Tom 15, Nr 3 (2020)
Praca badawcza (oryginalna)
Opublikowany online: 2020-10-23
Ocena przestrzegania zaleceń lekarskich przez pacjentów ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2
DOI: 10.5603/FC.2020.0029
Folia Cardiologica 2020;15(3):210-218.
Streszczenie
Wstęp. Przestrzeganie zaleceń lekarskich i założeń zdrowego stylu życia jest kluczem do uniknięcia powikłań cukrzycowych. Codzienna aktywność fizyczna, zdrowa dieta oraz stosowanie się do farmakoterapii mogą opóźnić rozwój choroby oraz pojawiania się powikłań, a także wydłużyć spodziewaną długość życia.
Celem pracy była ocena poziomu przestrzegania zaleceń lekarskich przez pacjentów obciążonych cukrzycą typu 2 (DM2).
Materiał i metody. Badaniem objęto 57 osób: 27 kobiet (47,4%) oraz 30 mężczyzn (52,6%) ze zdiagnozowaną DM2. Pacjenci przebywali w Klinice Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego w Warszawie od kwietnia do sierpnia 2019 roku. Średni wiek kobiet wynosił 57 lat, a mężczyzn 58 lat. Materiał do analizy stanowiły odpowiedzi uzyskane od respondentów w badaniu przeprowadzonym za pomocą autorskiej ankiety.
Wyniki. Zaleceń odnoszących się do diety nie przestrzega 70% respondentów. Spośród ankietowanych 52% spożywa regularnie fastfood, 82% — słodycze, 15% — zalecaną ilość warzyw, a 92% osób — mięso przynajmniej raz dziennie, 39% respondentów jest nieaktywna fizycznie, natomiast Ci, którzy deklarują jakąkolwiek aktywność fizyczną, najczęściej wybierają spacery (32 pacjentów, tj. 56%).
Wnioski. Stopień przestrzegania zaleceń lekarskich przez pacjentów ze zdiagnozowaną DM2 nie jest zadowalający. W dostępnych rozwiązaniach brakuje współpracy zespołów wielospecjalistycznych.
Słowa kluczowe: cukrzyca typu 2przestrzeganie zaleceńadherence
Referencje
- Kalbarczyk W. Cukrzyca. Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawa 2018.
- Strojek K, Kurzeja A, Gottwald-Hostalek U. Stosowanie się pacjentów do zaleceń terapeutycznych i tolerancja leczenia metforminą o przedłużonym uwalnianiu u chorych na cukrzycę typu 2. Badanie GLUCOMP. Diabetol Prakt. 2016; 2(1): 18–25.
- Effect of intensive blood-glucose control with metformin on complications in overweight patients with type 2 diabetes (UKPDS 34). Lancet. 1998; 352(9131): 854–865.
- Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Budzyński A, et al. 2019 Guidelines on the management of diabetic patients. A position of diabetes Poland. Clin Diabetol. 2019; 8(1): 1–95.
- Mamcarz A, Śliż D. ed. Medycyna stylu życia. PZWL, Waraszawa 2018.
- Baranik A, Ostrowska L. Praktyczne zalecenia dotyczące żywienia chorych z cukrzycą typu 2 i otyłością. Forum Zab Metab. 2011; 2(4): 222–230.
- https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/piramida-zdrowego-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-doroslych (November 10, 2019).
- Hidayat K, Du X, Shi BM. Milk in the prevention and management of type 2 diabetes: the potential role of milk proteins. Diabetes Metab Res Rev. 2019; 35(8): e3187.
- Toumpanakis A, Turnbull T, Alba-Barba I. Effectiveness of plant-based diets in promoting well-being in the management of type 2 diabetes: a systematic review. BMJ Open Diabetes Res Care. 2018; 6(1): e000534.
- Jarosz M. Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017.
- http://www.wiml.waw.pl/obrazy/doc/2017/npz-indeks-glikemiczny (November 16, 2019).
- Stróżyk A, Pachocka L. Orzechy jako istotny składnik diety sportowców. Probl Hig Epidemiol. 2016; 97(4): 328–334.
- Darvish Damavandi R, Mousavi SN, Shidfar F, et al. Effects of daily consumption of cashews on oxidative stress and atherogenic indices in patients with type 2 diabetes: a randomized, controlled-feeding trial. Int J Endocrinol Metab. 2019; 17(1): e70744.
- Mazidi M, Speakman JR. Association of fast-food and full-service restaurant densities with mortality from cardiovascular disease and stroke, and the prevalence of diabetes mellitus. J Am Heart Assoc. 2018; 7(11).
- Adeva-Andany MM, Rañal-Muíño E, Vila-Altesor M, et al. Dietary habits contribute to define the risk of type 2 diabetes in humans. Clin Nutr ESPEN. 2019; 34: 8–17.
- Levine JA. Nonexercise activity thermogenesis (NEAT): environment and biology. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2004; 286(5): E675–E685.
- Al Sayah F, Majumdar SR, Williams B, et al. Health literacy and health outcomes in diabetes: a systematic review. J Gen Intern Med. 2013; 28(3): 444–452.
- Dahal PK, Hosseinzadeh H. Association of health literacy and diabetes self-management: a systematic review. Aust J Prim Health. 2019; 25(6): 526.
- Atmaca HU, Akbas F, Sak T, et al. Consciousness level and disease awareness among patients with diabetese. Istanbul Med J. 2015; 16(3): 101–104.
- Burkhart PV, Sabaté E. Adherence to long-term therapies: evidence for action. J Nurs Scholarsh. 2003; 35(3): 207.
- Kardas P, Lewek P, Matyjaszczyk M. Determinants of patient adherence: a review of systematic reviews. Front Pharmacol. 2013; 4: 91.