Wstęp. Stymulacja koniuszkowa prawej komory ma większy „wpływ desynchronizacyjny” niż stymulacja przegrodowa prawej komory (RVSP) i w dłuższej perspektywie może prowadzić do poważniejszych skutków. Przedstawione badanie przeprowadzono w celu porównania krótko- i długookresowego wpływu RVAP i RVSP na parametry echokardiograficzne, czynność lewej komory i efekty kliniczne.

Materiał i metody. Prospektywne badanie prowadzono od sierpnia 2014 roku do marca 2018 roku. Uczestniczyło w nim 467 chorych bez choroby strukturalnej serca, których przydzielono losowo do RVAP (N = 226) lub RVSP (N = 241). W czasie pierwszej wizyty wszystkich uczestników poddano badaniu echokardiograficznemu, badaniu biochemicznemu [stężenie N-końcowego fragmentu propeptydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP)] i ocenie stanu klinicznego [test 6-minutowego marszu (6MWT)]. Badania te powtórzono po 6 i 12 miesiącach. Przeanalizowano lewokomorowe obrazy 2D z badania odkształcenia (strain) i prędkości ruchu miokardium (tissue velocity), aby zmierzyć czas do maksymalnego skurczowego odkształcenie podłużnego w 18 segmentach i czas do maksymalnej skurczowej prędkości ruchu miokardium w 12 segmentach. Dyssynchronię śródkomorową obliczano na podstawie danych uzyskanych w badaniu doplera tkankowego, porównując czas do maksymalnej prędkości skurczowej między segmentami w wielu projekcjach koniuszkowych na podstawie ich odchyleń standardowych. Dyssynchronię międzykomorową mierzono jako różnicę w czasie okresu przedwyrzutowego lewej i prawej komory w badaniu doplera fali pulsacyjnej. Wszystkie analizy statystyczne wykonano za pomocą pakietu oprogramowania SPSS, wersja 17.0 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA). Wartości p wynoszące poniżej 0,05 uznano za statystycznie istotne.

Wyniki. Najczęstszym wskazaniem do wszczepienia stymulatora był blok przedsionkowo-komorowy (n = 311; 66,6%), a w następnej kolejności dysfunkcja węzła zatokowego (n = 138; 29,5%) i przewlekły blok dwu- lub trójwiązkowy (n = 18; 3,9%). Wszystkim chorym wszczepiono stymulator jednokomorowy (VVI: n = 107; 22,9% lub VVIR: n = 360;77,1%). Stwierdzono istotne różnice między RVAP i RVSP na korzyść stymulacji RVS w wartościach NT-proBNP (odpowiednio 410 ± 254 pg/ml vs. 370 ± 168 pg/ml; p = 0,02), dystansu 6MWT (442 ± 19 m vs. 482 ± 21 m; p = 0,01), średniego czasu trwania zespołu QRS (164 ± 8,3 ms vs. 148 ± 10,6 ms; p = 0,02), dyssynchronii śródkomorowej (opóźnienie między przegrodą międzykomorową a ścianą boczną: 88,6 ± 24,2 ms vs. 43,7 ± 11,2 ms; p = 0,04), dyssynchronii międzykomorowej (31,2 ± 22,8 vs. 19,4 ± 11,2; 0 = 0,03) oraz objętości końcoworozkurczowej (78,4 ± 15,6 ml vs. 72,8 ± 14,2 ml; p = 0,04) i końcowoskurczowej (30,2 ± 13,1 ml vs. 25,6 ± 11,7 ml; p = 0,05) po 12 miesiącach, jednak różnice zaobserwowane po 6 miesiącach. W badaniach przeprowadzonych po 6 i 12 miesiącach nie stwierdzono natomiast istotnych różnic pod względem frakcji wyrzutowej (59 ± 5% vs. 61.5 ± 3.2%, p = 0.39) ani klasy według New York Heart Association (1,29 ± 0,3 vs. 1,28 ± 0,4; p = 0,3).

Wnioski. W obserwacji średnioterminowej stymulacja przegrody prawej komory wiązała się z lepszymi efektami w odniesieniu do wskaźników echokardiograficznych, czynności lewej komory i efektu klinicznego niż stymulacja koniuszkowa.