Tom 16, Nr 6 (2021)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2021-12-31
Wyświetlenia strony
6157
Wyświetlenia/pobrania artykułu
243
Sztywność tętnicza w zespole metabolicznym: różnice płci, konsekwencje kliniczne, jak zapobiegać?
DOI: 10.5603/FC.2021.0056
Folia Cardiologica 2021;16(6):381-388.
Streszczenie
Ostatnio zwiększa się zainteresowanie nieinwazyjną oceną sztywności tętnic jako nowym markerem ryzyka sercowo-naczyniowego (CV). Zwraca się uwagę na odrębny wpływ czynników ryzyka na postęp zmian naczyniowych i rozwój cho-rób CV u kobiet i mężczyzn. Udowodniono, że sztywność tętnic w głównej mierze zależy od wieku i średniego ciśnienia tętniczego. Wykazano wpływ hiperglikemii i oporności na insulinę na wzrost sztywności naczyń. Dowiedziono, że zespół metaboliczny (MS) akceleruje procesy sztywności związane z wiekiem, tak zwany wczesny wiek naczyniowy. Zanotowano wyższe wartości sztywności ze wzrostem komponent zespołu metabolicznego. Wpływ MS i jego komponent na sztywność tętnic jest silniej zaznaczony u kobiet niż u mężczyzn. Odmienny przebieg zmian w układzie CV z wiekiem i płcią, w tym także dotyczących sztywnienia tętnic, może odpowiadać za częstsze występowanie niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową u starszych kobiet niż u mężczyzn. W literaturze pojawiają się prace, których autorzy wskazują na zależność między sztywnością tętnic a dysfunkcją rozkurczową lewej komory w MS. Czy zatem terapia zmierzająca do optymalnej kontroli glikemii i ograniczenia sztywności naczyń może opóźnić rozwój rozkurczowej niewydolności serca?Zmiana stylu życia i interwencje farmakologiczne mogą korzystnie wpływać na sztywność tętnic (de-stiffening) niezależ-nie od obniżenia ciśnienia tętniczego.
Słowa kluczowe: sztywność tętniczespół metaboliczny
Referencje
- Townsend RR, Wilkinson IB, Schiffrin EL, et al. American Heart Association Council on Hypertension. Recommendations for improving and standardizing vascular research on arterial stiffness: a scientific statement from the American Heart Association. Hypertension. 2015; 66(3): 698–722.
- Vlachopoulos C, Aznaouridis K, Stefanadis C. Prediction of cardiovascular events and all-cause mortality with arterial stiffness: a systematic review and meta-analysis. J Am Coll Cardiol. 2010; 55(13): 1318–1327.
- DuPont JJ, Kenney RM, Patel AR, et al. Sex differences in mechanisms of arterial stiffness. Br J Pharmacol. 2019; 176(21): 4208–4225.
- Laurent S, Cockcroft J, Van Bortel L, et al. European Network for Non-invasive Investigation of Large Arteries. Expert consensus document on arterial stiffness: methodological issues and clinical applications. Eur Heart J. 2006; 27(21): 2588–2605.
- Shirai K, Hiruta N, Song M, et al. Cardio-ankle vascular index (CAVI) as a novel indicator of arterial stiffness: theory, evidence and perspectives. J Atheroscler Thromb. 2011; 18(11): 924–938.
- Jaroch J, Łoboz-Grudzień K, Kowalska A, et al. Echo tracking i wave intensity — nowe, nieinwazyjne metody w ocenie funkcji naczyń. Pol Prz Kardiol. 2008; 10(2): 137–143.
- Uejima T, Dunstan FD, Arbustini E, et al. E-Tracking International Collaboration Group (ETIC), E-Tracking International Collaboration Group (ETIC). Age-specific reference values for carotid arterial stiffness estimated by ultrasonic wall tracking. J Hum Hypertens. 2020; 34(3): 214–222.
- Coutinho T, Borlaug BA, Pellikka PA, et al. Sex differences in arterial stiffness and ventricular-arterial interactions. J Am Coll Cardiol. 2013; 61(1): 96–103.
- Mosca L. The role of hormone replacement therapy in the prevention of postmenopausal heart disease. Arch Intern Med. 2000; 160(15): 2263–2272.
- Narkiewicz K, Kjeldsen SE, Hedner T. Hypertension and cardiovascular disease in women: progress towards better understanding of gender-specific differences? Blood Press. 2006; 15(2): 68–70.
- Schram MT, Henry RMA, van Dijk RA, et al. Increased central artery stiffness in impaired glucose metabolism and type 2 diabetes: the Hoorn Study. Hypertension. 2004; 43(2): 176–181.
- Cruickshank K, Riste L, Anderson SG, et al. Aortic pulse-wave velocity and its relationship to mortality in diabetes and glucose intolerance: an integrated index of vascular function? Circulation. 2002; 106(16): 2085–2090.
- Bociąga Z, Jaroch J, Wilczyńska M, et al. Sztywność tętnic szyjnych u pacjentów z cukrzycą typu 2. Folia Cardiol. 2020; 15(5): 333–342.
- Prenner SB, Chirinos JA. Arterial stiffness in diabetes mellitus. Atherosclerosis. 2015; 238(2): 370–379.
