Ocena zaburzeń oddychania w czasie snu z wykorzystaniem rejestracji holterowskiej u pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym oraz nadciśnieniem płucnym wtórnym do dysfunkcji lewej komory serca
Streszczenie
Wstęp. Zaburzenia oddychania w czasie snu (SDB) dotyczą 2–12% ogólnej populacji; jeszcze wyższy odsetek obserwuje się wśród pacjentów z niewydolnością serca spowodowaną dysfunkcją lewej komory (LV–HF). Występowanie SDB w tętniczym nadciśnieniem płucnym (PAH) oraz jego implikacje kliniczne pozostają niejasne. Celem pracy było porównanie relacji między oszacowanym wskaźnikiem bezdechu sennego (eAHI) a parametrami klinicznymi pacjentów z LV–HF i PAH, z uwzględnieniem konsekwencji obecności bezdechu sennego.
Materiał i metody. Do badania włączono 81 chorych, u których wykonano 24-godzinne monitorowanie elektrokardiograficzne metodą Holtera w celu obliczenia eAHI. Populację podzielono na dwie grupy — 39 chorych z LV–HF o etiologii wieńcowej oraz 42 chorych z PAH.
Wyniki. W grupie LV–HF dominowali mężczyźni (87% v. 40% w grupie PAH; p < 0,0001), w starszym wieku (63 v. 50 lat w grupie PAH; p < 0,001), z wyższymi wartościami wskaźnika masy ciała (BMI) (28 v. 25 kg/m2; p < 0,001) oraz niższą frakcją wyrzutową lewej komory (LVEF) (33 v. 56%; p < 0,000001), choć grupy charakteryzowała podobna średnia wartość stężenia N-końcowego fragmenty propetydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP). Zaburzenia oddychania w czasie snu, zdefiniowane jako eAHI ponad 15, stwierdzono u 64% chorych z LV–HF i u 36% pacjentów z PAH. Wyższe wartości eAHI występowały w grupie LV–HF (24 v. 14; p < 0,001). Pacjenci z LV–HF cechowali się obecnością licznych arytmii komorowych, a przy wartościach eAHI powyżej mediany (> 18,7) potwierdzono zwiększoną częstość występowania arytmii nadkomorowej. W PAH obserwowano istotnie obniżone parametry czasowej zmienności rytmu zatokowego (HRV). W grupie LV–HF wykazano korelację eAHI z wartościami NT-proBNP i odwrotną korelację z LVEF oraz średnią dobową częstotliwością pracy serca. Z kolei eAHI w grupie chorych z PAH nie korelowało z NT-proBNP ani LVEF, ale było odwrotnie proporcjonalne do wieku. Wśród chorych z PAH i wartościami eAHI poniżej 15 przeważali pacjenci z PAH o etiologii idiopatycznej, z wyższymi wartościami rMSSD. Pacjentów z PAH i wartościami eAHI powyżej mediany (> 8,4) charakteryzowały młodszy wiek oraz wyższe wartości BMI.
Wnioski. Zaburzenia oddychania podczas snu u pacjentów z PAH nie były tak częste jak u chorych z LV–HF, ale dotyczyły więcej niż 1/3 populacji. Wyższe wartości eAHI u chorych z LV–HF wskazują na zaawansowaną dysfunkcję hemodynamiczną. U pacjentów z PAH obecność SDB wiąże się z zachorowaniem w młodszym wieku i wskazuje na istotną dysregulację w zakresie autonomicznej kontroli pracy serca.
Słowa kluczowe: zaburzenia oddychania podczas snubezdech sennytętnicze nadciśnienie płucneniewydolność serca Folia
Referencje
- Young T, Palta M, Dempsey J, et al. The occurrence of sleep-disordered breathing among middle-aged adults. N Engl J Med. 1993; 328(17): 1230–1235.
- Simpson L, Hillman DR, Cooper MN, et al. High prevalence of undiagnosed obstructive sleep apnoea in the general population and methods for screening for representative controls. Sleep Breath. 2013; 17(3): 967–973.
- Diagnosis of Obstructive Sleep Apnea in Adults: A Clinical Practice Guideline From the American College of Physicians. Annals of Internal Medicine. 2014; 161(3): I-28.
- Pływaczewski R, Brzecka A, Bielicki P, et al. Zalecenia skiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia zaburzeń oddychania w czasie snu (ZOCS) u dorosłych. Pneumonol Alergol Pol. 2013; 81: 221–258.
- Shahar E, Whitney CW, Redline S, et al. Sleep-disordered breathing and cardiovascular disease: cross-sectional results of the Sleep Heart Health Study. Am J Respir Crit Care Med. 2001; 163(1): 19–25.
- Peppard PE, Young T, Palta M, et al. Prospective study of the association between sleep-disordered breathing and hypertension. N Engl J Med. 2000; 342(19): 1378–1384.
