection and radiofrequency ablation of the atrio-ventricular accessory pathway prevent atrial fibrillation. "EuroPace'97", Monduzzi Editore, International Proceedings Division. 1997: 303–306.
- Brugada J, Katritsis DG, Arbelo E, et al. ESC Scientific Document Group. 2019 ESC Guidelines for the management of patients with supraventricular tachycardiaThe Task Force for the management of patients with supraventricular tachycardia of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2020; 41(5): 655–720.
- Oral H, Pappone C, Chugh A, et al. Circumferential pulmonary-vein ablation for chronic atrial fibrillation. N Engl J Med. 2006; 354(9): 934–941.
- Friberg L, Tabrizi F, Englund A. Catheter ablation for atrial fibrillation is associated with lower incidence of stroke and death: data from Swedish health registries. Eur Heart J. 2016; 37(31): 2478–2487.
- Marrouche NF, Brachmann J, Andresen D, et al. CASTLE-AF Investigators. Catheter Ablation for Atrial Fibrillation with Heart Failure. N Engl J Med. 2018; 378(5): 417–427.
- Hohnloser SH, Kuck KH, Lilienthal J. Rhythm or rate control in atrial fibrillation--Pharmacological Intervention in Atrial Fibrillation (PIAF): a randomised trial. Lancet. 2000; 356(9244): 1789–1794.
- Wyse DG, Waldo AL, DiMarco JP, et al. Atrial Fibrillation Follow-up Investigation of Rhythm Management (AFFIRM) Investigators. A comparison of rate control and rhythm control in patients with atrial fibrillation. N Engl J Med. 2002; 347(23): 1825–1833.
- Gelder IV, Hagens V, Bosker H, et al. A Comparison of Rate Control and Rhythm Control in Patients with Recurrent Persistent Atrial Fibrillation. New England Journal of Medicine. 2002; 347(23): 1834–1840.
- Carlsson J, Miketic S, Windeler J, et al. STAF Investigators. Randomized trial of rate-control versus rhythm-control in persistent atrial fibrillation: the Strategies of Treatment of Atrial Fibrillation (STAF) study. J Am Coll Cardiol. 2003; 41(10): 1690–1696.
- Opolski G, Torbicki A, Kosior DA, et al. Investigators of the Polish How to Treat Chronic Atrial Fibrillation Study. Rate control vs rhythm control in patients with nonvalvular persistent atrial fibrillation: the results of the Polish How to Treat Chronic Atrial Fibrillation (HOT CAFE) Study. Chest. 2004; 126(2): 476–486.
- Ionescu-Ittu R, Abrahamowicz M, Jackevicius CA, et al. Comparative effectiveness of rhythm control vs rate control drug treatment effect on mortality in patients with atrial fibrillation. Arch Intern Med. 2012; 172(13): 997–1004.
- Deshmukh A, Patel NJ, Pant S, et al. In-hospital complications associated with catheter ablation of atrial fibrillation in the United States between 2000 and 2010: analysis of 93 801 procedures. Circulation. 2013; 128(19): 2104–2112.
- Bhargava M, Di Biase L, Mohanty P, et al. Impact of type of atrial fibrillation and repeat catheter ablation on long-term freedom from atrial fibrillation: results from a multicenter study. Heart Rhythm. 2009; 6(10): 1403–1412.
- Efremidis M, Letsas KP, Georgopoulos S, et al. Safety, long-term outcomes and predictors of recurrence following a single catheter ablation procedure for atrial fibrillation. Acta Cardiol. 2019; 74(4): 319–324.
- McGann C, Akoum N, Patel A, et al. Atrial fibrillation ablation outcome is predicted by left atrial remodeling on MRI. Circ Arrhythm Electrophysiol. 2014; 7(1): 23–30.
- Cappato R, Calkins H, Chen SA, et al. Updated worldwide survey on the methods, efficacy, and safety of catheter ablation for human atrial fibrillation. Circ Arrhythm Electrophysiol. 2010; 3(1): 32–38.
- Lodziński P, Kiliszek M, Koźluk E, et al. Does a blanking period after pulmonary vein isolation impact long-term results? Results after 55 months of follow-up. Cardiol J. 2014; 21(4): 384–391.
- Kottkamp H, Bender R, Berg J. Catheter ablation of atrial fibrillation: how to modify the substrate? J Am Coll Cardiol. 2015; 65(2): 196–206.
- Brignole M, Auricchio A, Baron-Esquivias G, et al. TheTask Force on cardiac pacing and resynchronization therapy of the European Society of Cardiology (ESC). Developed in collaboration with the European Heart Rhythm Association (EHRA), European Society of Cardiology (ESC), European Heart Rhythm Association (EHRA), ESC Committee for Practice Guidelines (CPG), Document Reviewers. 2013 ESC Guidelines on cardiac pacing and cardiac resynchronization therapy: the Task Force on cardiac pacing and resynchronization therapy of the European Society of Cardiology (ESC). Developed in collaboration with the European Heart Rhythm Association (EHRA). Eur Heart J. 2013; 34(29): 2281–2329.
- Sasaki Y, Shimotori M, Akahane K, et al. Long-term follow-up of patients with sick sinus syndrome: a comparison of clinical aspects among unpaced, ventricular inhibited paced, and physiologically paced groups. Pacing Clin Electrophysiol. 1988; 11(11 Pt 1): 1575–1583.
- Bąkowski D, Młodnicki M, Wożakowska-Kapłon B. Choroba węzła zatokowego — czy stymulator jest zawsze najlepszym rozwiązaniem? Folia Cardiologica. 2014; 9(1): 91–95.
- Pachon JC, Pachon EI, Pachon JC, et al. "Cardioneuroablation"--new treatment for neurocardiogenic syncope, functional AV block and sinus dysfunction using catheter RF-ablation. Europace. 2005; 7(1): 1–13.
- Koźluk E, Piątkowska A, Rodkiewicz D, et al. Irrigated DiamondTemp catheter and return to ablation under temperature control. First Polish experience with DiamondTemp catheter in pulmonary vein isolation. Eur J Transl Clin Med. 2021; 4(2).
- Bailin SJ, Adler S, Giudici M. Prevention of chronic atrial fibrillation by pacing in the region of Bachmann's bundle: results of a multicenter randomized trial. J Cardiovasc Electrophysiol. 2001; 12(8): 912–917.
- Dabrowski P, Kleinrok A, Kozluk E, et al. Physiologic resynchronization therapy: a case of his bundle pacing reversing physiologic conduction in a patient with CHF and LBBB during 2 years of observation. J Cardiovasc Electrophysiol. 2011; 22(7): 813–817.
- Reddy VY, Doshi SK, Kar S, et al. PREVAIL and PROTECT AF Investigators. 5-Year Outcomes After Left Atrial Appendage Closure: From the PREVAIL and PROTECT AF Trials. J Am Coll Cardiol. 2017; 70(24): 2964–2975.