Tom 14, Nr 1 (2019)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2019-04-10
Interakcje wybranych leków kardiologicznych ze składnikami diety
DOI: 10.5603/FC.2019.0009
Folia Cardiologica 2019;14(1):46-51.
Streszczenie
Starzejące się społeczeństwo i narastający problem wielochorobowości przyczyniają się do powstania potrzeby dłu- gotrwałego stosowania leków kardiologicznych, a co za tym idzie — zwiększa się ryzyko wystąpienia interakcji. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie interakcji leków stosowanych w praktyce klinicznej kardiologa z żywnością. Działanie antagonistów witaminy K nasilają m.in.: szałwia, rumianek, natka pietruszki, anyż, lukrecja, imbir, żeń-szeń, sok żura- winowy i sok grejpfrutowy. Z kolei produkty bogate w witaminę K hamują efekt terapeutyczny pochodnych kumaryny. Ze względu na zwiększone ryzyko krwawień leków przeciwpłytkowych nie należy łączyć z suplementami diety zawiera- jącymi miłorząb japoński (Ginkgo biloba), który hamuje czynnik aktywujący płytki. W piśmiennictwie wskazuje się na wystąpienie podobnego ryzyka przy stosowaniu leków przeciwpłytkowych wraz z suplementami zawierającymi czosnek. Osoby regularnie przyjmujące leki kardiologiczne narażone są na występowanie interakcji między żywnością a lekami. Najbardziej znana i najlepiej poznana jest interakcja grejpfruta lub soku z tego owocu z lekami doustnymi metabolizo- wanymi w wątrobie za pośrednictwem cytochromu P450 3A4 (CYP3A4). Zwraca się uwagę na możliwy wzrost stężenia przyjmowanych leków (przy prawidłowym ich dawkowaniu), które wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wy- stąpienia działań niepożądanych. W licznych badaniach naukowych sprawdza się wpływ żywności na wchłanianie leków hipotensyjnych. Istnieje pilna potrzeba edukacji pacjentów w obszarze interakcji leków z żywnością. W tym celu należy utworzyć zespół terapeutyczny, składający się z: lekarza prowadzącego, lekarza specjalisty — kardiologa, psychologa, pielęgniarki oraz dietetyka.
Słowa kluczowe: interakcjaleki sercowo-naczynioweskładniki diety
Referencje
- Główny Urząd Statystyczny 2015. Zdrowie i zachowanie zdrowotne mieszkańców Polski w świetle Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS). 2014; 1-12.
- Ksiądzyna D, Szeląg A. Specyfika farmakoterapii pacjentów w podeszłym wieku. Psychoger Pol. 2013; 10(3): 115–126.
- Swora-Cwynar E, Marcinkowska E, Olejniczak M. Interactions Between Food and Drugs. Nursing and Public Health. 2015; 5(4): 427–439.
- Woroń J. Błędy w leczeniu przeciwzakrzepowym – czyli 7 grzechów głównych stosowania leków przeciwzakrzepowych, przeciwpłytkowych oraz przeciwkrwotocznych w praktyce lekarskiej. Anest Ratow. 2017; 11: 211–221.
- Di Minno A, Frigerio B, Spadarella G, et al. Old and new oral anticoagulants: Food, herbal medicines and drug interactions. Blood Rev. 2017; 31(4): 193–203.
- Woźnicka-Leśkiewicz L, Wolska-Bułach A, Tykarski A. Interakcje antykoagulantów z lekami i żywnością – wskazówki dla lekarza praktyka. Chor Serca Naczyń. 2014; 11(2): 78–90.
- Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL 2009: 149.
- Kim KH, Choi WS, Lee JH, et al. Relationship between dietary vitamin K intake and the stability of anticoagulation effect in patients taking long-term warfarin. Thromb Haemost. 2010; 104(4): 755–759.
- Saito R, Takeda K, Yamamoto K, et al. Nutri-pharmacogenomics of warfarin anticoagulation therapy: VKORC1 genotype-dependent influence of dietary vitamin K intake. J Thromb Thrombolysis. 2014; 38(1): 105–114.
- Rosłonkiwicz K, Sjebert J. Wpływ czynników środowiskowych na działanie antykoagulantów doustnych. Forum Med Rodz. 2013; 7(4): 208–214.
- Kasprzak J, Dąbrowski R, Barylski M, et al. Doustne antykoagulanty nowej generacji — aspekty praktyczne. Stanowisko Sekcji Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Folia Cardiologica. 2016; 11(5): 377–393.