- Galiè N, Humbert M, Vachiery JL, et al. 2015 ESC/ERS Guidelines for the diagnosis and treatment of pulmonary hypertension. European Heart Journal. 2015; 37(1): 67–119.
- Galie N, Hoeper MM, Humbert M, et al. Guidelines for the diagnosis and treatment of pulmonary hypertension: The Task Force for the Diagnosis and Treatment of Pulmonary Hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Respiratory Society (ERS), endorsed by the International Society of Heart and Lung Transplantation (ISHLT). European Heart Journal. 2009; 30(20): 2493–2537.
- Demerouti EA, Manginas AN, Athanassopoulos GD, et al. Complications leading to sudden cardiac death in pulmonary arterial hypertension. Respir Care. 2013; 58(7): 1246–1254.
- Benza RL, Miller DP, Barst RJ, et al. An evaluation of long-term survival from time of diagnosis in pulmonary arterial hypertension from the REVEAL Registry. Chest. 2012; 142(2): 448–456.
- Dumitrascu R, Tiede H, Eckermann J, et al. Sleep apnea in precapillary pulmonary hypertension. Sleep Med. 2013; 14(3): 247–251.
- Uznańska-Loch B, Trzos E, Wierzbowska-Drabik K, et al. Sleep-disordered breathing in heart failure. Kardiol Pol. 2011; 69(12): 1285–1290.
- Oldenburg O, Lamp B, Faber L, et al. Sleep-disordered breathing in patients with symptomatic heart failure: a contemporary study of prevalence in and characteristics of 700 patients. Eur J Heart Fail. 2007; 9(3): 251–257.
- Vazir A, Hastings PC, Dayer M, et al. A high prevalence of sleep disordered breathing in men with mild symptomatic chronic heart failure due to left ventricular systolic dysfunction. Eur J Heart Fail. 2007; 9(3): 243–250.
- Schulz R, Blau A, Börgel J, et al. working group Kreislauf und Schlaf of the German Sleep Society (DGSM). Sleep apnoea in heart failure. Eur Respir J. 2007; 29(6): 1201–1205.
- de Chazal P, Heneghan C, Sheridan E, et al. Automated processing of the single-lead electrocardiogram for the detection of obstructive sleep apnoea. IEEE Trans Biomed Eng. 2003; 50(6): 686–696.
- Heart rate variability. Standards of measurement, physiological interpretation, and clinical use. Task Force of the European Society of Cardiology and the North American Society of Pacing and Electrophysiology. Eur Heart J. 1996; 17(3): 354–381.
- Rudski LG, Lai WW, Afilalo J, et al. Guidelines for the echocardiographic assessment of the right heart in adults: a report from the American Society of Echocardiography endorsed by the European Association of Echocardiography, a registered branch of the European Society of Cardiology, and the Canadian Society of Echocardiography. J Am Soc Echocardiogr. 2010; 23(7): 685–713; quiz 786.
- Rajdev A, Garan H, Biviano A. Arrhythmias in pulmonary arterial hypertension. Prog Cardiovasc Dis. 2012; 55(2): 180–186.
- Arzt M, Floras JS, Logan AG, et al. CANPAP Investigators. Suppression of central sleep apnea by continuous positive airway pressure and transplant-free survival in heart failure: a post hoc analysis of the Canadian Continuous Positive Airway Pressure for Patients with Central Sleep Apnea and Heart Failure Trial (CANPAP). Circulation. 2007; 115(25): 3173–3180.
- Calvin AD, Somers VK, van der Walt C, et al. Relation of natriuretic peptide concentrations to central sleep apnea in patients with heart failure. Chest. 2011; 140(6): 1517–1523.
- Gami AS, Pressman G, Caples SM, et al. Association of atrial fibrillation and obstructive sleep apnea. Circulation. 2004; 110(4): 364–367.
- Minic M, Granton JT, Ryan CM. Sleep disordered breathing in group 1 pulmonary arterial hypertension. J Clin Sleep Med. 2014; 10(3): 277–283.
- Young T, Peppard PE, Taheri S, et al. Longitudinal study of moderate weight change and sleep-disordered breathing. JAMA. 2000; 284(23): 3015–3021.
- Bienias P, Ciurzynski M, Kostrubiec M, et al. Functional class and type of pulmonary hypertension determinate severity of cardiac autonomic dysfunction assessed by heart rate variability and turbulence. Acta Cardiol. 2015; 70(3): 286–296.
- Ozegowski S, Wilczyńska E, Piorunek T, et al. Usefulness of ambulatory ECG in the diagnosis of sleep-related breathing disorders. Kardiol Pol. 2007; 65(11): 1321–1329.
- Uznańska B, Trzos E, Rechciński T, et al. Repeatability of sleep apnea detection in 48-hour holter ECG monitoring. Ann Noninvasive Electrocardiol. 2010; 15(3): 218–222.