- De Angelis L, Millasseau SC, Smith A, et al. Sex differences in age-related stiffening of the aorta in subjects with type 2 diabetes. Hypertension. 2004; 44(1): 67–71.
- Li S, Chen W, Srinivasan SR, et al. Influence of metabolic syndrome on arterial stiffness and its age-related change in young adults: the Bogalusa Heart Study. Atherosclerosis. 2005; 180(2): 349–354.
- Olszanecka A, Dragan A, Kawecka-Jaszcz K, et al. Influence of metabolic syndrome and its components on subclinical organ damage in hypertensive perimenopausal women. Adv Med Sci. 2014; 59(2): 232–239.
- Lin HF, Liu CK, Liao YC, et al. The risk of the metabolic syndrome on carotid thickness and stiffness: sex and age specific effects. Atherosclerosis. 2010; 210(1): 155–159.
- Kim HL, Lee JM, Seo JB, et al. The effects of metabolic syndrome and its components on arterial stiffness in relation to gender. J Cardiol. 2015; 65(3): 243–249.
- Protogerou AD, Blacher J, Aslangul E, et al. Gender influence on metabolic syndrome's effects on arterial stiffness and pressure wave reflections in treated hypertensive subjects. Atherosclerosis. 2007; 193(1): 151–158.
- Weng C, Yuan H, Tang X, et al. Age- and gender dependent association between components of metabolic syndrome and subclinical arterial stiffness in a Chinese population. Int J Med Sci. 2012; 9(8): 730–737.
- Scuteri A, Cunha PG, Agabiti Rosei E, et al. MARE Consortium. Arterial stiffness and influences of the metabolic syndrome: a cross-countries study. Atherosclerosis. 2014; 233(2): 654–660.
- Gomez-Sanchez L, Garcia-Ortiz L, Patino-Alonso MC, et al. MARK Group. Association of metabolic syndrome and its components with arterial stiffness in Caucasian subjects of the MARK study: a cross-sectional trial. Cardiovasc Diabetol. 2016; 15(1): 148.
- Della-Morte D, Gardener H, Denaro F, et al. Metabolic syndrome increases carotid artery stiffness: the Northern Manhattan Study. Int J Stroke. 2010; 5(3): 138–144.
- Topouchian J, Labat C, Gautier S, et al. Effects of metabolic syndrome on arterial function in different age groups: the Advanced Approach to Arterial Stiffness study. J Hypertens. 2018; 36(4): 824–833.
- Kruszyńska E, Łoboz-Rudnicka M, Palombo C, et al. Carotid artery stiffness in metabolic syndrome: sex differences. Diabetes Metab Syndr Obes. 2020; 13: 3359–3369.
- Mitchell GF. Arterial stiffness and hypertension: chicken or egg? Hypertension. 2014; 64(2): 210–214.
- Safar ME, Blacher J, Jankowski P. Arterial stiffness, pulse pressure, and cardiovascular disease — is it possible to break the vicious circle? Atherosclerosis. 2011; 218(2): 263–271.
- Łoboz-Rudnicka M, Jaroch J, Kruszyńska E, et al. Relationship between vascular age and classic cardiovascular risk factors and arterial stiffness. Cardiol J. 2013; 20(4): 394–401.
- Tolezani EC, Costa-Hong V, Correia G, et al. Determinants of functional and structural properties of large arteries in healthy individuals. Arq Bras Cardiol. 2014; 103(5): 426–432.
- Caviezel S, Dratva J, Schaffner E, et al. Sex-specific associations of cardiovascular risk factors with carotid stiffness--results from the SAPALDIA cohort study. Atherosclerosis. 2014; 235(2): 576–584.
- Mizia-Stec K, Gasior Z, Zahorska-Markiewicz B, et al. The indexes of arterial structure and function in women with simple obesity: a preliminary study. Heart Vessels. 2008; 23(4): 224–229.
- Kawaguchi M, Hay I, Fetics B, et al. Combined ventricular systolic and arterial stiffening in patients with heart failure and preserved ejection fraction: implications for systolic and diastolic reserve limitations. Circulation. 2003; 107(5): 714–720.
- Kim HL, Lim WH, Seo JB, et al. Association between arterial stiffness and left ventricular diastolic function in relation to gender and age. Medicine (Baltimore). 2017; 96(1): e5783.
- Zito C, Mohammed M, Todaro MC, et al. Interplay between arterial stiffness and diastolic function: a marker of ventricular-vascular coupling. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2014; 15(11): 788–796.
- Jaroch J, Rzyczkowska B, Bociąga Z, et al. The relationship of carotid arterial stiffness to left ventricular diastolic dysfunction in untreated hypertension. Kardiol Pol. 2012; 70(3): 223–231.
- Solovjova S, Ryliškytė L, Čelutkienė J, et al. Aortic stiffness is an independent determinant of left ventricular diastolic dysfunction in metabolic syndrome patients. Blood Press. 2016; 25(1): 11–20.
- Kruszynska E, Kozakova M, Rudnicka M, et al. Predictors of left ventricular diastolic dysfunction in metabolic syndrome: gender differences. J Metabolic Synd. 2018; 07(02).
- Kozakova M, Morizzo C, Fraser AG, et al. Impact of glycemic control on aortic stiffness, left ventricular mass and diastolic longitudinal function in type 2 diabetes mellitus. Cardiovasc Diabetol. 2017; 16(1): 78.
