Tom 14, Nr 2 (2019)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2019-05-22
Wyświetlenia strony
2886
Wyświetlenia/pobrania artykułu
9610
Zalecenia dietetyczne dotyczące spożywania jodu — w poszukiwaniu konsensusu między kardiologami a endokrynologami
DOI: 10.5603/FC.2019.0020
Folia Cardiologica 2019;14(2):156-160.
Streszczenie
Jod jest pierwiastkiem należącym do niezbędnych bioaktywnych składników diety, który ma udział w syntezie hormo- nów tarczycy, a te z kolei wpływają na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu. W sytuacji gdy spożycie jodków jest mniejsze niż 50 μg/dobę, gruczoł tarczowy nie jest w stanie utrzymać syntezy hormonów tarczycy na prawidłowym poziomie. Wyniki badań z lat 1992/1993 Polskiej Komisji ds. Kontroli Zaburzeń z Niedoboru Jodu były bezpośrednim powodem powrotu do obowiązkowego jodowania soli kuchennej. Sól kuchenna jest powszechnie stosowanym nośnikiem jodu. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji zdrowia dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5 g NaCl (2 g Na) na osobę. Kontrolowanie zawartości Na w diecie jest metodą prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Prowadzone są równocześnie działania mające na celu zwiększenie spożycia innych naturalnych nośników jodu (mleko, woda mine- ralna). Alternatywnym źródłem jodu w diecie są między innymi: dorsz, mintaj, łosoś, jaja, otręby pszenne, brokuły, suche nasiona grochu i orzechy laskowe. Zasadna jest idea wdrożenia jodowania wody mineralnej i mleka, a także biofortyfi- kacji wybranych warzyw oraz podawania jodu trzodzie i bydłu w celu zapewnienia odpowiedniej jego podaży w związku z zaleceniami ograniczenia spożycia soli kuchennej.
Słowa kluczowe: joddietanadciśnienie tętniczejodowanie soliamiodaron
Referencje
- Szybiński Z. Polish Council for Control of Iodine Deficiency Disorders. Work of the Polish Council for Control of Iodine Deficiency Disorders, and the model of iodine prophylaxis in Poland. Endokrynol Pol. 2012; 63(2): 156–160.
- Włodarek D, Lange E, Kozłowska L, Głąbska D. Dietoterapia. Składniki mineralne. PZWL, Warszawa 2014: 164.
- Gietka-Czernel M. Profilaktyka niedoboru jodu. Post Nauk Med. 2015; 28(12): 839–845.
- Szybiński Z, Jarosz M, Hubalewska-Dydejczyk A, et al. [Iodine-deficiency prophylaxis and the restriction of salt consumption--a 21st century challenge]. Endokrynol Pol. 2010; 61 Suppl 1(1): 1–6.
- Gołkowski F. Zaburzenia z niedoboru jodu. Trendy w endokrynologii. 2012; 2(2): 3–8.
- Traczyk I, Jarosz M. Spożycie soli - zalecenia i programy WHO oraz UE. Przemysł Spożywczy. 2011; 65(5): 18–21.
- Gajewska D, Pałkowska-Goździk E, Lange E, et al. Standardy postępowania dietetycznego w kardiologii. Stanowisko PTD 2016 Dietetyka. 2016; 9: 16–17.
- Tykarski A, Narkiewicz K, Gaciong Z, et al. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym - 2015 rok. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce. 2015; 1(1): 1–70.
- Narula J, Mancia G, McKee M. Salt intake and Cardiovascular Disease. Eur Heart J. 2017; 38(10): 697–699.
- Kypridemos C, Guzman-Castillo M, Hyseni L, et al. Estimated reductions in cardiovascular and gastric cancer disease burden through salt policies in England: an IMPACTNCD microsimulation study. BMJ Open. 2017; 7(1): e013791.
- Tykarski A, Widecka K, Filipiak KJ. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym - 2015 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Próba komentarza na temat zmian i ich zasadności. Nadciśnienie tętnicze w praktyce. 2015; 2: 71–94.
- Kunachowicz H, Nadolna I, Przygoda B, et al. Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydanie V rozszerzone. PZWL 2009: 114–117.
- Dudzik I. Mądry Polak po jodzie: Medical Tribune. . https://podyplomie.pl/medical-tribune/25066,madry-polak-po-jodzie 2017 (3.10.2018).
- Szybiński Z. Sytuacja profilaktyki jodowej w Polsce w świetle ostatnich rekomendacji WHO. dotyczących ograniczenia spożycia soli. Pediatric Endocrinology, Diabetology and Metabolism. 2009; 15(2): 103–107.
- Strzetelski P. Warzywa biofortyfikowane jodem. Hasło Ogrodnicze. 2015; 6: 10–12.
- Żach M, Kryjan K, Ambroziak U, et al. Nadczynność tarczycy po podaniu środków cieniujących zawierających jod. Kardiologia Polska. 2013; 71(7): 752–756.
- Jabrocka-Hybel A, Bednarczuk T, Bartalena L, et al. Amiodarone and the thyroid. Endokrynol Pol. 2015; 66(2): 176–186.
- Eskes SA, Wiersinga WM. Amiodarone and thyroid. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2009; 23(6): 735–751.
- Karwowska R. Niedoczynność tarczycy u dzieci. Pediatr Med Rodz. 2017; 13(4): 479–490.
- Muszyńska B, Jękot B, Topolska-Pasek M, et al. Właściwości prozdrowotne węglowodanów występujących w algach. Farm Pol. 2016; 72(7): 459–470.