- Mądra-Gackowska K, Gackowski M, et al. Siedlecka-Główczewska Możliwości terapeutyczne wykorzystania kwasu acetylosalicylowego w populacji pacjentów geriatrycznych. Gereontol Pol. 2017; 25: 212–215.
- Bąk-Romaniszyn L, Czkwianianc E, Cywińska-Bernas A. Choroby społeczne i cywilizacyjne – wybrane zagadnienia. , Łódź 2013: 65.
- Kowalczyk A, Błaszczyk F, Orłowska A, et al. Ryzyko wystąpienia interakcji pomiędzy lekami a preparatami pochodzenia roślinnego wśród pacjentów objętych opieką paliatywną i hospicyjną. Med Paliat. 2014; 6(3): 140–144.
- Lim JW, Chee SX, Wong WJ, et al. Traditional Chinese medicine: herb-drug interactions with aspirin. Singapore Med J. 2018; 59(5): 230–239.
- Gajewski P, Tomaniak M, Filipiak K. Paraoksonaza 1 – co o niej obecnie wiadomo? Folia Cardiol. 2015; 10(3): 183–189.
- Tykarski A, Widecka K, Narkiewicz K, et al. Leki złożone w terapii nadciśnienia tętniczego w Polsce. Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz Sekcji Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Arterial Hypertension. 2017; 21(3): 105–115.
- Mroczek A, Pawlicki M, Pawlicka M. Nadciśnienie tętnicze – epidemiologia i etiologia. In: Bednarski J. ed. Nauki Przyrodnicze i Medyczne: Żywienie, sport oraz zdrowie. Instytut Promocji Kultury i Nauki, Lublin 2018: 143–151.
- Woźnicka Le, Wolska-Bułach A, Posadzy-Małaczyńska A. Interakcje między lekami hipotensyjnymi i żywnością. Arterial Hypertens. 2011; 15(3): 201–209.
- Ramalingam K, Rajagopal SS, Kandasamy K, et al. et al.. A prospective study on potential drug interactions among hospitalized patients in the cardiology departments in tertiary care hospitals. Indian J Ap Res. 2018; 8(5): 65–68.
- Currie GM. Pharmacology, Part 2: Introduction to Pharmacokinetics. J Nucl Med Technol. 2018; 46(3): 221–230.
- Fugh-Berman A, Ernst E, Fugh-Berman A. Herb-drug interactions. Lancet. 2000; 355(9198): 134–138.
- Matławska I. Farmakognozja. UM Poznań, Poznań 2008: 256–274.
- Langer D, Stryczyński Ł, Szturo A, et al. Nadciśnienie tętnicze indukowane przez lukrecję. Nadciśnienie Tętnicze. 2014; 18(3): 121–126.
- Pirmohamed M. Drug-grapefruit juice interactions: two mechanisms are clear but individual responses vary. BMJ. 2013; 346: f1.
- Bailey DG, Dresser G, Arnold JM. Grapefruit-medication interactions: forbidden fruit or avoidable consequences? CMAJ. 2013; 185(4): 309–316.
- Spencer EA, Key TJ, Appleby PN, et al. Prospective study of the association between grapefruit intake and risk of breast cancer in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC). Cancer Causes Control. 2009; 20(6): 803–809.
- Holmberg MT, Tornio A, Neuvonen M, et al. Grapefruit juice inhibits the metabolic activation of clopidogrel. Clin Pharmacol Ther. 2014; 95(3): 307–313.
- Bartmańska M, Adamczak M, Więcek A. Selected food products that may cause increase of blood pressure. Nadciśnienie tętnicze. 2013; 17(5): 384–392.
- Zachwieja Z. Interakcje leków z pożywieniem. Medpharm, Wrocław 2008: 195–247.
- Milešević J, Samaniego L, Kiely M, et al. Specialized food composition dataset for vitamin D content in foods based on European standards: Application to dietary intake assessment. Food Chem. 2018; 240: 544–549.
- Saran-Jagodzińska A, Wytlib A. Ocena wiedzy osób starszych z powiatu konińskiego na temat interakcji leków z żywnością. Geriatr. 2018; 12: 19–28.
- Suliburska J, Bogdański P, et al. Chiniewicz Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym w aspekcie stosowanej farmakoterapii. Farmacja Współczesna. 2010; 3: 5–10.
- Bhattacharyya S, Bhattacharyya K, Maitra A. Possible mechanisms of interaction between statins and vitamin D. QJM. 2012; 105(5): 487–491.